پردازنده i5 13600K اینتل؛ بررسی و راهنمای خرید

پردازنده i5 13600K اینتل، سی پی یو میان رده این شرکته که عملکرد خیلی خوبی از خودش در بسیاری از عملیات‌ها نشون میده. این پردازنده بر اساس لیتوگرافی ۱۰ نانومتری اینتل تولید شده و از معماری هیبرید این شرکت بهره می‌بره. به عقیده خیلی‌ها، این پردازنده بهترین نسبت قیمت به قدرت رو داره و مثل ۱۲۶۰۰K، یکی از بهترین پردازنده‌هاییه که در سال ۲۰۲۲ معرفی شده. با بنچفا برای بررسی این پردازنده و مقایسه اون با پردازنده‌های دیگه همراه باشید.

معرفی پردازنده اینتل ۱۳۶۰۰K

پردازنده ۱۳۶۰۰K ارزون‌ترین پردازنده در بین پردازنده‌های سری K نسل ۱۳ اینتله که ۳۳۰ دلار قیمت داره. پردازنده i5 13600K اینتل جانشین بر حق پردازنده ۱۲۶۰۰K به حساب میاد و تغییرات مثبت زیادی نسبت به اون داره. اول از همه، این پردازنده ۴ هسته یا یک ماژول هسته بهینه E core بیشتر داره (هسته‌های E core در ماژول تولید میشن و در هر ماژول ۴ هسته هست). تغییر بعدی اون، در حافظه کشه. ۱۳۶۰۰K مقدار بیشتری حافظه کش داره؛ حافظه L2 هسته‌های P core به ۲ مگابایت رسیدن، و  هسته‌های E core هم به ازای هر ماژول، ۴ مگابایت حافظه کش L2 دارن، که به مجموع ۸ مگابایت می‌رسه. حافظه کش L3 این پردازنده هم ۴ مگابایت نسبت به ۱۲۶۰۰K افزایش داشته و به میزان ۲۴ مگابایت رسیده. در مجموع، پردازنده i5 13600K اینتل نسبت به ۱۲۶۰۰K، افزایش ۴۹ درصدی در میزان کش داشته. این تغییر می‌تونه با توجه به موفقیت بزرگ پردازنده ۵۸۰۰X3D با استفاده از کش بیشتر باشه، اما با توجه به اینکه طراحی پردازنده‌ها بیش از یک سال طول می‌کشه، احتمالا این تغییر فقط یک پیشرفت بین نسلی به حساب میاد.

سوکت پردازنده‌های نسل ۱۳، همون LGA 1700 که با نسل ۱۲ معرفی شده. اینتل از مادربردهای سری Z790 هم در کنار پردازنده‌های نسل ۱۳ معرفی کرد اما شما می‌تونید از همون مادربردهای سری ۶۰۰ با یک ارتقای بایوس استفاده کنید، البته از سریع‌ترین اینترفیس‌ها بهره نمی‌برید که با توجه به اینکه هنوز اینترفیس PCIe 5.0 به خوبی جا نیفتاده و فقط ۲-۳ حافظه SSD وجود دارن که از اون استفاده می‌کنن، چیزی رو از دست نمی‌دید.

یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌های نسل ۱۳، پشتیبانی از رم‌های سریع‌تره. این تغییر فقط شامل برخی از پردازنده‌های نسل ۱۳ میشه، پردازنده ۱۳۶۰۰ و بالاتر. این پردازنده‌ها حالا می‌تونن سرعت رم ۵۶۰۰ مگاترنسفر بر ثانیه داشته باشن، ۶۰۰ مگاهرتز بیشتر از نسل ۱۲ و بیشتر از تمام پردازنده‌های سری ۷۰۰۰ ای ام دیه، البته باید ببینیم AMD با آپدیت AGESA به چه سرعتی از رم دست پیدا می‌کنه، اما با هر چقدر تلاش بازهم به قدرت IO اینتل نمی‌رسه.

