سخت‌افزار جدید استیم: استیم ماشین، استیم فریم و استیم کنترلر!

شرکت Valve بالاخره از سخت‌افزارهای جدیدش رونمایی کرد و اینترنت رو حسابی شیفته خودش کرده. تو این مطلب می‌خوایم نگاهی به این سخت‌افزار و ویژگی‌هایی که اون‌ها رو محبوب کردن داشته باشیم. با بنچفا برای آشنایی با سخت‌افزار جدید استیم همراه باشید.

سخت‌افزارهای جدید Valve: بازگشت Steam Machine و دو همراه جدید

شرکت Valve (سازنده‌ی استیم) چهارشنبه از نسل جدید سخت‌افزار اختصاصی خودش پرده‌برداری کرد. این محصولات شامل یه نسخه‌ی جدید و مدرن از استیم ماشین (Steam Machine)، یعنی همون کامپیوتر گیمینگی که قرار بود مثل کنسول تو خونه استفاده بشه، هدست جدید واقعیت مجازی به اسم استیم فریم (Steam Frame) و یه استیم کنترلر (Steam Controller) جدید میشه.

Valve گفته که همه‌ی این دستگاه‌ها قراره اوایل سال ۲۰۲۶ عرضه بشن و اطلاعات دقیق‌تر رو “بعد از سال نو میلادی” اعلام می‌کنه.

هنوز قیمتی برای هیچ‌کدوم از این دستگاه‌ها اعلام نشده، اما همشون رو میشه از طریق استیم به لیست علاقه‌مندی‌ها (Wishlist) اضافه کرد. این محصولات اول برای آمریکا، کانادا، انگلیس، اتحادیه اروپا و استرالیا عرضه میشن و بعدا در ژاپن، کره جنوبی، هنگ کنگ و تایوان هم توزیع خواهند شد.

استیم ماشین – Steam Machine

استیم در گذشته یه بار پروژه Steam machine رو تست کرده بود. اون موقع شرکت‌های سازنده سخت‌افزار بودن که چند سری مینی‌پیسی با نام Steam Machine ساختن، در واقع یه سری پیسی ویندوزی که روشون SteamOS نصب بود. اون پروژه حتی به مرحله عرضه هم نرسید چون SteamOS اون موقع اصلا مناسب نبود و کلا ایده خیلی خام بود.

استیم ماشین جدید یه کامپیوتر گیمینگ مکعبی‌شکل و جمع‌وجوره که با سیستم‌عامل SteamOS میاد و برای بازی کردن “بهینه‌سازی” شده. طراحی‌ش طوریه که هم می‌تونید بذاریدش کنار تلویزیون (مثل کنسول) و هم روی میز کامپیوتر.

چون در واقع یه کامپیوتره، دستتون بازه که هر برنامه یا اپ دیگه‌ای روش نصب کنید، یا حتی کل سیستم‌عاملش رو عوض کنید. دقیقاً مثل استیم دک (Steam Deck)، فقط کافیه وارد اکانت استیم خودتون بشید تا به تمام بازی‌هاتون دسترسی داشته باشید.

SteamOS یه دیسترو لینوکسه. در حالت عادی شما فقط به لایبرری استیم‌تون دسترسی دارید، اما یه حالت دسکتاپ هم داره که اونجا تمام دسترسی‌های عادی لینوکس رو در اختیار دارید. هر اپلیکیشنی که نسخه لینوکس داشته باشه، حتی Davinci Resolve رو می‌تونید روی این دستگاه نصب کنید.

سخت‌افزار Steam Machine

استیم ماشین از سخت‌افزار شخصی‌سازی شده بر پایه سخت‌افزار AMD استفاده می‌کنه، درست کاری که برای Steam Deck هم انجام شد. این شخصی‌سازی صرفا در این حده که استیم به AMD گفته برای کوچک‌تر کردن سایز سیلیکون برخی بخش‌ها رو از پردازنده حذف کنه و اونقدر تغییر به وجود نیومده.

برای پردازنده، Steam Machine از یه پردازنده ۶ هسته‌ای با فرکانس بوست ۴.۸ گیگاهرتز بهره می‌بره با معماری Zen 4. میزان TDP این پردازنده ۳۰ وات اعلام شده، اما میزان TDP شرکت AMD محاسبه متفاوتی داره و میزان مصرف برق این دستگاه باید به چیزی حدود ۴۵-۵۰ وات برسه. با توجه به مشخصات، این پردازنده خیلی نزدیک به پردازنده Ryzen 5 7640U شرکت AMDئه.

