بررسی حافظه SSD Samsung 980 مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۱ ترابایت + بنچمارک سرعت و پایداری

امروز می‌خوایم حافظه Samsung 980 رو بررسی کنیم و ببینیم در مقایسه با برخی انتخاب‌های دیگه، چه سرعت و عملکردی داره. با توجه به سابقه و شناختی که از سامسونگ داریم، قطعا با یه حافظه باکیفیت طرفیم، اما تا کامل این حافظه رو بنچمارک نکنیم خیالمون راحت نمیشه. برای بررسی حافظه SSD Samsung 980 با بنچفا همراه باشید.

مشخصات فنی حافظه SSD Samsung 980

قبل از اینکه به بررسی حافظه SSD Samsung 980 بپردازیم باید بگیم که حافظه Samsung 980 یه حافظه NVMe معمولیه؛ این حافظه از درگاه PCIe x4 و ورژن ۱.۴ NVMe استفاده می‌کنه و در سه حجم ۲۵۰ گیگابایت، ۵۰۰ گیگابایت و ۱ ترابایت موجوده. سرعت خواندن و نوشتن ترکیبی در سه مدل تقریبا یکسانه، اما خواندن و نوشتن ترتیبی این طور نیست و هرچی حجم بالاتر میره سرعت هم بالاتره.

نکته‌ای که همین اول باید بهش اشاره کنیم، مدت زمان ضمانت این کالاست. سامسونگ این حافظه رو ۵ سال ضمانت کرده، یعنی تا ۵ سال هر اتفاقی برای اون بیفته که توسط سامسونگ قابل قبول باشه، کالا رو تعویض یا تعمیر می‌کنه. در ایران ضمانت این کالا توسط واردکننده تنها ۲ ساله، اونم در حالیکه این شرکت‌ها هم می‌تونن این محصولات رو تا ۵ سال بگیرن و به شرکت سامسونگ برگردونن. دلیل اینکه ضمانت این محصول در ایران محدوده مشخص نیست.

حافظه Samsung 980 از فرم فاکتور استاندارد M.2 2280 استفاده می‌کنه. چیپ مموری و کنترلر این حافظه هم در جلوی اون قرار دارن و پشت اون خالیه. این باعث میشه شما بتونید از این حافظه در لپتاپ‌ها هم استفاده کنید.

با اتصال از طریق درگاه PCIe 3.0 x4، حافظه ۹۸۰ Samsung می‌تونه تا ۳.۵/۳ گیگابایت در ثانیه خواندن/نوشتن داشته باشه و حتی در ظرفیت بالا، می‌تونه تا ۵۰۰،۰۰۰/۴۸۰،۰۰۰ عملیات تصادفی خواندن/نوشتن در هر ثانیه انجام بده. ولی با وجود این اعداد بالا، مهمترین نکته برای عملکرد برنامه، امتیاز عملکرد تصادفی با QD1 هست. سامسونگ این درایو رو با تا ۱۷،۰۰۰/۵۴،۰۰۰ عملیات خواندن/نوشتن در QD1 امتیاز داده که وعده عملکرد خوبی در وظایف روزمره رایانه‌های شخصی می‌ده.

سامسونگ این حافظه رو به قابلیت Turbowrite 2 هم مجهز کرده. این قابلیت یک کش مخصوص در کنترلر حافظه‌ست که در انتقال داده‌های کوچیک و چند گیگابایتی، باعث میشه انتقال سریع‌تر انجام بشه. اولین حافظه‌ای که این قابلیت رو داشت «حافظه Samsung 970 Evo Plus» بود، «حافظه Samsung 980 Pro» هم نسخه سریع‌تری از اون رو داشت، حالا هم حافظه اس‌اس‌دی Samsung SSD 980 ورژن دوم اون رو داره.

در حافظه Samsung SSD 980 این ویژگی کمی متفاوت کار می‌کنه. در Samsung 970 Evo Plus و Samsung 980 Pro دو حافظه کش متفاوت وجود داره، یک حافظه کش معمولی و یک حافظه دینامیک هوشمند که کنار هم کار می‌کنن. در حافظه Samsung 980 تنها یک حافظه کش SLC با حافظه بیشتر نسبت به مدل‌های قبلی وجود داره. در مدل ۱ ترابایت این حافظه، ویژگی Turbowrite کش ۱۶۰ گیگابایتی در اختیار ما می‌ذاره. در Samsung 980 Pro که مدل پرمیوم‌تریه، این حافظه ۱۱۴ گیگابایت در مدل ۱ ترابایت بود. البته در بنچمارک‌ها می‌بینیم با توجه به اینکه حافظه Samsung 980 در مجموع کنترلر ضعیف‌تری داره و از رابط PCIe 3.0 استفاده می‌کنه، Samsung 980 Pro عملکرد بهتری داره.

