اینتل بهینه‌ترین خانواده پردازنده‌های x86 خود، پردازنده‌های سری Intel Core Ultra 200V رو معرفی کرد. در واقع Lunar Lake و معماری اون در Computex 2024 رونمایی شده بودن، اینتل الان مدل‌ها رو معرفی کرد. حالا می‌خوایم در این مطلب به معرفی و بررسی صحبت‌های اینتل در معرفی این سری پردازنده بپردازیم، که اینتل کلی نمودار و حرف داره. زودتر بریم به مشخصات پردازنده‌های Core Ultra 200V برسیم، با بنچفا همراه باشید.
اینتل بنچمارک‌های عملکرد پردازنده‌های سری Core Ultra 200V از خانواده‌ی Lunar Lake رو قبل از نمایشگاه IFA 2024 در برلین معرفی کرد. اینتل برای معرفی این پردازنده‌ها از عنوان «بهینگی تاریخی x86» استفاده کرد که سریع‌ترین هسته‌های CPU لپ تاپی و نسبت به رقبا دارن تا ۳۰ درصد عملکرد بهتری تو بازی‌ها ارائه میدن.
مشخصات پردازنده‌های Lunar Lake Core Ultra 200V
اینتل میگه که کاهش ۵۰ درصدی مصرف انرژی نسبت به مدل‌های نسل قبل باعث شده که این پردازنده‌ها بهینگی مصرف برق اون‌ها دو برابر بشه و تا ۲۰.۱ ساعت عمر باتری بدن. این عملکرد حتی از چیپست Snapdragon X Elite کوالکام هم بهتره و تقریباً دو ساعت بیشتر دوام میاره و چیپ‌های AMD رو هم با برتری چهار ساعته شکست میده. اینتل همچنین به مشکلات سازگاری کوالکام اشاره کرده و گفته که ۲۳ بازی و کلی نرم‌افزار که برای بنچمارک استفاده شدن، روی چیپست‌های X Elite اجرا نشدن. اینتل هیچ فرصتی رو برای کوبیدن کوالکام از دست نداد:))).
باید منتظر بررسی‌ها باشیم تا ببینیم ادعاهای اینتل چقدر درسته، ولی اگه این پردازنده‌ها همون‌طور که اینتل میگه عمل کنن، جواب محکمی به چیپ‌های سری Strix Point از AMD و چیپست‌های X Elite کوالکام میدن. اینتل ادعاهای زیادی درباره‌ی عملکرد این پردازنده‌ها مطرح کرده که تو ادامه بررسی می‌کنیم، ولی هیچ مقایسه‌ای با سری M اپل انجام نداده. اینتل جرات نداره وارد زمینی که اپل تو اونه بشه، احتمالا به خاطر اینکه هنوز سر برخی مسائل همکاری دارن.
همون‌طور که گفتم، اینتل قبلاً جزئیات معماری Lunar Lake رو به اشتراک گذاشته بود، ولی حالا اطلاعات دقیق‌تری درباره مدل‌هایی که به بازار میان ارائه داده. پردازنده‌های Lunar Lake به سری Core Ultra 200 تعلق دارن و با پسوند V مشخص میشن که نشون‌دهنده‌ی معماری جدید این چیپ‌هاست. این V فقط یه نماد برای تمایزه و معنی خاصی نداره.
سری Core Ultra 200V شامل ۹ مدل مختلفه که همگی چهار هسته پردازشی Lion Cove با یک رشته و چهار هسته Skymont با یک رشته دارن. هیچ کدوم از این هسته‌ها هایپرترد نشدن، این تغییریه که اینتل در کامپیوتکس معرفی کرد. سرعت بوست هسته‌های Lion Cove از ۴.۵ گیگاهرتز تا ۵.۱ گیگاهرتز متفاوته و حافظه‌ی روی چیپ بین ۱۶ تا ۳۲ گیگابایت با سرعت LPDDR5X-8533 ارائه میشه. حافظه کش L3 در این چیپ‌ها بین ۸ تا ۱۲ مگابایت بسته به مدل متغیره، ولی همه‌ی چیپ‌ها دارای ۸ مگابایت حافظه کش جانبی جدید هستن که شبیه حافظه کش سیستم در پردازنده‌های Arm هست. این CPU تا ۵ تریلیون عملیات در ثانیه (TOPS) عملکرد AI ارائه میده که برای همه‌ی مدل‌ها یکسانه.
TDP این چیپ‌ها بین ۸ تا ۱۷ وات برای اکثر مدل‌هاست، مدل پرچمدار Core Ultra 9 288V تنها مدلیه که TDPش ۳۰ واته. با این حال، مصرف برق در حالت توربو برای همه‌ی مدل‌ها به ۳۷ وات می‌رسه.