استیم این دستگاه رو به ۱۶ گیگابایت حافظه DDR5-5600 مجهز کرده. این حافظه از نوع SODIMMئه که در لپ‌تاپ‌ها هم می‌بینیم و به این معنیه که شما می‌تونید حافظه رم این دستگاه رو ارتقا بدید. برای صرفا گیمینگ نیازی به ارتقا حافظه نیست، خصوصا که این دستگاه از لینوکس بهره می‌بره و لینوکس از ویندوز خیلی در مصرف رم بهینه‌تره، اما اگه قراره برای کارهای دیگه ازش استفاده کنید، این ارتقا می‌تونه خیلی مثبت باشه.

برای حافظه گرافیکی استیم ماشین به یک پردازنده گرافیکی با ۲۸ واحد CU با معماری RDNA 3 مجهز شده، با فرکانس بوست ۲.۴۵ گیگاهرتز و ۱۱۰ وات TDP. این پردازنده گرافیکی به ۸ گیگابایت حافظه GDDR6 مجهز شده که با در نظر گرفتن بازی‌های AAA جدید، این حافظه ممکنه یه جاهایی کم بیاد. این مشخصات هم خیلی نزدیک به پردازنده گرافیکی Radeon RX 7600M از AMDئه.

حافظه SSD استیم ماشین هم یه حافظه استاندارد M.2 2242ئه؛ شما می‌تونید این دستگاه رو در با حافظه ۵۱۲ گیگابایت یا ۲ ترابایت تهیه کنید. البته استفاده از حافظه‌های استاندارد به این معنیه که خودتون هم می‌تونید این حافظه رو ارتقا بدید، دسترسی بهش هم کار سختی نیست. استیم ماشین از حافظه‌های M.2 2280 هم پشتیبانی می‌کنه و شما یه حافظه ۸ ترابایت هم می‌تونید بخرید روش نصب کنید تا اندازه ۲ کپی از وارزون فضا داشته باشید. دسترسی به حافظه ذخیره‌سازی هم نسبت به حافظه رم راحت‌تره.

«استیم ماشین ضعیفه!»

این چیزیه که خیلی در توییتر و یوتوب تکرار میشه. همه به این نکته اشاره می‌کنن که سخت‌افزار این دستگاه چندان قدرتمند نیست و بر خلاف گفته استیم که میگه «استیم ماشین می‌تونه به ۶۰ فریم بر ثانیه در رزولوشن 4K برسه» نمی‌تونه عملکرد خوبی رو به نمایش بذاره!

مشکلی که این قبیل کاربران دارن، اینه که این دستگاه رو کامپیوترهای شخصی مقایسه می‌کنن. بله درسته که استیم ماشین در واقع یه مینی پیسیه، اما در مقابل کنسول‌های بازی می‌ایسته. کنسول PS5 از ۳۶ واحد CU با معماری AMD RDNA 2 بهره می‌برد. استیم ماشین تعداد CU کمتری داره، اما از معماری جدیدتری بهره می‌بره. در نهایت تنها برتری که PS5 اینجا داره، حافظه گرافیکی بیشتره. هر دوی این شرکت‌ها هم نرم‌افزار رو خودشون بهینه می‌کنن و با در نظر گرفتن تمام این موضوعات، استیم ماشین اصلا دستگاه ضعیفی نیست!

اگه بخواید با Xbox Series S رو با استیم ماشین مقایسه کنید که استیم ماشین هر زمانی برنده‌ست! Xbox Series S از تنها ۲۰ واحد CU معماری RDNA 2 بهره می‌بره، که به هیچ عنوان نمی‌تونه حتی نزدیک به استیم ماشین بشه. پس Steam Machine ضعیف نیست، فقط کاربران دارن با محصولات اشتباهی مقایسه‌ش می‌کنن. حالا برای عملکرد نهایی قطعا باید منتظر عرضه این دستگاه باشیم.

سیستم خنک‌کننده

استیم برای خنک نگه داشتن Steam Machine از یک ستاپ ساده استفاده کرده؛ یک هیت سینک نسبتا بزرگ با دو هیت پایپ، یک فن Axial که به صورت خروجی نصب شده. این فن با فشار بالا هوا رو از جلو و پایین ستاپ به داخل دستگاه می‌کشه، هوا برای خارج شدن باید از هیت‌سینک بگذره و هیت‌پایپ‌ها رو خنک می کنه و در نهایت از پشت دستگاه خارج میشه.