حافظه اس اس دی Samsung 980 از کنترلر Pablo سامسونگ بهره می‌بره. سامسونگ اطلاعات زیادی درباره این کنترلر ارائه نداده و فقط می‌دونیم از معماری چندهسته‌ای آرم بهره می‌بره. کنترلر Elpis سامسونگ که در ۹۸۰ Pro استفاده شده با طراحی ۸ نانومتری تولید شده بود. با توجه به قیمت پایین‌تر حافظه Samsung 980، احتمالا کنترلر Pablo از طراحی ۱۲ یا ۱۴ نانومتری استفاده می‌کنه.

علاوه بر این، کنترلر Pablo به اندازه نیمی از چنل‌های NAND حافظه‌های ۹۷۰ Evo Plus و ۹۸۰ Pro رو داره. همچنین حافظه DRAM هم نداره، که همه این‌ها مجموعا باعث پایین آوردن سرعت و همچنین قیمت حافظه میشن. حافظه DRAM روی حافظه به عنوان یه بافر عمل می‌کنه و ارتباط گرفتن کنترلر و چیپ حافظه رو سریع‌تر می‌کنه و باعث پایین اومدن تاخیر میشه. برای حل این مشکل، سامسونگ حافظه Samsung 980 رو به قابلیت HMB یا Host memory buffer مجهز کرده. این‌طوری حافظه DRAM سیستم برای برنامه‌ریزی FTL استفاده میشه. در نتیجه ۶۴ مگابایت از حافظه DRAM سیستم توسط حافظه Samsung 980 اشغال میشه. حافظه از طریق درگاه PCIe با پردازنده ارتباط برقرار می‌کنه و از اون‌جا هم با رم در ارتباطه. قطعا وجود DRAM داخل خود حافظه خیلی سریع‌تره، اما خب این بهترین آپشن برای پایین آوردن قیمته.

اس‌اس‌دی Samsung 980 در تمام مدل‌ها تنها یک چیپ حافظه داره. این چیپ V6 V-NAND TLC سامسونگ معماری دو فاز و تا ۱۶ لایه حافظه ۵۱۲ گیگابایتی داره. هر شرکتی چیپ حافظه‌ش رو به یه روش تولید می‌کنه، به خاطر همین نمیشه به راحتی اون‌ها رو با هم مقایسه کرد.

بنچمارک عملکرد و بررسی حافظه SSD Samsung 980

حالا می‌خوایم ببینیم این حافظه در استفاده واقعی چطور عمل می‌کنه و در مقابل دو حافظه دیگه سامسونگ یعنی ۹۷۰ Evo Plus و ۹۸۰ Pro چطوره. برای بنچمارک‌ها، از نتایج سایت tomshardware استفاده کردیم، نتایج دو مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۱ ترابایت رو هم می‌تونید ببینید. باقی اطلاعات هم از خودمونه.

تست سرعت لود بازی با استفاده از حافظه Samsung 980

اولین بنچمارک مقایسه سرعت لود بازی FF XIV: Shadowbringers با استفاده از حافظه‌های مختلفه. سه حافظه Samsung 980 و Samsung 970 Evo Plus و اس اس دی Samsung 980 Pro هر سه عملکرد مشابهی داشتن و فاصله بین اون‌ چیزی حدود ۳۰ صدم ثانیه بود.

حافظه‌های NVMe اکثرا در بازی‌ها عملکرد یکسانی دارن و نباید شاهد تفاوت زیادی بین اون‌ها باشیم. اگه یه حافظه SSD SATA رو با یه حافظه NVMe مقایسه کنیم، می‌بینیم گپ زیادی بین عملکردشون هست، اما بین حافظه‌های NVMe تفاوت چشمگیر نیست.

