روی کارت‌گرافیک‌های امروزی، دو نوع رابط تصویری قرار داره: HDMI و DisplayPort. این دو ظاهری شبیه به هم دارن اما آیا تفاوتی هم با هم دارن؟ آیا مهمه که از چه کابل تصویری برای انتقال تصویر استفاده می‌کنیم؟ با ما همراه باشید تا به سوالات شما درباره تفاوت HDMI و DisplayPort جواب بدیم؛ اما قبل از اینکه شروع کنیم، باید این دو کانکتور رو بشناسیم.
HDMI: رابطی همه‌کاره!
تا سال ۲۰۰۲، رابط VGA و S-Video تنها انتخابهای تصویری برای کامپیوترها بودن و امکان انتقال صدا رو هم نداشتن. سال ۱۹۹۹ هم رابط DVI معرفی شد که بر اساس پکت‌های دیجیتال کار می‌کرد، اما همچنان صدا رو انتقال نمی‌داد و استفاده از اون هم سختی‌های خودش رو داشت. از طرفی دیگه در فضای صوتی و تصویری هم رابط‌های بهتری وجود نداشتن و کابل‌های چندگانه RGB و SCART تنها انتخابهای موجود بودن. در سال ۲۰۰۲ چند شرکت به کمک هم کنسرسیوم جدیدی رو تشکیل دادن با هدف اینکه کابلی با استفاده راحت و کاربردی طراحی کنن که بتونه سیگنال‌های صوتی و تصویری رو به صورت دیجیتال انتقال بده. این رابط HDMI نام گرفت.
در حالی‌که بازار صوتی و تصویری‌ها به سرعت به این رابط کوچ کردن، دنیای کامپیوتر تا سال‌ها همچنان از رابط‌های قدیمی استفاده می‌کردن. شرکت‌های انویدیا و ATI تا سال ۲۰۰۹ پشتیبانی از این رابط رو به کارت‌هاشون اضافه نکردن و زمانی این کار رو کردن که رابط DisplayPort هم وجود داشت!
DisplayPort: سرعت در اولویت!
این رابط هم مثل HDMI با هدف ساخت یک رابط واحد و کاربردی با امکان انتقال صدا و تصویر با سرعت بالا به وجود اومد. کنسرسیوم دیگری به نام «کنسرسیوم پیسی و چیپ‌سازان» این رابط رو طراحی کردن. این رابط چون پشتیبانی اتحادیه VESA رو داشت، خیلی زود در سال ۲۰۰۹ توسط خیلی از شرکت‌ها استفاده شد.
هردو رابط‌ها طوری طراحی شدن تا بشه در آینده بدون ارتقای سخت‌افزاری اون‌ها، با به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری سرعتشون رو ارتقا داد. به همین دلیله که امروز شاهد ورژن‌های بسیار و مختلفی از اون‌ها هستیم.
ظاهرا شبیه به هم، اما با طرز کار مختلف!
رابط HDMI از لحاظ طرز انتقال داده، شبیه به رابط DVI عمل می‌کنه.
همونطور که در تصویر بالا می‌بینید، این رابط همزمان ۴ لاین دیتا رو جابجا می‌کنه، سه لاین رنگ پیکسل‌ها، و یک لاین انتقال اطلاعات پیکسل‌ها. صدا هم در طول زمان بین تغییر رنگ پیکسل‌ها جابجا میشه.
طرز کار DisplayPort اما متفاوته. این رابط بجای اینکه داده‌ها رو در چند حالت مختلف انکود کنه و در لاین‌های مختلف انتقال بده، داده‌ها رو به طور کلی پکت می‌کنه و مثل کابل اترنت اون‌ها رو انتقال می‌ده. این یعنی دیسپلی‌پورت صدا رو می‌تونه با تصویر انتقال بده یا به صورت جدا اون رو ارسال کنه. به خاطر این تفاوت در مدل انتقال داده، دیسپلی‌پورت در زمان معرفی بیش از دو برابر HDMI در سرعت داشت! این باعث شد این رابط بتونه تعداد فریم و رزولوشن بالاتری رو پشتیبانی کنه و به انتخابی فوق‌العاده برای بازی‌ها تبدیل بشه. در طول زمان این مدل استفاده شده توسط دیسپلی‌پورت پتانسیل زیادی از خودش نشون داد و به حدی رسید که HDMI 2.1 که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد، از همین سیستم پکت کردن اطلاعات بهره میبره.