واحدهای پردازش گرافیکی سری Arc 100V اینتل با معماری Xe2 و هفت یا هشت هسته/واحد ردیابی پرتو عمل می‌کنن که فرکانس‌های اونا بین ۱.۸۵ تا ۲.۰۵ گیگاهرتز متفاوته. این تفاوت در سرعت کلاک همچنین بر مقدار TOPS موجود از موتور XMX در هر مدل تاثیر می‌ذاره که اینتل اونو بین ۵۳ تا ۶۷ TOPS اعلام کرده.
اینتل همچنین مقدار عملکرد AI رو از واحد پردازش عصبی (NPU) بر اساس مدل تقسیم کرده که برخی چیپ‌ها فقط حداقل مقدار مورد نیاز برای CoPilot+ مایکروسافت که ۴۰ TOPS عملکرده رو تامین می‌کنن. مدل‌های رده بالاتر تا ۴۸ TOPS ارائه میدن، که مجموعاً اینتل رو به ۱۲۰ TOPS از کل پلتفرم می‌رسونه.
اینتل قبلاً اطلاعاتی درباره‌ی گزینه‌های مختلف اتصال Lunar Lake ارائه داده بود، ولی حالا مشخص شده که این چیپ از پنج خط PCIe 4.0 و چهار خط PCIe برای اتصال استفاده می‌کنه که احتمالاً برای سیستم‌هایی که کارت گرافیک جدا دارن به کار میره. این چیپ‌ها همچنین از حداکثر شش پورت USB 2.0 و دو پورت USB 3.0 پشتیبانی می‌کنن. دیگه امکانات شامل Wi-Fi 7 یکپارچه، Thunderbolt 4 (نه TB5)، بلوتوث ۵.۴ و صدای LE هست.
Lunar Lake همچنین چهار موتور امنیتی یکپارچه داره که یکی از اونا “موتور امنیتی شریک اینتل” نامیده شده و در واقع همون موتور امنیتی Pluton مایکروسافته که برای اولین بار مستقیماً داخل چیپ‌های اینتل ادغام شده. این موتور امنیتی رو مایکروسافت در سال ۲۰۲۰ با کمک AMD طراحی کرد و اینتل پس از ۴ سال اونو با نام خودش به پردازنده‌هاش اضافه کرده.
مثل همیشه، باید به ادعاهای اینتل با کمی شک نگاه کنیم. اما اینتل میگه برای بنچمارک‌هاش از سیستم‌های تولیدی استفاده کرده که اغلب خودش رو در مقایسه‌های هم‌رده‌ای با لپ‌تاپ‌ها در وضعیت نامساعد قرار میده. شرکت همچنین از اندازه‌گیری‌های فیزیکی برای ارقام مصرف برق استفاده کرده.
اینتل ادعا می‌کنه که Lunar Lake تا ۱.۲ برابر بهره‌وری بیشتر با مصرف یکسان نسبت به چیپ‌های Qualcomm X Elite X1E-80-100 داره. همچنین اینتل میگه Lunar Lake تا ۲.۲۹ برابر بهره‌وری بیشتر با مصرف یکسان نسبت به مدل‌های قبلی Meteor Lake Ultra 7 165H ارائه میده.
در زمینه بازی، اینتل ادعا می‌کنه که Lunar تا ۲.۲ برابر بهبود بهره‌وری در مقایسه با نسل قبل داره و ۵۰%کمتر از نسل قبلی Meteor Lake برق مصرف می‌کنه، با وجود اینکه مصرف حافظه در چیپ Lunar Lake اندازه‌گیری شده، اما در چیپ Meteor Lake نه.
این پیشرفت‌ها به ادعای اینتل منجر شده که عمر باتری تا ۲۰.۱ ساعت در تست Productivity Office UL Procyon و ۱۰.۷ ساعت در تماس مایکروسافت تیمز به دست بیاد. این ارقام در مقایسه با چیپ X1E-80-100 کوالکام که به ترتیب ۱۸.۴ و ۱۲.۷ ساعت عمر باتری ارائه میده، برتری داره. این اعداد با تست با استفاده از شاسی یکسان از یک OEM یکسان به دست اومده، بنابراین تنها تفاوت‌ها در مادربرد و چیپ‌ها بوده.
اینتل برای تست‌های عمر باتری بعدی به مدل Core Ultra 9 288V سوئیچ کرد که در همون دو تست، ۴.۵ ساعت و نیم ساعت بیشتر از چیپ X1E-78-100 کوالکام دوام آورد. Lunar Lake همچنین چیپ AMD HX 370 رو در تست Productivity Office Procyon به میزان ۳.۹ ساعت و در تماس مایکروسافت تیمز به میزان ۱۷ ساعت شکست داد.