تست سرعت کپی اطلاعات حافظه Samsung 980

برای تست سرعت کپی فایل، تامزهاردور یه پوشه ۵۰ گیگابایتی پر از فیلم و عکس و فایل‌های دیگه رو روی حافظه کپی می‌کنه. مدل ۵۰۰ گیگابایتی در مقابل باقی حافظه‌های ۵۰۰ گیگابایتی عملکر دخیلی خوبی داشت و فقط ۹۸۰ Pro اون رو با برتری ۱۰ درصدی شکست داده بود. اس اس دی Samsung 980 اینجا از Samsung 970 Evo Plus هم سریع‌تر بوده، با برتری ۱۴ درصدی.

در مقایسه حافظه‌های ۱ ترابایتی برتری حافظه Samsung 980 کاهش پیدا می‌کنه و حافظه Samsung 970 Evo Plus هم تونسته اینجا با برتری کمی بهتر از اون باشه. حافظه Samsung 980 Pro هم برتری فاحشی نسبت به باقی حافظه‌ها داشته، ۴۶% هم نسبت به اس اس دی Samsung 980 سریع‌تر بوده.

تست سرعت خواندن اطلاعات حافظه Samsung 980

برای تست خواندن اطلاعات یه فایل ۶.۵ گیگابایتی Zip ایجاد و توسط حافظه خونده میشه. اینجا به خاطر طراحی محدود ۴ کاناله و بدون DRAM، حافظه Samsung 980 عملکرد ضعیفی داشته. مدل ۵۰۰ گیگابایت این حافظه، ۱۵% کندتر از Samsung 970 Evo Plus و ۶۴% کندتر از Samsung 980 Pro بوده. این تفاوت سرعت چیزی نیست که دائم حسش کنید. مثلا در اکسترکت همین فایل ۶.۵ گیگابایتی، تفاوت به پایان رسوندن عملیات تنها ۱ ثانیه‌ست. البته این به پردازنده شما هم بستگی داره.

مدل یک ترابایت سرعت بالاتری داشته، اما این سرعت بالاتر از برخی حافظه‌های دیگه کندتر بوده. اینجا فاصله بین حافظه Samsung 980 و Samsung 970 Evo Plus به ۷% کاهش پیدا می‌کنه، برتری Samsung 980 Pro هم به ۵۷% می‌رسه.

تست پهنای باند و تاخیر حافظه Samsung 980

پهنای باند حافظه مشخص می‌کنه که در یک زمان مشخص چه میزان اطلاعاتی قابل انتقاله. زمان کار کردن با داده‌های سنگین و کارهایی مثل تدوین، این پهنای باند خیلی مهمه.

حافظه Samsung 980 در هر دو مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۱ ترابایت، عملکرد خوبی داشته و بعد از Samsung 980 Pro از سریع‌ترین حافظه‌ها بوده. برتری این حافظه نسبت به Samsung 970 Evo Plus هم چشمگیر بوده، ۲۴% در مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۴۵% در مدل ۱ ترابایت.

تاخیر حافظه مقدار زمانیه که طول می‌کشه تا حافظه اطلاعات رو ارائه بده. وقتی پردازنده به یه اطلاعاتی نیاز داره، دستورش رو به کنترلر SSD میده، بعد کنترلر اطلاعات رو پیدا می‌کنه و به پردازنده برمی‌گردونه. میزان زمانی که این عملیات طول می‌کشه، تاخیر حافظه‌ست که بر حسب میلی ثانیه گزارش داده میشه.

اینجا هم حافظه Samsung 980 تونسته عملکرد خلی خوبی داشته باشه و در مدل ۵۰۰ گیگابایت با حافظه SK Hynix Gold P31 برابر بوده و تنها ۱۴% کندتر از Samsung 980 Pro بوده. مدل ۱ ترابایت این حافظه عملکرد خیلی بهتری داشته و با ۶۴ میلی ثانیه تاخیر، علاوه بر تنها ۱۰% فاصله با Samsung 980 Pro، از باقی حافظه‌ها هم خیلی بهتر بوده.

بنچمارک تست سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی حافظه SSD Samsung 980

این بنچمارک‌ها توسط اپلیکیشن iometer انجام شده که ابزارهای زیادی برای تست حافظه داره. هدف ما اینجا بیشتر اینه که ببینیم عملکرد این حافظه با ادعاهای سامسونگ همخوانی داره یا نه. اول از همه می‌ریم سراغ تست خواندن ترتیبی اطلاعات. همونطور که می‌بینیم، هر دو مدل ۱ ترابایت و ۵۰۰ گیگابایت تونستن مقداری بالاتر از میزانی که سامسونگ برای اون‌ها اعلام کرده عمل کنن.