تغییر بزرگ بعدی نسل ۱۳، پیشرفت زیاد سرعت پردازنده‌هاست. پردازنده ۱۳۹۰۰K به سرعت تحسین‌برانگیز ۵.۸ گیگاهرتز بوست میشد، البته این کار رو با مصرف ۳۰۰ وات برق انجام میداد. هسته‌های P core پردازنده ۱۳۶۰۰K اینتل به سرعت ۵.۱ گیگاهرتز بوست میشه، ۲۰۰ مگاهرتز بیشتر از ۱۲۹۰۰K. هسته‌های E core این پردازنده هم به ۳.۹ گیگاهرتز بوست میشن، ۳۰۰ مگاهرتز بیشتر از نسل قبل. اینتل در این سری برای پایین آوردن مصرف برق در حالت idle، حداقل سرعت پردازنده رو پایین آورده تا فقط برای روشن نگه داشتن صفحه، پردازنده برق زیادی مصرف نکنه.

نسل ۱۳ مثل نسل ۱۲، هم از رم DDR4 و هم DDR5 پشتیبانی می‌کنه، آپشنی که سری ۷۰۰۰ AMD نداره. البته استفاده از رم DDR4 عملکرد پردازنده رو به شدت محدود می‌کنه و بهتره از رم‌های DDR5 برای عملکرد بهتر استفاده کنید.

نسل ۱۳ اینتل از اینترفیس PCIe 5 هم پشتیبانی می‌کنه، اما این اینترفیس همونطور که گفتم هنوز به خوبی جا نیفتاده و بیشتر آینده‌نگری اینتل محسوب میشه.

اما این‌ها همگی توضیحات و معرفی این پردازنده بود. برای اینکه ببینیم این پردازنده واقعا چطوریه و عملکرد اون رو بسنجیم، باید از اون بنچمارک بگیریم و اونو با پردازنده‌های دیگه مقایسه کنیم. بدون اتلاف وقت بیشتر، بریم سراغ بنچمارک‌ها

مصرف برق پردازنده ۱۳۶۰۰K

اول از همه نگاهی داشته باشیم به مصرف برق این پردازنده. این پردازنده با لیتوگرافی ۱۰ نانومتری اینتل ساخته شده، پس نباید انتظار مصرف برق پایینی از اون داشته باشیم.

پردازنده ۱۳۶۰۰K اینتل در مصرف ۱۰۰%، حدود ۱۶۰ وات برق مصرف می‌کنه، که از مصرف اعلامی خود اینتل یعنی ۱۸۱ وات کمتره! دلیل این عملکرد مشخص نیست اما می‌تونه به‌خاطر تفاوت شرایط تست باشه. این پردازنده حدود ۵۰ وات برق بیشتری نسبت به ۱۲۶۰۰K مصرف می‌کنه، که با توجه به اینکه از همون لیتوگرافی استفاده می‌‌کنه و تنها سرعت و قدرتش بیشتر شده، عجیب نیست. به هرحال مصرف این پردازنده نسبت به ۱۳۹۰۰K و ۱۳۷۰۰K کمتره، و اون رو به پردازنده بهینه‌تری تبدیل می‌‌کنه.

چارت بالا تست بهینگی مصرف انرژیه. در این تست محاسبه میشه که برای انجام یک کار مشخص، که اینجا رندر گرفتن لوگوی رسانه Gamers Nexus هست،  پردازنده چقدر برق مصرف میکنه. در این تست، می‌بینیم که ۱۳۶۰۰K در بین ۱۲۷۰۰K و ۱۲۶۰۰K قرار داره. این آماری خیلی خوب برای اینتله که تونسته مصرف برق رو در حدود نسل قبل نگه داره، درحالیکه عملکرد رو بهتر کنه. پردازنده ۱۳۹۰۰K با مصرف بیشتری این کار رو انجام میده، اما سریع‌تر هم اینکار رو می‌کنه. به هرحال مصرف ۲۹۵ واتی ۱۳۹۰۰K، اونو به پردازنده نامناسبی تبدیل می‌کنه.

بنچمارک‌های پردازنده ۱۳۶۰۰K

اول از همه، با اپلیکیشن‌های بنچمارک شروع می‌کنیم. هدف ما از این بنچمارک‌ها، اینه که ببینیم پردازنده‌ها در عملیات‌های رندرینگ چه عملکردی رو به نمایش می‌ذارن و در مقایسه با پردازنده‌های دیگه، چه امتیازاتی ثبت می‌کنن.