اینتل میگه تغییرات زیادی در طراحی ایجاد کرده که بیشترش رو قبلاً به اشتراک گذاشته. اما همچنین اطلاعات جدیدی رو در طول رویداد Hot Chips به اشتراک گذاشت – این شرکت میگه که تاخیر حافظه رو ۴۰ درصد نسبت به نسل قبلی کاهش داده و ادعا می‌کنه که این تغییرات به Lunar Lake برتری ۳۰ درصدی در مقایسه با چیپ‌های Strix Point از AMD داده. تاخیر ارتباطات داخلی این چیپ از ۲۳ نانوثانیه برای ترافیک هسته‌های E تا ۵۵ نانوثانیه برای ترافیک هسته‌های E به P متغیره. برای مقایسه، اینتل ادعا می‌کنه که تاخیر کوالکام بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ نانوثانیه‌ست.
اینتل برای بهبود عملکرد و بهره‌وری توان، قابلیت هایپرتردینگ رو در Lunar Lake حذف کرده. اینتل ادعا می‌کنه که Lunar Lake با همون مقدار مصرف توان نسبت به Meteor Lake، ۱۵ درصد عملکرد بیشتری ارائه میده. این چیپ ۱۰ درصد عملکرد بیشتری در هر میلی‌متر مربع از سطح چیپ داره و ۳۰ درصد افزایش نسل به نسل در معیارهای کلی توان/عملکرد داشته.
اینتل ادعا می‌کنه که مجموع تغییرات معماری، هسته‌های پردازشی Lunar Lake رو سریع‌ترین هسته‌های پردازشی بازار کرده، با برتری ۲۰ تا ۶۴ درصدی در عملکرد تک‌ترد نسبت به چیپ‌های Snapdragon X Elite کوالکام. همچنین این چیپ‌ها در وظایف تک‌ترد نسبت به AMD Strix Point HX370 از ۳ تا ۳۳ درصد برتری دارن.
جالب‌ترین مقایسه، در فتوشاپ بوده. به گفته اینتل، هسته‌های Lion Cove بهترین عملکرد تک هسته‌ای رو دارن، اما در فتوشاپ می‌بینیم که از AMD Ryzen AI HX 370 شکست خورده، در حالی که فتوشاپ عملیات سینگل ترده!
اینتل همچنین بهبودهای فوق‌العاده‌ای در بهره‌وری محاسباتی ادعا کرده و میگه که Lunar Lake بین ۲.۱ تا ۳.۰ برابر عملکرد بیشتری در هر ترد نسبت به پردازنده‌های Meteor Lake خودش در سطوح مختلف توان ISO ارائه میده. این منجر به بهبودهای عملکردی بین ۶ تا ۲۲ درصد میشه، اما با فقط هشت هسته و ترد. در مقابل، چیپ‌های Meteor Lake ۲۲ ترد توان محاسباتی دارن. اگه این ادعا درست باشه، واقعاً قابل توجهه.
اینتل همچنین یه نمودار بهره‌وری با مصرف یکسان ارائه کرده که عملکرد خودش رو در سطوح مختلف توان با چیپ‌های رقبا مقایسه کرده و همه‌ی تست‌ها با لپ‌تاپ‌های متصل به دیوار انجام شده. اینجا تنها مقایسه اینتل با چیپ‌های M3 اپل رو می‌بینیم. در کل، اینتل ادعا می‌کنه که عملکرد بیشتری نسبت به نسل قبلی Meteor Lake ارائه میده و عملکردی قابل مقایسه با M3 اپل در سطوح توان خودشون داره، ولی Lunar Lake در این مقایسه تا ۲۵ وات پیش میره. اینتل از این نمودار برای نشون دادن اینکه عملکرد مشابهی با چیپ X1E-80-100 کوالکام ارائه میده ولی ۴۰ درصد توان کمتری مصرف می‌کنه استفاده کرده – چیپ کوالکام حداکثر ۵۰ وات مصرف داره. این نمودار از قصد طوری طراحی شده که پردازنده‌های کوالکام و AMD رو با فاصله زیاد نشون بده، البته برای یک لپتاپ هر ۵ وات هم مصرف زیادیه.
عملکرد پردازنده‌های Lunar Lake در گیمینگ
اینتل هیچ فرصتی رو برای ضربه زدن به کوالکام بابت مشکلات سازگاری ناشی از معماری Arm از دست نداد. اینتل با افتخار یه نمودار با تست‌های بازی نشون داد که در ۲۳ بازی روی چیپ Snapdragon X1E-84-100 اجرا نمی‌شن. اینتل از مجموعاً ۴۸ بازی برای تست‌هاش استفاده کرده و همه‌ی بازی‌ها در تنظیمات متوسط ۱۰۸۰p تست شدن. اینتل ۶۸ درصد برتری در عملکرد بازی با استفاده از فقط بازی‌هایی که روی چیپ کوالکام اجرا می‌شدن رو ثبت کرده.
