لیکری در توییتر اندازه چیپ گرافیکی GB102 که قراره روی RTX 5090 ببینیمش رو منتشر کرده. این اندازه که جلوتر راجع بهش صحبت می‌کنیم واقعا خارق‌العاده‌ست و از همین الان میشه حدس زد که این پردازنده گرافیکی قراره در یک لول دیگه باشه! با بنچفا برای آشنایی بیشتر با پرچمداران سری ۵۰ انویدیا همراه باشید.
اندازه چیپ گرافیکی GB202
چیپ xx102 همیشه چیپ پرچمدار انویدیا در محصولات کانسومر سری جیفورس بوده. طی چند سال اخیر، شاهد این بودیم که انداره این چیپ هی تغییر کرد و بزرگ و کوچیک شد. حالا شاهد یکی از بزرگ‌ترین تغییرات هستیم و چیپ GB202 که قراره روی RTX 5090 قرار بگیره (دلیل عددگذاری متفاوت مشخص نیست)، مساحت ۷۴۴ میلی متر مربع داره! این یکی از بزرگ‌ترین چیپ‌های گرافیکی انویدیا طی سالیان اخیره و تقریبا با چیپ TU102 روی RTX 2080 Ti اندازه برابری می‌کنه.
طبق پستی که MEGAsizeGPU روی توییتر منتشر کرده، اندازه پکیج GB202 قراره ۶۳×۵۶ میلی متر مربع باشه. پکیج واحد کلی پردازنده گرافیکیه که روی برد کارت گرافیک قرار می‌گیره. برای مقایسه، اندازه پکیج RTX 4090 که یکی از بزرگ‌ترین پکیج‌ها محسوب میشد، ۵۱×۵۱ میلی متر مربع بود! این افزایش سایز خیلی زیادیه که می‌تونه به بزرگ‌تر شدن کارت گرافیک‌ها هم منجر بشه. خود چیپ AD102 مجموعا ۱۳۶ میلی متر مربع از GB202 کوچک‌تره.
چیپ کامل AD102 روی RTX 4090 مساحت ۶۰۸ میلی متر مربعی داشت، که در اون فضا مجموعا بیش از ۷۶ میلیارد ترانزیستور قرار داشت. اون چیپ روی پروسه ۵ نانومتری TSMC ساخته شده بود. GB202 قراره با ۷۴۴ میلی متر مربع از پروسه ساخت ۳ نانومتری استفاده می‌کنه که باعث میشه شاهد پکیج خیلی متراکم‌تر با ترانزیستورهای خیلی بیشتری در این فضای گسترده جا بشن.
اندازه چیپ‌های گرافیکی پیشین انویدیا
| مساحت | پروسه ساخت | پردازنده گرافیکی |
|---|---|---|
| ۴۷۱ mm² | ۱۶ نانومتری TSMC | NVIDIA GP102 GTX 1080 Ti – Titan X |
| ۷۵۴ mm² | ۱۲ نانومتری TSMC | NVIDIA TU102 RTX 2080 Ti – Titan RTX |
| ۶۲۸ mm² | ۸ نانومتری سامسونگ | NVIDIA GA102 RTX 3090 – RTX A6000 |
| ۶۰۹ mm² | ۵ نانومتری TSMC (4N FinFET) | NVIDIA AD102 RTX 4090 – RTX A6000 ADA |
| ۷۴۴ mm² | ۳ نانومتری TSMC | NVIDIA GB202 RTX 5090 |
پردازنده گرافیکی TU102 که روی RTX 2080 Ti استفاده شد بزرگ‌ترین سایز رو در بین تمام پردازنده‌های گرافیکی مدرن انویدیا داشت. اون پردازنده گرافیکی همچنین بیشترین میزان ضرر رو هم برای انویدیا داشت! RTX 4090 پردازنده گرافیکی نسبتا بزرگی داشت، اما همچنان به اندازه سری‌های قبلی خودش نبود. با این حال این پردازنده گرافیکی از نظر بهینگی و نسبت عملکرد به فضا بهترین بود و انتظار میره که RTX 5090 هم با GB202 به این ترند ادامه بده.
تنها چیزی که کمی نگران کننده‌ست، میزان مصرف برق این پردازنده گرافیکیه. طبق آمار قبلی، میزان TDP این پردازنده گرافیکی قراره ۶۰۰ وات باشه، که خب با توجه به افزایش میزان ترانزیستور منطقیه. با این افزایش سایز قراره شاهد تعداد ترانزیستور خیلی زیادی باشیم، که امیدواریم با بهبود پروسه ساخت شاهد بهبود میزان مصرف و خصوصا بهینگی مصرف برق باشیم.
گزارشات قبلی گفته بودن که کارت گرافیک‌های بالارده سری ۵۰ قراره در مراسم CES معرفی در فصل اول سال ۲۰۲۵ راهی بازار بشن. با توجه به اینکه فاصله زیادی با مراسم CES امسال نداریم، احتمالا به زودی شاهد اخبار بیشتری از این کارت گرافیک‌ها خواهیم بود.
