کارت گرافیک چیه و چطور کار می‌کنه؟

کارت گرافیک یکی از قطعات خیلی مهم توی کامپیوتر و حتی لپ‌تاپ‌ها و گوشی‌هاست. بدون کارت گرافیک، شما نمی‌تونید تصاویر، ویدیوها یا بازی‌ها رو به درستی ببینید. حالا توی این مقاله می‌خوایم توضیح بدیم که کارت گرافیک چیه، چطوری کار می‌کنه و کدوم برندها و شرکت‌ها تو این صنعت فعالیت دارن. با بنچفا برای آشنایی با کارت گرافیک همراه باشید.

کارت گرافیک چیه؟

کارت گرافیک یا همون GPU (Graphics Processing Unit) یه سخت‌افزار تخصصی برای پردازش گرافیکی و تصاویره. وظیفه اصلی این قطعه اینه که تمامی تصاویر، ویدیوها و انیمیشن‌ها رو پردازش کنه و در نهایت به نمایشگر شما بفرسته تا بتونید اون‌ها رو ببینید. به زبان ساده‌تر، کارت گرافیک همه‌چی رو که روی صفحه نمایش شما می‌بینید، از بازی‌ها گرفته تا فیلم‌ها، پردازش می‌کنه و نمایش میده.

مثلاً وقتی شما یه بازی سنگین اجرا می‌کنید، کارت گرافیک تمام جزئیات گرافیکی مثل نور، سایه‌ها، حرکت‌ها و… رو به صورت آنی پردازش می‌کنه و به صفحه نمایش می‌فرسته. هر چی کارت گرافیک شما قدرتمندتر باشه، جزئیات گرافیکی بیشتری می‌تونه پردازش کنه و تصویر با کیفیت‌تری به شما نشون بده.

کارت گرافیک چطور کار می‌کنه؟

کارت گرافیک با استفاده از واحد پردازش گرافیکی (GPU) که توی خودش داره، داده‌های تصویری رو از پردازنده مرکزی (CPU) می‌گیره و اون‌ها رو پردازش می‌کنه. سپس، این داده‌ها رو به نمایشگر ارسال می‌کنه. به عبارت دیگه، GPU اطلاعاتی که مربوط به اجزای مختلف تصویر هست (مثل رنگ، سایه، نور و…) رو از هم جدا کرده و اون‌ها رو برای ایجاد یک تصویر نهایی روی صفحه نمایش آماده می‌کنه.

GPU این کار رو خیلی سریع انجام می‌ده، چون کارت گرافیک برای پردازش تصاویر طراحی شده، در حالی که CPU برای پردازش دستورات کلی سیستم ساخته شده. این یعنی کارت گرافیک می‌تونه کارهای مربوط به تصاویر رو خیلی سریع‌تر و بهینه‌تر از CPU انجام بده.

برندهای معروف کارت گرافیک

تو دنیای کارت گرافیک، چند تا برند خیلی معروف هستن که همیشه توی رقابت برای تولید بهترین کارت گرافیک‌ها در حال کار هستن. دو تا از مهم‌ترین برندها که بیشتر کاربران هم می‌شناسند، انویدیا (NVIDIA) و ای‌ام‌دی (AMD) هستن. اینتل هم به تازگی با سری ARC وارد حوزه تولید کارت گرافیک شد. جدیدترین محصول این شرکت هم Arc B580 بود.

1. انویدیا (NVIDIA): این شرکت یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کارت گرافیک در جهانه. کارت گرافیک‌های سری GeForce این شرکت خیلی معروف هستن و به دلیل قدرت پردازش بالا و عملکرد عالی توی بازی‌ها و کارهای گرافیکی سنگین، طرفداران زیادی دارن. سری Quadro هم برای کارهای حرفه‌ای‌تر مثل طراحی سه‌بعدی و گرافیک‌های صنعتی طراحی شدن، منتها انویدیا تولید این کارت‌ها رو کنار گذاشت.
2. ای‌ام‌دی (AMD): AMD هم یکی از رقبا جدی ان‌ویدیا توی تولید کارت گرافیک‌هاست. کارت گرافیک‌های سری Radeon این شرکت خیلی مورد توجه قرار گرفته و هم برای بازی‌ها و هم برای کارهای حرفه‌ای گزینه‌های خوبی به حساب میان. یکی از مزایای کارت گرافیک‌های AMD، قیمت مناسب‌ترشونه که برای خیلی‌ها یک گزینه اقتصادی به حساب میاد. با وجود ارزش خرید بالاتر کارت‌های رادئون در برخی گیم‌ها، میزان فروش AMD خیلی کمتر از انویدیاست.

شرکت‌هایی که دیگه وجود ندارن یا کمتر شناخته میشن

قبل از اینکه انویدیا و ای‌ام‌دی بازار کارت گرافیک رو دست بگیرن، چندین شرکت دیگه هم تو این حوزه فعال بودن. بعضی از این شرکت‌ها دیگه از بین رفتن یا تغییرات زیادی داشتن که باعث شد کمتر شناخته بشن:

1. 3DFX: این شرکت یکی از اولین شرکت‌های تولیدکننده کارت گرافیک بود که در اوایل دهه ۲۰۰۰ خیلی محبوب بود. 3DFX با کارت گرافیک‌های Voodoo معروف شد. ولی بعد از مدتی با مشکلات مالی روبرو شد و در نهایت توسط NVIDIA خریداری شد.
2. Matrox: یکی دیگه از شرکت‌های قدیمی تولید کارت گرافیک بود که بیشتر برای کاربردهای حرفه‌ای مثل ویرایش ویدیو و طراحی گرافیکی شناخته می‌شد. امروز دیگه این برند توی بازار کارت گرافیک مصرفی حضور نداره.
3. S3 Graphics: این شرکت هم یه زمانی یکی از برندهای معروف کارت گرافیک بود، ولی حالا بیشتر توی زمینه‌های دیگه‌ای مثل پردازش ویدیو و گرافیک‌های موبایلی فعالیت می‌کنه.

کلام آخر

کارت گرافیک یکی از اجزای اصلی و ضروری هر کامپیوتریه که برای نمایش تصاویر، بازی‌ها، ویدیوها و همه‌چیزهایی که به گرافیک مربوط می‌شه، لازمه. برندهای معروف مثل NVIDIA و AMD در این حوزه رقابت می‌کنن و مدل‌های مختلفی رو برای کاربردهای مختلف تولید می‌کنن. بعضی شرکت‌ها هم که روزی روزگاری بزرگ بودن مثل 3DFX و Matrox، دیگه نتونستن توی بازار بمونن. حالا دیگه همه چیز دست دو برند بزرگ این صنعت هست که باعث می‌شن به راحتی بتونیم تصاویر با کیفیت بالا رو روی دستگاه‌هامون ببینیم.