از ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۲ مهر ۱۴۰۴) مایکروسافت رسماً پشتیبانی از ویندوز ۱۰ رو قطع کرده. یعنی دیگه ویژگی جدیدی برات نمیاد، پشتیبانی فنی رسمی وجود نداره و مهم‌تر از همه، دیگه آپدیت امنیتی هم دریافت نمی‌کنه! این اتفاق باعث میشه عملا تمام سیستم‌هایی که از ویندوز ۱۰ بهره می‌برن در خطر آلوده شدن توسط بدافزارهای زیادی باشن. با بنچفا همراه باشید تا بهتون بگیم حالا که این پشتیبانی به پایان رسیده چیکار باید کرد.
خطر جدی برای یوزرهای ویندوز ۱۰
شرایط الان خیلی ساده‌ست؛ ویندوز ۱۰ الان به اندازه قبل امن نیست. اگه هنوز از ویندوز ۱۰ استفاده می‌کنید، وقتشه که تصمیم بگیرید که چیکار کنید. الان ۴ تا راه حل دارید:
- ویندوز ۱۱ نصب کنید (که البته سیستم حداقل خیلی سخت‌گیرانه‌تری از ویندوز ۱۰ داره)؛
- برای ESU ثبت نام کنید تا برای یک سال آپدیت امنیتی دریافت کنید؛
- برید سراغ لینوکس!
- دستگاه رو از اینترنت قطع کنید!
چه کسایی در خطرن؟
هر نسخه‌ای از ویندوز ۱۰ رو که دارید، فرقی نمی‌کنه Home، Pro یا نسخه‌های آموزشی و سازمانی، این اتفاق شامل حال‌تون میشه. ویندوز ۱۰ الان به مرحله‌ی End of Life (پایان عمر) رسیده، یعنی مایکروسافت عملاً دیگه هیچ پشتیبانی براش نداره. جالبه که مایکروسافت این کار رو دقیقا در روز جهانی زباله‌های الکترونیکی انجام داد تا کلی زباله الکترونیکی تولید بشه!
ویندوزتون همچنان کار می‌کنه، ولی چون آپدیت امنیتی نمی‌گیره، در برابر ویروس‌ها و بدافزارها حسابی آسیب‌پذیره. حالا با این اتفاق خیلی از هکرها هم بیشتر ترغیب میشن به سیستم‌های قدیمی‌تر حمله کنن.
چرا مایکروسافت دیگه از ویندوز ۱۰ پشتیبانی نمی‌کنه؟
حقیقتا تصمیم مایکروسافت چندان عجیب نیست، ولی خب چندان هم قابل قبول نیست و میشه به راحتی فهمید که چرا به دنبال این کاره. ۱۰ سال از معرفی ویندوز ۱۰ گذشته، نسخه‌ای که «ساتیا نادلا» مدیر عامل مایکروسافت گفته بود میشه «آخرین نسخه ویندوز»! اما خب در سال ۲۰۲۱ دیدیم که مایکروسافت ویندوز ۱۱ رو معرفی کرد. دلیل اصلی معرفی ویندوز ۱۱، عملکرد بهتر روی پردازنده‌های جدیدی بود که اینتل و AMD در دست ساخت داشتن، همچنین مایکروسافت می‌خواست سهم خودش در بازار تبلت‌ها رو بیشتر کنه.
طبیعیه که به مرور زمان خیلی از کارمندانی که روی ویندوز ۱۰ کار می‌کردن به بخش ویندوز ۱۱ منتقل بشن، اما همچنان پایان پشتیبانی کامل کار منطقی نیست. اونم زمانی که می‌دونیم مایکروسافت داره آپدیت امنیتی جدید برای ویندوز ۱۰ آماده می‌کنه، اما در دسترس همه نمی‌ذاره!
راهکارهایی که کاربران ویندوز ۱۰ دارن
حالا این موضوعات جای بحث داره. اول از همه بریم ببینیم کاربران ویندوز ۱۰ چه راهکارهایی دارن. شما ۴ تا کار می‌تونید انجام بدید؛
بهترین راهکار: مهاجرت به ویندوز ۱۱
اگه سیستم‌تون با ویندوز ۱۱ سازگاره، بهترین و سریع‌ترین کار اینه که همین الان ارتقا بدی. ولی خب مشکل همینجاست، میلیون‌ها دستگاه هستن که با ویندوز ۱۱ سازگار نیستن!