اول از همه‌ سراغ بررسی نتایج اپلیکیشن Cinebench میریم. این اپ معروف‌ترین و یکی از معتبرترین اپلیکیشن‌ها برای تست استرس پردازنده‌ست. در این تست می‌بینیم که پردازنده ۱۳۶۰۰K اینتل، در نیمه بالای جدول قرار داره، آمار خیلی خوبی برای این پردازنده. در مقایسه با نسل قبل، این پردازنده از ۱۲۷۰۰K هم عملکرد بهتری نشون داده و با توجه به مصرف برق برابر این دو پردازنده، پیشرفت بزرگی برای تفاوت یک نسل محسوب میشه! در مقایسه با پردازنده‌های AMD، این پردازنده از ۷۶۰۰X که در یک بازه قیمتی با هم قرار دارن، ۵۳ درصد عملکرد بهتری داره! این نتیجه نشون میده که هسته‌های E core پردازنده‌های اینتل تفاوت خیلی زیادی ایجاد می‌کنن و ۱۳۶۰۰K حتی از ۷۷۰۰X که ۸ هسته داره هم ۱۷ درصد قدرتمندتره. البته پردازنده ۱۳۶۰۰K اینتل از هر دو پردازنده AMD مصرف برق بیشتری داره، اما برتری قدرتی به حدی هست که این مصرف بیشتر به چشم نیاد.

عملکرد پردازنده i5 13600K اینتل در استفاده از فتوشاپ

در تست عملیات تک‌هسته‌ای، می‌بینیم که پردازنده ۱۳۶۰۰K پیشرفت چشمگیری داشته و با پردازنده‌های بالارده‌تر تقریبا در یک سطحه. همچنان این پردازنده فاصله خودش با ۷۷۰۰X و ۷۶۰۰X رو حفظ کرده، اما همه این پردازنده‌ها تقریبا عملکرد یکسانی نشون دادن.

در تست فشرده‌سازی اپلیکیشن ۷-Zip، می‌بینیم پردازنده ۱۳۶۰۰K تنها مقداری کندتر از ۱۲۷۰۰K و ۱۲۹۰۰K هست. در مقایسه با پردازنده‌های AMD، این پردازنده ۷ درصد سریع‌تر از ۷۷۰۰X و ۳۶ درصد سریع‌تر از پردازنده همرده‌ش، یعنی ۷۶۰۰X هست!

پردازنده‌های AMD در تست استخراج اطلاعات این اپ عملکرد بهتری دارن، و همونطور که می‌‌بینید ۷۷۰۰X حدود ۷ درصد سریع‌‌تر از پردازنده ۱۳۶۰۰K هست، اما همچنان ۱۳۶۰۰K عملکرد بهتری نسبت به ۷۶۰۰X داره و ۲۰ درصد سریع‌تر از اونه. همچنان در مقایسه با نسل قبل، ۱۳۶۰۰K عملکرد فوق‌العاده‌ای نشون میده و تنها ۹ درصد از پردازنده بالارده نسل قبل یعنی ۱۲۹۰۰K سرعت کمتری داره! آماری خیلی خوب برای اینتل.

دیگه آمار دارن تماما به نفع اینتل میشن! در تست رندر بلندر هم با اینکه پردازنده‌های بالارده AMD جزو بهترین‌ها بودن، اما پردازنده ۱۳۶۰۰K به راحتی با ۳۷ درصد برتری، رندر رو ۲۳۷ ثانیه سریع‌تر از ۷۶۰۰X تموم کرده. با توجه به اینکه این پردازنده مصرف برق کمتری نسبت به ۱۳۷۰۰K و ۱۳۹۰۰K داره، این پردازنده از نظر من عملکرد بهتری داره، چون خیلی بهینه‌تر از اون‌ها کار می‌کنه، چیزی که در تست بهینگی هم دیدیم.