در تست نوشتن ترتیبی اطلاعات، حافظه Samsung 980 ضعیف‌تر از گفته سامسونگ بوده و به ترتیب حدود ۱۵۰ مگابایت بر ثانیه در مدل ۱ ترابایت و ۲۸۰ مگابایت در مدل ۵۰۰ گیگابایت کندتر از گفته خود سامسونگ بوده.

بنچمارک سرعت خواندن و نوشتن ترکیبی QD1 حافظه Samsung 980

در تست خواندن ترکیبی QD1 اطلاعات هم عملکرد حافظه‌ها حدود ۴۰۰ IOPS کمتر از اعلام سامسونگ بوده. این تفاوت‌ها خیلی زیاد نیست و در محدوده خطای تست و فاصله بین نمونه‌هاست، اما همچنان عجیبه چون تاحالا از سامسونگ چنین چیزی رو ندیده بودیم.

در سرعت نوشتن ترکیبی QD1 فاصله با عدد اعلامی سامسونگ داره. سامسونگ گفته که هر دو مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۱ ترابایت این حافظه ۵۴۰۰۰ IOPS سرعتشونه، اما اینجا می‌بینیم که این عدد حدود ۲۳۰۰ IOPS در مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۴۵۰۰ IOPS در مدل ۵۰۰ گیگابایت کمتر از اعلام سامسونگه.

بنچمارک سرعت خواندن و نوشتن ترکیبی حافظه SSD Samsung 980

نتایج قبلی QD1 بودن. در نتایج QD1 حافظه تنها یک عملیات رو در آن واحد انجام میده و اون مقایسه میشه. این یکی حداکثر سرعتیه که حافظه می‌تونه در انجام دادن عملیات‌ها به طور همزمان انجام بده. اینجا حافظه Samsung 980 تونسته با ۴۱۰۰۰۱ IOPS حدود ۱۰۰۰۰ IOPS سریع‌تر از اعلام سامسونگ باشه. مدل ۱ ترابایت هم دقیقا هم اندازه با اعلام سامسونگ بوده. با توجه به اینکه حافظه‌ها یکی بودن، این نتیجه رو میشه گرفت که سامسونگ از این تست استفاده نکرده و نتایجش بر اساس بنچمارک‌های دیگه‌ای بوده.

بررسی حافظه SSD Samsung 980 در انتقال داده پایدار

در این تست به کمک بنچمارک iometer همینطور بی پایان اطلاعات روی حافظه نوشته شدن تا ببینیم در انتقال داده سنگین، هر حافظه در زمان مشخص توان نوشتن چه میزان داده رو دارن.

در نمودار اول می‌بینیم که در حدود ۲ دقیقه اول هر حافظه چطور تست رو شروع کردن و حافظه کش اون‌ها چه کمکی به اون‌ها کرده. همونطور که می‌بینیم، حافظه Samsung 980 در هر دو مدل ۵۰۰ گیگابایت و ۱ ترابایت به لطف Turbowrite هوشمند، مدت طولانی رو در حداکثر سرعتش بوده. در مدل ۵۰۰ گیگابایت پس از حدود ۴۰ ثانیه از شروع تست، سرعت حافظه افت می‌کنه و از حدود ۲۵۰۰ مگابایت بر ثانیه، به زیر ۵۰۰ مگابایت بر ثانیه می‌رسه و برای باقی تست همونجا می‌مونه. در مدل ۱ ترابایت هم همین اتفاق میفته، اما به لطف کش بزرگ‌تر، دیرتر این سقوط رخ میده.

مدل ۱ ترابایت حافظه Samsung 980 حدود ۶۰ ثانیه اول رو با سرعت ۳۰۰۰ مگابایت بر ثانیه رفته، بعد از اون به کمتر از ۵۰۰ مگابایت بر ثانیه افت کرده. حافظه Samsung 980 اینجا عملکرد جالب‌تری داره. حافظه Samsung 980 Pro حافظه کش کمتری داره، اما به طور کلی سرعتش بالاتره. هر دو مدل این حافظه، ۳۰ ثانیه اول تست رو با سرعت ۴۵۰۰-۵۰۰۰ مگابایت بر ثانیه طی کرده. مدل ۵۰۰ گیگابایتی پس از این ۳۰ ثانیه به زیر ۱۰۰۰ مگابایت بر ثانیه سقوط می‌کنه، اما پس از حدود ۳۰ ثانیه سرعتش کمی بالاتر میره. مدل ۱ ترابایتی هم به حدود ۱۷۰۰ مگابایت بر ثانیه افت می‌کنه و همین سرعت رو تا پایان تست حفظ می‌کنه.

