مقایسه عملکرد کارت گرافیک RTX 3060 و RTX 4060 و RX 7600

همین چند روز پیش کارت گرافیک RTX 4060، ارزون‌ترین کارت گرافیک سری ADA LOVELACE انویدیا عرضه شد. شما می‌تونید در «بررسی و بنچمارک کارت گرافیک RTX 4060» ببینید که این کارت گرافیک در چه رده‌ای قرار داره. حالا می‌خوایم RTX 4060 رو در مقابل همرده نسل قبل، یعنی RTX 3060 و رقیب اصلی اون، یعنی RX 7600 قرار بدیم، و ببینیم این کارت گرافیک در برابر اون‌ها چه عملکردی رو به نمایش می‌ذاره. این قراره مقایسه جالبی باشه، پس با بنچفا همراه باشید.

چرا تفاوت بین RTX 3060 و RTX 4060 مهمه؟

در این مقایسه قرار نیست روی معماری کارت‌ها متمزکر بشیم، و تنها می‌خوایم یک تصویر کلی از عملکرد این دو کارت گرافیک به دست بیاریم. کارت گرافیک RX 7600 شرکت AMD هم که به تازگی عرضه شده، در همین محدوده قیمت قرار داره، و الان با قیمت ۲۶۰ دلار در بازار بین‌المللی موجوده؛ البته این کارت همچنان موجودی خوبی در ایران نداره، که البته این مشکل تمام کارت‌های جدید این شرکته.

در پایان این بررسی، شما می‌تونید با خیال راحت بین این سه کارت انتخاب کنید، و یا حتی بهتر از اون، از خرید این‌ها منصرف بشید و سراغ کارت‌هایی مثل RX 6700 XT و یا RTX 4070 برید. همچنین اگه بخواید، می‌تونید سراغ بازار دست دوم برید، اما برای این کار حتما مقاله «راهنمای جامع خرید کارت گرافیک دست دوم و نو» رو مطالعه کنید.

مقایسه کارت گرافیک های RTX 3060 و RTX 4060

در بررسی RTX 4060 در نمودارهایی که گیمرز نکسوس از عملکرد این کارت ارائه داده بود، شاهد حضور کارت گرافیک‌های دیگه‌ای از جمله RTX 3060 هم بودیم، اما در اون مقاله، تمرکز ما بر عملکرد کارت گرافیک RTX 4060 در مقایسه با تمام کارت‌ها بود، اما حالا می‌خوایم اونو مستقیم با RTX 3060 و RX 7600 مقایسه کنیم. این کار به ما اجازه میده بهتر درباره پیشرفت بین نسلی اون‌ها صحبت کنیم، و در نتیجه بهتر درباره ارزش خرید محصول جدید تصمیم بگیریم.

با مشخصات سخت‌افزاری شروع می‌کنیم. اول از همه، می‌بینیم که تعداد هسته‌های کودا، تنسور و RT همگی روی کارت گرافیک RTX 4060 نسبت به RTX 3060 کم شده، اما شاهد افت عملکرد نیستیم! این به خاطر اینه که این هسته‌ها با پیشرفت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، قوی‌تر شدن و حالا با تعداد کمتری از اون‌ها، میشه عملکردی مشابه رو دریافت کرد. به خاطر همین تعداد کمتری از اون‌ها رو در پردازنده‌های گرافیکی قرار میدن تا هزینه‌ها پایین بیاد.

نکته بعدی، که خیلی مهمه، حافظه VRAM کمتر کارت گرافیک RTX4060 در مقایسه با RTX 3060‍ه. این کارت یک سوم حافظه کمتری نسبت به همرده نسل قبلش داره! در نتیجه این کاهش، این کارت گرافیک به رزولوشن 1080p محدود شده. کارت گرافیک RTX 3060 هم کارت قدرتمندی نبود که بتونید باهاش از رزولوشن 1440p لذت ببرید، اما با پایین آوردن گرافیک تا حدی که قابل اجرا باشه، می‌تونستید این کار رو انجام بدید. با حجیم شدن تکسچرها در رزولوشن 1440p، کارت گرافیک RTX 4060 عملکرد ضعیفی در این رزولوشن به نمایش می‌ذاره و بدون DLSS، اکثر عناوین قابل اجرا نیستن.