 در تست رندر پریمیر، پردازنده‌های AMD عموما عملکرد خیلی خوبی از خودشون نشون میدن و اینجا هم این اثبات میشه. این‌‎بار پردازنده ۷۷۰۰X با ۱۱ درصد سرعت بیشتر، عملکرد بهتری ارائه داده. اما ۷۷۰۰X حدود ۸۰ دلار گرون‌تر از پردازنده ۱۳۶۰۰K هست، پس معیار مقایسه ما باید ۷۶۰۰X باشه که ۳۰۰ دلار قیمت داره و رقبل مستقیم این پردازنده ۳۲۰ دلاری محسوب میشه. در مقایسه این دو پردازنده، می‌بینیم که ۱۳۶۰۰K حدود ۱۴ درصد عملکرد بهتری نسبت به ۷۶۰۰X داره، که بار دیگه برتری اینتل در پردازنده‌های میان‌رده رو نشون میده.

و بالاخره به تستی رسیدیم که پردازنده ۱۳۶۰۰K عقب افتاد! در تست عملکرد فتوشاپ، تمام پردازنده‌های سری ۷۰۰۰ AMD از ۱۳۶۰۰K عملکرد بهتری ثبت کردن، اما نکته‌ای که هست، اینه که ۷۷۰۰X از ۷۹۵۰X امتیاز بهتری گرفته! این می‌تونه به‌خاطر این باشه که این پردازنده تنها یک CCD داره و نیازی به ارسال اطلاعات با استفاده از Infinity Fabric به CCD دیگه نداره. به هرحال در این تست ۷۶۰۰X با تفاوت خیلی بزرگ ۳ درصدی نسبت به پردازنده ۱۳۶۰۰K، بالاتر از این پردازنده قرار گرفته.

حالا که خیالمون راحت شد که فن‌های AMD به خاطر عقب افتادن ۷۶۰۰X در این تست‌ها به ما حمله نمی‌کنن، بریم سراغ تست‌های گیمینگ.

بنچمارک‌های گیمینگ پردازنده ۱۳۶۰۰K

در بازی‌ها، هسته‌های E core پردازنده‌های اینتل کار زیادی انجام نمیدن، به‌خاطر همین با وجود ۸ هسته E core در پردازنده ۱۳۶۰۰K، شاهد اختلاف فاحشی با پردازنده ۷۶۰۰X نیستیم. همچنین این تست‌ها با ۳۲ گیگابایت رم DDR5 6000 برای AMD و ۳۲ گیگابایت رم DDR5 6400 و همچنین DDR4 3600 انجام شدن، اینطوری می‌تونید تفاوت سرعت این پردازنده با رم DDR4 و DDR5 رو ببینید.

تست‌ها رو با بازی Watch Dogs: Legion شروع می‌کنیم. در این بازی، هر دو پردازنده ۱۳۶۰۰K و ۷۶۰۰X عملکردی شبیه به هم داشتن، و ۱۳۶۰۰K حدود ۵ درصد فریم‌ریت بهتری داشته. در استفاده از DDR4، شاهد افت ۱۸ درصدی عملکرد بودیم، که کاهشی چشمگیر در فریم‌ریته. پردازنده ۵۸۰۰X3D هم که الان دیگه ۱ سال از عرضه‌ش گذشته، همچنان عملکرد خوبی رو به نمایش می‌ذاره و عملکردی برابر با ۱۳۷۰۰K داره.

بازی Hitman عملکرد بهتری روی پلتفرم AMD نسبت به پلتفرم اینتل داره، و همونطور که می‌بینیم، ۷۶۰۰X در این عنوان عملکرد بهتری نسبت به ۱۳۷۰۰K و ۱۳۶۰۰K داشته. این مربوط به نحوه بهره بردن موتور بازی از پردازنده‌ست. به هرحال این بازی روی تمام پردازنده‌های این چارت، حتی ۱۰۶۰۰K که ماه دیگه تولید ۳ سالگیش رو جشن می‌گیره، فریم‌ریت خوبی ارائه داده. در مقایسه عملکرد DDR4 و DDR5 شاهد افت ۷ درصدی عملکرد با رم‌های DDR4 3600 هستیم، به همراه ۱۴ درصد افت در یک درصد حداقل فریم‌ها.

در بازی Far Cry 6 پردازنده ۱۳۶۰۰K و ۷۶۰۰X هر دو ۱۸۰ فریم بر ثانیه به نمایش گذاشتن، اما ۱% حداقل فریم‌ها با ۱۳۶۰۰K بهتر بود و شاهد ۸ درصد فریم تایم بهتری بودیم. در این عنوان DDR4 هم تفاوت زیادی ایجاد نکرد و در هرحال این بازی عملکرد خوبی رو به نمایش گذاشت.