تفاوت سرعت HDMI و DP: واضح، مثل همیشه!
HDMI 2.1a که سال ۲۰۲۱ معرفی شد نهایت سرعت فعلی این رابط رو داره. ۴۸ گیگابیت بر ثانیه بر اساس انکود پکت، بهترین چیزیه که این رابط می‌تونه به شما ارائه بده. این آخرین نسخه معرفی شده این رابطه و سرعت اون برای نمایش تصاویر ۸K با سرعت ۶۰ فریم بر ثانیه و تصاویر ۴K با سرعت ۱۲۰ فریم بر ثانیه به شما ارائه بده. این سرعت واقعا ستودنیه اما حتی نزدیک به سرعت DisplayPort هم نیست!
DisplayPort 2.1 80 گیگابیت بر ثانیه سرعت داره. این تقریبا به اندازه دو برابر سرعت فعلی HDMI هست و همچنین نیاز به کابل خاصی نداره، در حالی که برای استفاده از نهایت سرعت HDMI 2.1 نیاز به کابل‌های جدید این رابط دارید وگرنه به سرعت کابلتون محدود خواهید شد. اما آیا این برتری سرعت کافیه؟
در حال حاضر: بی‌تفاوت!
با اینکه سرعت رابط دیسپلی‌پورت دو برابر رقیبشه، اما آخرین نسخه این رابط یعنی DisplayPort 2.1 همچنان ساپورت نمیشه و در زمان نوشتن این مطلب، هیچ مانیتوری با این رابط در دنیا وجود نداره! تنها کارت‌گرافیک‌هایی هم که از این رابط استفاده می‌کنن، کارت‌های ۷۹۰۰XTX و ۷۹۰۰XT هستن، و اون‌ها هم به تازگی معرفی شدن و معلوم نیست که چه زمانی این تکنولوژی جا بیفته و هنوز فراگیر نشده. کارت‌های سری ۴۰ انویدیا همچنان از نسخه ۱.۴ دیسپلی‌پورت استفاده می‌کنن و زمانی که از محدودیت‌های اون بالاتر برید، کیفیت تصویر شما رو کم می‌کنن تا خروجی لازم رو به شما ارائه بدن.
جمع‌بندی: وابسته به شرایط!
همونطور که دیدیم، تفاوت HDMI و DisplayPort در سرعت انتقال تصویر بسیار زیاده، اما محدودیت‌های اون‌ها، همچنان به پایان نرسیده. فعلا بهترین تصمیم برای انتخاب بین این دو رابط، مراجعه به تولیدکننده مانیتور یا نمایشگرتونه. مانیتورهایی که میزبان هر دو رابط DisplayPort و HDMI هستن، معمولا از نسخه پایین‌تری از رابط HDMI استفاده می‌کنن و برای استفاده از تمام ظرفیت اون‌ها، مجبور به استفاده از رابط DisplayPort هستید. ممکن هم هست برعکس این اتفاق افتاده باشه و آخرین نسخه HDMI روی اون مانیتور باشه، در اون صورت ممکنه استفاده از این رابط به جای HDMI بهتر باشه. پس زیاد وقتتون رو سر تکنولوژی‌ها هدر ندید!
ممنون که با ما تا پایان مقاله تفاوت HDMI و DisplayPort همراه بودید. امیدوارم کلی از این مطلب یاد گرفته باشید و به دردتون بخوره :)))