زمانی که ویندوز ۱۱ معرفی شد مایکروسافت گفت که برای استفاده از این سیستم عامل به TPM 2.0 و Secure Boot نیازه و عملا سیستم‌های خیلی زیادی که برای قبل از سال‌های ۲۰۱۹ بودن به ویندوز ۱۱ ارتقا داده نمیشن! البته اگه از اپلیکیشن Rufus برای ساخت حافظه بوتیبل نصب ویندوز استفاده کنید، می‌تونید این شروط رو حذف کنید، ولی راهکار پیشنهادی ما نیست، چون خیلی از اپ‌ها و بازی‌ها اینطوری به خوبی اجرا نمیشن.
طرح ESU؛ یه سال امنیت بیشتر برای ویندوز ۱۰
مایکروسافت یه برنامه به اسم Consumer Extended Security Update (ESU) راه انداخته که باهاش می‌تونی تا اکتبر ۲۰۲۶ آپدیت امنیتی بگیری (ولی نه آپدیت ویژگی‌ها یا پشتیبانی فنی).
برای استفاده از این طرح باید:
- نسخه‌ی ویندوزت 22H2 باشه
- حساب مایکروسافت داشته باشی
- آخرین آپدیت‌ها رو نصب کرده باشی
روش‌های فعال‌سازی ESU 👇
- پرداخت ۳۰ دلار
- استفاده از ۱۰۰۰ امتیاز Microsoft Rewards
- یا رایگان، اگه:
- در اتحادیه‌ی اروپا هستی
- یا با حساب مایکروسافت وارد شدی و از Windows Backup برای بکاپ استفاده می‌کنی
می‌تونی از مسیر Settings → Update & Security → Windows Update برای ثبت‌نام اقدام کنی.
بعد از فعال‌سازی، ESU روی تا ۱۰ دستگاه قابل استفاده‌ست.
وجود این برنامه عملا دلایل مایکروسافت برای پایان پشتیبانی از ویندوز ۱۰ رو زیر سوال می‌بره! خب مرد حسابی وقتی داری آپدیت امنیتی آماده می‌کنی برای همه منتشر کن، چرا منتظر شاباشی؟ تنها جایی که شما به راحتی از این برنامه بهره می‌برید اروپاست، که اونم سپاس از اتحادیه اروپا که مایکروسافت رو مجبور به این کار کرده!
لینوکس!
خیلی از کارهای مایکروسافت، از جمله اجبار به استفاده از کوپایلت، عملکرد افتضاح با سخت‌افزار جدید و مسائل امنیتی، کاربران زیادی رو به سمت استفاده از لینوکس برده. حالا با پایان پشتیبانی رسمی از ویندوز ۱۰ هم مشخصه که دوباره استفاده از لینوکس بیشتر میشه، خصوصا که لینوکس سخت‌افزار خاصی نمی‌خواد و روی هر سیستمی قابل نصبه!
ما نصب لینوکس رو به هر کسی پیشنهاد نمی‌کنیم چون به یک سطح مشخصی از توانایی عیب‌یابی نرم‌افزار نیاز داره. اما اگه که از مشکلات ویندوز خسته شدید و همچنین دوست دارید اطلاعات‌تون برای خودتون باشه، فرصت خوبیه که لینوکس رو امتحان کنید. البته حتما حتما قبلش تحقیق کنید و ببینید اپ‌هایی که نیاز دارید روی لینوکس هست یا نه، برای مثال هیچ یک از اپ‌های ادوبی روی لینوکس نیستن.
گزینه آخر: قطع کامل اینترنت!
راهکار پایانی که باقی می‌مونه اینه که سیستم‌تون رو از اینترنت قطع کنید! کامل و بی چون و چرا! اینطوری هیچکس به صورت ریموت نمی‌تونه به سیستم‌تون نفوذ کنه و حتی اگه با اتصال حافظه‌ای بدافزاری به سیستم نفوذ کنه همچنان نمی‌تونه از اطلاعات شما استفاده کنه. همچنین از تلمتری بی‌فایده مایکروسافت هم راحت می‌شید!
کلام آخر: حواس‌تون به امنیت سیستم‌تون باشه!
هرچقدر هم که از مایکروسافت به خاطر این حرکت شاکی باشیم، نمی‌تونیم تغییری به وجود بیاریم و باید باهاش سازگار بشیم. همچنان پیشنهاد ما برای نصب لینوکس سر جاشه، خصوصا که لینوکس خیلی هم سبک‌تره و بازدهی بالاتری بهتون میده، اما خب مشکلات خودش رو هم داره و کمه کم ۲ روز کامل زمان می‌خواد تا درست و حسابی ستاپش کنید!
در هر حال بهتره که اگه قصد استفاده از ESU رو ندارید، هرچه زودتر از ویندوز ۱۰ مهاجرت کنید تا مورد حملات سایبری قرار نگیرید!