در بازی F1 2022 باز هم عملکرد تقریبا یکسانی رو می‌بینیم، اما با استفاده از رم DDR5 می‌بینیم که پردازنده ۱۳۶۰۰K حدود ۲ درصد عملکرد بهتری داره و با پرچمدار نسل پیش، ۱۲۹۰۰K برابره.

بازی Spiderman Remastered عنوان سنگینیه، اما به خوبی بهینه‌سازی شده. در این بازی تمام پردازنده‌های امروزی نزدیک به هم بودن، و ۷۶۰۰X و ۱۳۶۰۰K هم عملکردی شبیه به هم داشتن. در این بازی ۱۳۹۰۰K عملکرد خیلی بهتری نسبت به مدل i5 و i7 داشت و این دو کمی از این پردازنده قدرتمند عقب افتادن.

در بازی Shadow of The Tomb Raider پردازنده‌های ۱۳۷۰۰K و ۱۳۹۰۰K اینتل اول چارت رو تصاحب کردن، و بعد اون‌‌ها پردازنده‌های AMD هستن ک همگی تقریبا عملکرد برابری ثبت کردن.در این تست، ۱۳۶۰۰K تقریبا با ۱۲۹۰۰K برابره و حدود ۳ درصد فریم‌ریت بهتری نسبت به ۷۶۰۰X داره، باز هم آمار خیلی خوبی برای اینتل. در این چارت می‌بینیم که پردازنده ۱۳۷۰۰K با استفاده از حافظه DDR4 عملکرد ضعیف‌تری از ۱۳۶۰۰K داره!  این نشون میده که در این عنوان حافظه رم خیلی مهم‌تر پردازنده‌ایه که استفاده می‌کنید، چون همه پردازنده‌ها عملکرد قابل قبولی داشتن.

Horizon Zero Dawn هم عنوانیه که روی پردازنده‌های AMD بهتر از پردازنده‌های اینتل اجرا میشه، خیلی بهتر! مقایسه پردازنده‌های اینتل با AMD در این عنوان کار درستی نیست، چون موتور بازی رفتار عجیبی داره. به هرحال، پردازنده i5 13600K اینتل حدود ۲۴ درصد ضعیف‌تر از ۷۶۰۰X در این بازی بود، و در استفاده از رم DDR4 هم تفاوت زیادی رو نمی‌بینیم.

بازی Cyberpunk 2077 بهتر تفاوت‌ها رو به نمایش می‌ذاره، اما همچنان چون کارت گرافیک قدرتمندی داریم، پردازنده‌ها عملکرد تقریبا یکسانی داشتن. پردازنده ۱۳۶۰۰K در این بازی عملکردی برابر با ۷۹۵۰X و ۷۷۰۰X داشت، و ۲ درصد از ۷۶۰۰X سریع‌تر بود. بزرگ‌ترین تغییر رو در استفاده از رم DDR4 می‌بینیم، که تمام پردازنده‌های نسل ۱۳ اینتل با استفاده از رم DDR4 حدودا ۱۲-۱۳ درصد عملکرد ضعیف‌تری به نمایش می‌ذاره.  

نتیجه بنچمارک‌ها

بنچمارک‌هایی که رسانه Techspot آماده کرده بود، ۱۲ بازی مختلف تست شده بود. با توجه به اینکه عملکرد این پردازنده‌ها در خیلی از بازی‌ها یکیه و تفاوت خاصی به وجود نمیاد، بهتره سراغ نتیجه کل این بنچمارک‌ها بریم.

در رزولوشن ۱۰۸۰p، می‌بینیم که پردازنده ۷۶۰۰X به طور میانگین فریم‌ریت بالاتری نسبت به پردازنده ۱۳۶۰۰K داره. با استفاده از رم DDR4 تفاوت بین این دو پردازنده از ۳ درصد به ۹ درصد می‌رسه.

در رزولوشن ۱۴۴۰p، این تفاوت همچنان سر جاشه و ۷۶۰۰X حدودا ۴ درصد سریع‌تر از پردازنده ۱۳۶۰۰K هست.