نمودار دوم میزان داده نوشته شده پس از میزان مشخصی از زمان رو نشون میده. مدل ۵۰۰ گیگابایت حافظه Samsung 980 در ۱ دقیقه اول موفق به نوشتن ۱۰۶ گیگابایت داده شده. پس از اون با افت سرعت، در دو دقیقه دوم تونسته به تنها ۱۲۵ گیگابایت برسه؛ یعنی در دقیقه دوم که دیگه کشی در کار نبوده، تنها ۱۹ گیگابایت داده نوشته، در مقایسه با ۱۰۶ گیگابایت با کمک اون کش! در نهایت در ۱۵ دقیقه، این حافظه موفق به نوشتن ۳۶۹ گیگابایت داده شده. در مقایسه، حافظه Samsung 970 Evo Plus موفق به نوشتن ۸۱۸ گیگابایت داده و SSD Samsung 980 Pro، موفق به نوشتن ۱۰۲۰ گیگابایت داده بوده.

مدل ۱ ترابایت این حافظه‌ها هم رفتار نسبتا مشابهی داشتن. حافظه Samsung 980 در ۱۵ دقیقه ۵۳۳ گیگابایت، Samsung 970 Evo Plus هم ۱۵۴۸ گیگابایت و Samsung 980 Pro موفق به نوشتن ۱۸۷۸ گیگابایت داده شدن.

حافظه Samsung 980 حافظه خوبی برای ورک لودهای کوچیک و کوتاهه، مثلا انتقال چند فایل ویدیو یا چند پوشه توشه آخرت، کار سختی برای این حافظه نیست و یکی از بهترین حافظه‌ها برای انجام این کاره، اما برای انتقال‌های سنگین انتخاب خوبی نیست.

کلام آخر: بررسی حافظه SSD Samsung 980

آیا حافظه Samsung 980 انتخاب خوبیه؟ در این مطلب به بررسی حافظه SSD Samsung 980 پرداختیم. حافظه Samsung 980 یکی از بهترین حافظه‌های PCIe 3.0 محسوب میشه، اونم با اینکه حافظه DRAM نداره. این حافظه به نسبت قیمتش انتخاب خوبیه، منتها الان دیگه با توجه به قیمت باقی انتخاب‌ها، انتخاب خوبی محسوب نمیشه.

زمانی که حافظه Samsung 980 عرضه شد، قیمت خوبی نسبت به باقی حافظه‌ها داشت. حافظه Samsung 970 Evo Plus حدود ۳۰ دلار از اون گرون‌تر بود، دیگه Samsung 980 Pro که بماند. اما الان که به بازار نگاه کنید، می‌بینید تفاوت مدل‌های یک ترابایت Samsung 980 و Samsung 980 Pro تنها ۳-۴ دلاره، به خاطر همین دیگه Samsung 980 ارزش خرید چندانی نداره.

همین اتفاق در ایران هم دیده میشه، منتها کمی این گپ بزرگ‌تره. حافظه Samsung 980 حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومن قیمتشه، حافظه Samsung 980 Pro هم حدود ۵ میلیون تومن قیمت داره. حافظه Samsung 990 Pro که پرچمدار فعلیه سامسونگه تنها ۳۰۰ هزار تومن گرون‌تر از ۹۸۰ Pro‍ه! این تفاوت کوچیکیه، و اگه این تفاوت قیمت در زمان خرید شما هم همین میزان بود و تفاوت قیمت فاحشی ندارن، بهتره همون Samsung 980 Pro رو انتخاب کنید، مگر اینکه با همون میزان کم هزینه بیشتر برای حافظه SSD، مجبورید از باقی قطعات بزنید.

البته نکته دیگه‌ای که باید در نظر بگیرید، میزان گرمای تولید شده توسط این حافظه‌هاست. حافظه‌های PCIe 4.0 به مراتب گرم‌تر از حافظه‌های PCIe 3.0 هستن و حتما به هیت سینک نیاز دارن. اگه مادربرد شما هیت سینک نداره، که احتمالا مادربرد پایین رده‌ایه، بهتره همون Samsung 980 رو انتخاب کنید.