این سیستم خنک‌کننده ساده و همچنین غیر معمولی برای دستگاهی با این سایز محسوب میشه. تولیدکننده‌ها معمولا برای مینی‌پیسی‌ها و کنسول‌ها از فن‌های Blower استفاده می‌کنن که عملکرد خیلی خوبی در سایزهای کوچیک داره. مزیتی که فن‌های Axial دارن فشار بالاتره، و برای این طراحی این فن مناسب‌تره. مایکروسافت هم برای کنسول‌های Xbox Series X/S از همین فن‌ها استفاده کرده، اما سونی برای Playstation 5 مثل Playstation 4 از یک فن Blower بهره می‌بره.

ویژگی‌های ظاهری

از نظر ظاهری، Steam Machine یک مکعب مربع دیده میشه اما در واقع یه مکعب مستطیل با ارتفاع ۱۵۲ میلی‌متر، عمق ۱۶۲ میلی‌متر و عرض ۱۵۶ میلی‌متره. این دستگاه حجمی حدود ۳.۸۵ لیتر داره که واقعا برای یه مینی‌پیسی با چنین سخت‌افزاری خیلی خوبه. تازه منبع تغذیه Steam Machine هم داخل دستگاه قرار داره و آداپتر خارجی نداره.

از نظر پورت‌ها، ما مجموعا ۶ پورت می‌بینیم؛ پشت دستگاه شاهد سه پورت USB هستیم که دو تا از اون‌ها USB-A 2.0 هستن و یکی هم USB-C 3.2 Gen2x2. به جز این پشت دستگاه شاهد یک پورت Ethernet و پورت‌های HDMI 2.0 و Displayport 1.4 هم هستیم.

جلوی دستگاه ما شاهد دو پورت USB-A 3.2 Gen 1 در کنار یه درگاه MicroSD هستیم. حضور MicroSD شاید عجیب به نظر برسه، اما استیم دلیل خوبی براش داره. استیم دک برای ذخیره‌سازی بازی‌ها یه درگاه MicroSD داره، و دسترسی به این درگاه روی Steam Machine به شما اجازه میده خیلی سریع و بی‌دردسر بازی‌هاتون رو انتقال بدید.

به جز این، یه نوار RGB هم می‌بینیم که بخش بالایی رو از بخش پایین که پورت‌ها قرار دارن جدا کرده. این بخش بالایی با آهنربا سر جاش قرار داره و شما می‌تونید قاب‌های خودتون رو براش بسازید و اونو شخصی‌سازی کنید. نوار RGB هم با نرم‌افزار خود استیم قابل شخصی‌سازیه و می‌تونه اطلاعاتی مثل میزان دانلود و نصب رو هم نمایش بده.

ارتباطات بی‌سیم

برای ارتباطات بی‌سیم هم استیم این دستگاه رو به مجموعا سه آنتن مجهز کرده؛ اولی ۲×۲ Wi-Fi 6E رو پشتیبانی می‌کنه و صرفا برای Wi-Fiئه، آنتن Bluetooth 5.3 هم جداست و آنتن سوم به صورت اختصاصی برای کنترلر جدید استیم طراحی شده، که جلوتر بهش می‌رسیم. این آنتن امکان اتصال عملا بدون تاخیر این کنترلر رو فراهم می‌کنه.

یه ویژگی خاص دیگه Steam Machine امکان استریم بازی‌ها روی استیم دک و استیم فریمه، هدست واقعیت مجازی استیم. با توجه به اینکه این دستگاه قدرت خیلی بالاتری داره و دائما به برق وصله، این کار خیلی منطقیه که بازی رو رندر کنه و مستقیم روی باقی دستگاه‌ها استریم کنه.

استیم کنترلر – Steam Controller

نسل دوم کنترلر استیم هم معرفی شد و این کنترلر رو میشه در یک جمله خلاصه کرد: استیم دک بدون صفحه نمایش و سخت‌افزارش! این کنترلر ظاهر عجیبی داره، که به خاطر پدهای لمسی اونه. این پدها روی استیم دک هم بودن و برای برخی بازی‌ها خیلی کاربردی بودن. درسته که ظاهر کنترلر عجیب شده، اما کسایی که ازش استفاده کردن مشکلی باهاش نداشتن و کارایی کنترلر رو به هم نمی‌زنه.