حالا که حرف DLSS شد، بریم سراغ ویژگی که انویدیا اصرار داره باعث میشه کارت‌گرافیک‌های سری ۴۰ از تمام رقبا بهتر باشن، و اون چیزی نیست جز DLSS3 و Frame Generation. این تکنولوژی کارهای زیادی رو در آن واحد انجام میده، که راحت میشه فهمید چی به چیه. اول از همه، DLSS Super Resolution بازی رو در رزولوشن پایین‌تری رندر می‌کنه، و بعدش اونو به سایز خروجی مورد نظر آپسکیل می‌کنه. در نتیجه، فشار کمتری به کارت گرافیک وارد میشه و FPS شما بالا میره. اما بعدش اتفاق جالب‌تری میفته؛ هسته‌های تنسور که کارشون یادگیری ماشینیه، با استفاده از هر دو فریم پشت سر هم، یک فریم مصنوعی با استفاده از هوش مصنوعی تولید می‌کنن و بین اون‌ها قرار میدن و در نتیجه، شما شاهد فریم ریت خیلی بالاتری در بازی خواهید بود. به ظاهر تکنولوژی خیلی خوبی به نظر میاد نه؟ خب در واقع اینطور نیست. ساخت فریم مصنوعی، به این معنیه که باید المان‌های UI بازی هم بازسازی بشن. همونطور که می‌دونید، هوش مصنوعی در تولید جزئیاتی مثل دست‌ها، اعداد و حروف و چیزای این چنینی مشکل داره و در نتیجه، هر چند فریم یک‌بار، فریمی با مشکل جزئیات خواهید دید.

مشکل بعدی، فریم‌های عجیب و غریب در هنگام ترنزیشن تصویره. صحنه‌هایی که دوربین داره از یک تصویر به تصویر دیگه‌ای میره، اطلاعات زیادی در فریم‌ها وجود نداره، و بازی در تلاش ساخت فریم از این تصاویر، ممکنه فریم‌هایی تولید کنه که اسماج شدن و یا اطلاعاتی در اون‌ها نیست. این اتفاق در شرایط دیگه هم ممکنه رخ بده، اما در این صحنه‌ها مشخص‌تره.

مشکل بعدی هم تاخیریه که در نمایش بازی به وجود میاد. در حالت عادی، رندر فریم‌ها حدود ۲۵ میلی‌ثانیه با استفاده از DLSS طول می‌کشه، که با استفاده از Frame Generation، این عدد به ۳۵ میلی‌ثانیه می‌رسه. اگه از V-Sync هم استفاده کنید، این تاخیر به ۱۱۰ میلی‌ثانیه می‌رسه! این تاخیر قبل از وارد شدن تصویر به چرخه نمایشه، و هنوز به مانیتور نرسیدیم، که با توجه به مانیتورتون، ممکنه بیشتر هم بشه.

مشکل آخر این تکنولوژی هم اینه که همه بازی‌ها از اون پشتیبانی نمی‌کنن، و الان تنها ۳۰ بازی با پشتیبانی از این تکنولوژی وجود داره. البته انویدیا کار رو برای بازی‌سازها راحت کرده، و همه می‌تونن به راحتی پشتیبانی از این تکنولوژی رو به بازی‌شون اضافه کنن، اما همچنان بازی‌های زیادی از Frame Generation پشتیبانی نمی‌کنن.

دلیل اینکه روی کارت‌های سری قبل انویدیا نیست، اینه که سرعت پردازش هسته‌های تنسور در کارت‌های سری قبلی، به حدی نیست که بتونه عملیات‌های Frame Generation رو انجام بده. احتمالا با بالا رفتن سرعت هسته‌های تنسور در سری بعدی کارت گرافیک‌های انویدیا، شاهد پایین اومدن تاخیر و بهتر شدن عملکرد باشیم، اما فعلا این تکنولوژی خیلی راه داره.