نتیجه‌گیری: آیا پردازنده ۱۳۶۰۰K اینتل ارزش خرید داره؟

ما اینجا تمام پردازنده‌های سری ۷۰۰۰ AMD رو با پردازنده‌های سری K اینتل مقایسه کردیم. در این مقایسه‌ها عملکرد عجیبی رو در میان‌رده‌ها دیدیم. پردازنده ۷۶۰۰X شرکت AMD، در بازی‌ها به طور میانگین عملکرد بهتری داره، اما در عملیات‌های دیگه مثل رندر و فشرده‌سازی فایل، پردازنده i5 13600K اینتل با ۸ هسته E core، عملکرد بهتری رو نسبت به ۷۶۰۰X نشون میده. از طرف دیگه، مصرف برق پردازنده‌های نسل ۱۳ اینتل نسبت به رقبای تیم قرمز، خیلی بیشتره، و اون هم به دلیل استفاده از لیتوگرافی ۱۰ نانومتریه. این به این معنی نیست که این پردازنده‌ها ضعیف‌ترن، فقط به این معنیه که در مصرف انرژی بهینه نیستن.

طبق بررسی ما، پردازنده ۷۶۰۰X امروز به قیمت ۲۴۰ دلار، پردازنده ۱۳۶۰۰K هم با قیمت ۳۰۰ دلار معامله میشه، که تفاوت این دو کارت رو به ۶۰ دلار رسونده. ۶۰ دلار تفاوت بزرگیه و به راحتی می‌تونه تصمیم شما رو عوض کنه، اما بهتره بقیه زوایای این پردازنده‌ها رو مقایسه کنید.

خرید هر یک از این پردازنده‌ها، بیشتر به مصرف شما بستگی داره تا هرچیز دیگه. اگه هدفتون صرفا بازی کردنه، پیشنهاد ما ۷۶۰۰X ای ام دیه، اما اگه کارهای دیگه‌ای هم دارید و مالتی‌تسک براتون مهمه، پردازنده ۱۳۶۰۰K اینتل انتخاب بهتریه.

نکته دیگه‌ای که وجود داره، خنک‌کنندگی این دو پردازنده‌ست. پردازنده‌های سری ۷۰۰۰ AMD و نسل ۱۳ اینتل همگی حاضرن تا جایی که می‌تونن برق بیشتری مصرف کنن تا عملکرد شما رو کمی بهبود ببخشن، که همین باعث میشه خنک کردن اون‌ها سخت باشه. برای خنک کردن این پردازنده‌ها به خنک‌کننده‌های خوبی مثل یک رادیاتور ۳۶۰ میلی‌متری یا یک کولر بادی قدرتمند نیاز دارید.

از نظر پلتفرمی هم موقعیت عجیبی وجود داره. ما می‌دونیم AMD گفته که پلتفرم AM5 که سری ۷۰۰۰ از اون بهره می‌بره، حداقل تا سال ۲۰۲۵ ساپورت میشه و از اون استفاده می‌کنه، در حالیکه اینتل در نسل بعد به سراغ یک چیپست و معماری دیگه میره و این سری از مادربردهاش دیگه قابل استفاده نیستن. AMD قبلا نشون داده که از میشه از یک سری مادربرد برای چند سری پردازنده استفاده کرد که به لطف استفاده از معماری چیپلت پردازنده‌ست.

در مقایسه ۱۳۶۰۰K با رم DDR4 و رم DDR5، دیدیم که تفاوت این پردازنده از قبل هم بیشتر میشه و استفاده از رم DDR4 با این پردازنده اصلا کار عاقلانه‌ای نیست، چرا که بخش زیادی از عملکرد پردازنده رو از دست می‌دید. این عملکرد از دست رفته می‌تونه کمتر از ۱ درصد باشه، و یا بیش از ۱۰ درصد! با توجه به پایین اومدن قیمت حافظه رم DDR5، بهتره دیگه از رم DDR4 دوری کنید، لااقل برای پردازنده‌های سری K اینتل.

 نظر شما چیه؟ پردازنده‌های اینتل رو ترجیح میدید یا AMD؟