اینتل همچنین ۳۱ درصد افزایش عملکرد در بازی نسبت به نسل قبلی Meteor Lake با گرافیک Arc رو ادعا کرد. اینتل همچنین ۳۱ درصد افزایش عملکرد در بازی نسبت به نسل قبلی Meteor Lake با گرافیک یکپارچه Arc و ۱۶ درصد برتری نسبت به AMD HX 370 رو ادعا کرد – که ادعای جسورانه‌ایه، با توجه به عملکرد فوق‌العاده‌ی تاریخی AMD با گرافیک‌های یکپارچه. قطعا باید منتظر بررسی‌های درست و حسابی باشیم، چون خیلی مشکلات با این نمودار هست! اگه این درست باشه، باید انتظارهای خیلی زیادی از پردازنده‌های گرافیکی نسل بعد اینتل داشته باشیم.
این نموداریه که اینتل از مقایسه Lunar Lake و Meteor Lake منتشر کرده. اگه دقیق نگاه کنید یه چیزی اشتباهه. اینتل اینجا اومده پرچمدار جدیدش، یعنی Ultra 9 288V رو با Ultra 7 155H مقایسه کرده. اینتل باید در اصل از Ultra 9 185H برای انجام این مقایسه استفاده می‌کرده. اصلا مشخص نیست چرا این نمودار رو برای مقایسه با نسل قبل ارائه داده.
اینتل همچنین به ادغام پشتیبانی XeSS در بیش از ۱۲۰ بازی اشاره کرد و اینکه چیپ‌های Lunar Lake همون مجموعه ویژگی‌های نرم‌افزاری رو با GPUهای دسکتاپ خودش دارن. اینتل همچنین بنچمارک‌هایی ارائه کرد که تاثیر XeSS رو نشون میده، که عملکرد اضافی رو فراهم می‌کنه.
شرکت اینتل همچنین ادعای بهبود عملکرد فوق‌العاده‌ای در ردیابی پرتو داره، و میگه که ۳۰ درصد عملکرد بالاتری نسبت به AMD HX 370 و Qualcomm X1E-78-100 داره.
عملکرد پردازنده‌های Lunar Lake در هوش مصنوعی
هوش مصنوعی الان خیلی داغه و ظهور «کامپیوتر هوش مصنوعی» یه مسابقه تسلیحاتی جدید رو راه انداخته. Lunar Lake اینتل بالاترین امتیاز TOPS پلتفرم کامل در صنعت رو داره، با سقف ۱۲۰ TOPS ترکیبی از CPU، GPU، و NPU. اینتل میگه اکوسیستم توسعه‌دهندگان نرم‌افزار گسترده به TOPS پلتفرم کامل علاقه‌منده، به ویژه با توجه به اینکه همچنان از GPU برای وظایف سنگین استفاده خواهند کرد، نه فقط از توان پردازش NPU.
اینتل دوباره تاکید کرد که برخی از برنامه‌های هوش مصنوعی، مثل Stable Diffusion 1.5، روی GPU کوالکام اجرا نمی‌شن و یه مزیت عملکرد کوچیک با NPU Lunar Lake رو برجسته کرد. اینتل همچنین اشاره کرد که NPU اون همچنان از دستورات FP16 با دقت بالاتر پشتیبانی می‌کنه، در حالی که AMD و کوالکام حداکثر تا INT8 رو ارائه میدن.
اینتل همچنین ادعاهای قوی در مورد عملکرد تمام موتورهای محاسباتی هوش مصنوعی خودش در مقایسه با پردازنده‌های رقبا و گسترده‌ترین پشتیبانی نرم‌افزاری برای وظایف هوش مصنوعی مطرح کرد.
لپ تاپ‌های مجهز به Lunar Lake چه زمانی عرضه میشن؟
پیش‌سفارش‌های Lunar Lake از امروز شروع میشن و ارسال چیپ‌ها از ۲۴ سپتامبر آغاز میشه. اگه طبق روال قبلی باشه، بررسی‌ها همون روز منتشر میشن. پیش‌سفارش‌های Lunar Lake از امروز شروع میشه و سیستم‌هایی از برندهایی مثل ایسوس، دل، ایسر، MSI و لنوو از ۲۴ سپتامبر ارسال میشن. اینتل میگه بیش از ۸۰ لپتاپ Lunar Lake از بیش از ۲۰ OEM ارائه میشه و در بیش از ۳۰ فروشگاه جهانی در دسترس خواهد بود.
ما حتما زمانی که دستگاهی مجهز به این پردازنده‌ها به دست ما برسن بررسی اون‌ها رو شروع می‌کنیم. ما کلی بررسی لپ تاپ داریم و دستگاه‌های مجهز به پردازنده Core Ultra 5 155H هم دست ما بودن. منتظر بررسی تخصصی لپ‌تاپ‌های مجهز به Core Ultra 200V باشید.