مصرف برق کارت گرافیک RTX 4060 انویدیا، ۱۱۵ واته، ۵۵ وات کمتر از RTX 3060، و حتی کمتر از RTX 3050. قیمت برق در ایران به نسبت کشورهای دیگه پایینه، و به خاطر همین مصرف برق موضوع اصلی نیست، بلکه موارد دیگه‌ست که مهمه. وقتی سیستم شما برق کمی مصرف می‌کنه، نیازی به پاور قدرتمندی برای تامین برق اون ندارید، و یک پاور ۴۵۰ واتی، برای روشن کردن یک سیستم با i5 12600K و RTX 4060 کافیه. همچنین با مصرف برق پایین‌تر، گرمای تولیدی کارت هم پایین میاد، و همونطور که دیدیم، اکثر مدل‌های کارت گرافیک RTX 4060 با تنها یک یا دو فن خنک میشن و نیازی به جریان هوای خاصی داخل کیس هم نیست.

در مورد قیمتش بعدا صحبت می‌کنیم. فعلا بریم سراغ عملکرد کارت و ببینیم در مقایسه با هم چه عملکردی دارن.

بنچمارک‌های کارت گرافیک RTX 4060

این بار نمی‌خوایم مثل «بررسی کارت گرافیک RTX 4060» وارد تک تک جزئیات و امتیازات کارت گرافیک ها بشیم، تنها هدفمون اینه که این کارتو با RTX 3060 مقایسه کنیم. برای این کار، نگاهی به چندتا از بنچمارک‌های قابل توجه اون بررسی خواهیم داشت، تا ببینیم پیشرفت بین نسلی قابل قبول هست یا نه. اگه اطلاعات بیشتر می‌خواید، سراغ بررسی کامل برید. اینجا فقط سراغ بنچمارک‌های 1080p می‌ریم.

در بازی Cyberpunk 2077، کارت گرافیک RTX 4060 حدود ۱۱% قوی‌تر از RTX 3060 بوده، اما این تفاوت ۱۱ درصدی در حالیه که تنها ۱۰ فریم بر ثانیه با هم تفاوت دارن. در واقع نتایج انقدر ضعیفه که ده فریم هم به چشم میاد. از همه بدتر اینکه این کارت حتی به گرد پای RTX 3060 Ti هم نرسیده، درحالیکه RTX 3060 می‌تونه RTX 2070 رو هم شکست بده، کارتی که رده و قیمت بالاتری از خودش داشت.

کارت گرافیک RX 7600 اینجا عملکرد بهتری نسبت به RTX 4060 ثبت کرده، با ۳۰ دلار قیمت پایین‌تر. البته این کارت حداقل فریم‌های ضعیف‌تری رو ثبت کرده، و تفاوت فاحشی بینشون نیست.

در دو سال و با پیشرفت لیتوگرافی از ۸ نانومتر به ۴ نانومتر، پیشرفت عملکرد کارت گرافیک رده ۶۰ انویدیا، تنها ۱۱% پیشرفت داشته. درسته که قیمت و مصرف برق پایین اومده، اما خب حجم VRAM هم پایین اومده، که باعث میشه در رزولوشن‌های بالاتر عملکرد کارت افت کنه.

در بازی Final Fantasy XIV شاهد آمار بهتری هستیم. اینجا کارت گرافیک RTX 4060 تنها ۵% ضعیف‌تر از RTX 3060 Ti بوده، و با برتری ۱۹ درصدی RTX 3060 رو شکست داده. این عنوان در DX 11 اجرا میشه، و ممکنه این اتفاق دلیل عملکرد بهتر این کارت گرافیک باشه.

کارت گرافیک RX 7600 در این بازی عملکرد ضعیف‌تری رو ثبت کرده، و بیشتر در حد RX 6600 XT بوده تا RTX 4060، مخصوصا به خاطر حداقل فریم‌های ضعیف‌تر.

بازی Total War: Warhammer 3 عنوان سنگینی برای کارت گرافیکه، به خاطر همین تفاوت‌ها رو به خوبی نشون میده. در این بازی، کارت گرافیک RTX 4060 موفق به نمایش ۱۰۵ فریم بر ثانیه شده، که باز هم از RTX 3060 Ti شکست می‌خوره، و برتری ۱۶ درصدی رو در برابر RTX 3060 به نمایش می‌ذاره.

کارت گرافیک RTX 4060، با RX 7600 و Arc A770 تقریبا برابر بوده، و تفاوت فاحشی بین اون‌ها دیده نمیشه.

در بازی Shadow of The Tomb Raider کارت گرافیک RTX 4060 عملکرد بهتری رو به نمایش گذاشته، با RTX 3060 Ti تقریبا برابر بوده، و RTX 3060 رو با برتری ۲۸ درصدی شکست داده. RX 7600 اینجا بین RX 6600 XT و RTX 4060 قرار گرفته، با قیمت پایین‌تر نسبت به هر دوی اون‌ها، البته RX 6600 XT الان قیمت پایین‌تری داره.

در بازی F1 2022، کارت گرافیک RTX 4060 تونسته ۱۴۵ فریم بر ثانیه به نمایش بذاره، که آمار خوبی برای یه کارت گرافیک میان‌رده محسوب میشه. این کارت تونسته ۱۶% قوی‌تر از RTX 3060 عمل کنه، که پیشرفت خوبیه، اما همچنان چشمگیر نیست، و این کارت از RTX 3060 Ti شکست می‌خوره. RX 7600 با RTX 4060 از نظر میانگین FPS برابر بوده، اما حداقل فریم‌های خیلی ضعیف‌تری رو ثبت کرده. RX 6600 XT از نسل پیش عملکرد بهتری از هر دوی اون‌ها داره.

همونطور که در این بنچمارک‌ها دیدید، کارت گرافیک RTX 4060 در همه زمینه‌ها می‌تونه همرده نسل قبلش، یعنی RTX 3060 رو شکست بده. این خیلی بهتر از آماریه که RTX 4060 Ti در برابر RTX 3060 Ti به نمایش می‌ذاشت! برتری RTX 4060 از ۱۰% تا ۳۰% متغیره، اما داره این برتری رو با مصرف برق کمتر و در نتیجه نویز و گرمای کمتر به نمایش می‌ذاره. به طور کلی، عملکرد این کارت خوبه، و پیشرفت خوبی هم ثبت کرده. مشکل اینجاست که این کالا با قیمت ۳۰۰ دلار در زمانی عرضه شده، که همچنان محصولات نسل قبل و همچنین انتخاب‌های جدید زیادی وجود دارن، که بعدا بیشتر راجع بهشون صحبت می‌کنیم. فعلا بریم بقیه بنچمارک‌ها رو ببینیم.

بریم سراغ ری تریسینگ. در بازی Cyberpunk 2077 با ری تریسینگ و با استفاده از DLSS 2، عملکرد کارت گرافیک RTX 4060 حدود ۶% نسبت به حالت عادی افت داشته، و با ۸۱ فریم بر ثانیه، شاهد بهبود ۱۷ درصدی عملکرد نسبت به RTX 3060 هستیم. این برتری دو علت داره؛ اول اینکه هسته‌های RT کارت گرافیک RTX 4060 قوی‌تر شده، و درسته که تعداد کمتری داره، اما به خاطر بهینه شدن این هسته‌ها، عملکرد خامشون بهتر میشه. دوم هم استفاده از DLSS، که روی این کارت گرافیک عملکرد بهتری داره. سایبرپانک ۲۰۷۷ از Frame Generation هم پشتیبانی می‌کنه، که می‌تونه فریم‌ریت خروجی این کارت رو بهتر کنه، اما با مشکلاتی که درباره‌ش صحبت کردیم.

حالا سراغ نتایج F1 2022 می‌ریم، اما این‌بار با ری تریسینگ. بزرگ‌ترین نکته این نمودار، افت سنگین کارت گرافیک‌های AMD در ری تریسینگه، و همچنین می‌بینیم کارت گرافیک‌های انویدیا هم با افت بیش از ۵۰% روبرو شدن. کارت گرافیک RTX 4060 اینجا ۶۳ فریم بر ثانیه ارائه داده، که قابل بازیه، اما برتری اون نسبت به RTX 3060 به زیر ۱۰ فریم رسیده، میزانی که با اورکلاک RTX 3060 میشه به اون رسید. این یکی از ضعیف‌ترین پیشرفت‌های بین نسلیه، و حتی می‌بینیم که اینتل با نسل اول هسته‌های RT داره به این سطح از عملکرد می‌رسه.

چیزی که اینجا خیلی به چشم میاد، عملکرد ضعیف RX 7600 در ری تریسینگه! در هر دوی این عناوین، چه با استفاده از تکنولوژی‌های آپسکیل و چه با قدرت ری تریسینگ خام، شاهد عملکرد خیلی ضعیف‌تر RX 7600 در مقایسه با RTX 4060 هستیم. اگه هدفتون بازی‌های با ری تریسینگه، بهتره سراغ کارت‌های انویدیا برید.

به طور کلی، کارت گرافیک RTX 4060 کارت خوبی با قیمت ۳۰۰ دلاره، اما نکاتی که درباره کارت گرافیک‌ها در بازار وجود داره، باعث میشه این کارت عرضه عجیبی باشه. بریم نگاهی به اوضاع بازار داشته باشیم.

آیا کارت گرافیک RTX 4060 ارزش خرید داره؟

مشکل اصلی کارت گرافیک RTX 4060، محدوده قیمتی اونه. در محدوده قیمت ۳۰۰ دلار، ما کارت‌هایی مثل RX 6700 XT از نسل قبل رو داریم. کارت گرافیک RTX 3060 هم همچنان در بازار موجوده. RX 7600 هم همین چند وقت پیش عرضه شد، با قیمت ۲۷۰ دلار، که الان با قیمت ۲۶۰ دلار هم پیدا میشه. این محدوده قیمتی، پر از کارت گرافیک‌های پرقدرته که رقیب بزرگی برای RTX 4060 محسوب میشن، و این کارت بدون برتری مصرف برق و Frame Generation، اصلا انتخاب خوبی با این قیمت محسوب نمیشه. مشکل اینجاست که هیچکدوم از محصولات جدید این محدوده قیمتی، ارزش خرید ندارن. انگار AMD و انویدیا دست به دست هم دادن تا کارت‌هایی عرضه کنن که مردم رو ترغیب به خرید محصولات گرون قیمت‌شون بکنن.

البته این صحبت‌ها همه در زمانیه که ما اطلاعی از قیمت‌گذاری RTX 4060 در ایران نداریم، و خیلی از کارت‌های AMD هم در بازار ایران موجودی خوبی ندارن. به خاطر همین هر اتفاقی که برای قیمت RTX 4060 در ایران بیفته، اهمیتی نداره چون تنها کارت گرافیک در این رده قیمت محسوب میشه. فقط امیدواریم که این کارت گرافیک قیمت‌گذاری عادلانه‌ای در ایران داشته باشه؛ ۳۰۰$ با دلار ۵۰ هزار تومانی، میشه ۱۵ میلیون تومن، و قیمت‌گذاری بیشتر از ۱۸ میلیون تومان با احتساب تمام هزینه‌های گمرک و باقی هزینه‌ها، با عقل جور در نمیاد، چون واردکننده‌ها شرایط ویژه‌ای برای وارد کردن کالا دارن و قیمت تمام شده احتمالا کمتر از ۱۵ میلیون تومن براشون میوفته.

اگه کارت گرافیک مدرنی از سری ۳۰ انویدیا و یا سری ۶۰۰۰ شرکت AMD دارید، ارتقا به سری ۴۰ به طور کلی عاقلانه نیست، مگر اینکه کارت‌های ضعیف این سری رو داشته باشید. اگه می‌خواید کارت گرافیکی از سری ۴۰ تهیه کنید و بودجه‌ش رو دارید، پیشنهاد می‌کنم سراغ کارت گرافیک RTX 4070 برید، که انتخاب خیلی بهتری محسوب میشه. در غیر این صورت کارت ۴۰۶۰ هم می‌تونه انتخاب خوبی باشه. حواستون به درگاه محدود PCIe 4.0 x8 این کارت و RX 7600 هم باشه، چون در استفاده از اون‌ها با درگاه PCIe 3.0 با افت عملکرد شدیدی مواجه خواهید شد. پس نسل مادربرد و پردازنده‌تون باید طوری باشه که از PCIe Gen 4 پشتیبانی کنه.

اگر هم تازه قصد خرید یک سیستم گیمینگ رو دارید، RTX 4060 می‌تونه انتخاب خوبی باشه، اما به استفاده‌های شما هم بستگی داره. به خاطر همین، پیشنهاد می‌کنم بررسی کارت‌های دیگه رو هم بخونید.