همچنین شاهد ۴ کلید اضافه پشت کنترلر هستیم. تمام کلید‌ها و پدها رو هم شما می‌تونید به صورت نرم‌افزاری تنظیم کنید تا بهترین تجربه رو داشته باشید. این چیزیه که هیچ کنسولی بهتون نمیده. استیم از جوی‌استیک‌های TMR مگنتی هم برای این کنترلر استفاده کرده که یعنی این جوی‌استیک‌ها هیچوقت دچار دریفت نمیشن.

استیم کنترلر از ژیروسکوپ ۶ محوره هم بهره می‌بره؛ این به شما اجازه میده با حرکت خود جوی‌استیک بتونید حرکات مختلف انجام بدید. استیم نام این حرکت رو Grip Sense گذاشته. کنترلر با یک باتری داخلی ۸.39Wh کار می‌کنه و بیش از ۳۵ ساعت طول عمر داره.

کلی روش اتصال!

یه ویژگی دیگه‌ای که این کنترلر رو منحصربه فرد می‌کنه، اتصالات اونه. همونطور که بالاتر گفتیم، استیم ماشین یک آنتن اختصاصی برای اتصال به این کنترلر داره. به جز اون، استیم کنترلر از بلوتوث و اتصال USB هم پشتیبانی می‌کنه. یه اتصال مگنتی دیگه هم هست! داخل جعبه یه آنتن دیگه هست که با کابل به استیم ماشین یا کامپیوتر شما وصل میشه و اتصال کنترلر و دستگاه شما رو قوی‌تر می‌کنه. این آنتن با سه پد مگنتی می‌تونه به پشت کنترلر وصل بشه تا هم تاخیر کنترلر بیاد پایین‌تر، هم اونو شارژ کنه!

استیم فریم – Steam Frame

هدست واقعیت مجازی استیم قراره قاتل تمام هدست‌های دیگه باشه! Steam Frame یک هدست VR مستقل و سبکه که با یک تراشه ARM، بازی‌های ویندوزی رو مستقیم از حافظه داخلی اجرا می‌کنه. چندتا ویژگی خیلی مهم و جذاب درباره این هدست هست که اونو از خیلی از هدست‌های دیگه متمایز می‌کنه.

اولین چیزی که اینجا نظرها رو جلب می‌کنه، استفاده استیم از یه پردازنده با معماری Armئه!‌ نسخه‌های قبلی SteamOS همگی بر پایه x86 بودن و این بار استیم تصمیم گرفته از پردازنده Snapdragon 8 Gen 3 استفاده کنه. این احتمالا به خاطر بهینه‌تر بودن معماری آرم برای چنین دستگاه‌هاییه، اما همچنین این به این معنیه که ولو مجبور بود SteamOS رو برای معماری Arm هم بهینه کنه. استیم داره از فریم‌ورک FEX استفاده می‌کنه که عملا یه لایه شبیه‌سازی بازیه، اما عملکرد خیلی خوبی رو به نمایش می‌ذاره که برای استفاده استیم مناسبه.

ولو همچنین از لنزهای پنکیک استفاده می‌کنه، که باعث میشه هدست خیلی کوچک‌تر از حالت عادی باشه، اما استیم برای راحتی بیشتر یه اقدام دیگه هم انجام داده: باتری دستگاه رو به پشت سر انتقال داده! اینطوری وزن دستگاه خیلی بهتر روی سر تقسیم میشه و استفاده طولانی‌مدت از اون راحت‌تر خواهد بود.‍

صفحه نمایش و اسپیکر Steam Frame

ولو از لنزهای پنکیک برای این هدست استفاده کرده. لنزهای پَنکیک تو هدست‌ها چندتا مزیت مهم دارن: اول اینکه طراحی‌شون خیلی باریک و سبک‌تره، چون نور رو چندبار داخل خودشون بازتاب می‌دن و دیگه مثل لنزهای فرزنل لازم نیست فاصله زیادی بین چشم و نمایشگر باشه. نتیجه‌اش چی می‌شه؟ تصویر شفاف از گوشه تا گوشه، اعوجاج کمتر، هاله‌ها و خطوط مزاحم خیلی کمتر، و از همه مهم‌تر eye box بزرگ؛ یعنی حتی اگه هدست یه‌کم جابه‌جا بشه هنوز تصویر واضح داری و نقطه شیرین تصویر کوچیک نیست.

همچنین از پنل‌های LCD استفاده شده. استیم گفته استفاده از OLED به جز مصرف برق مزیت خاصی در چنین هدستی نداره و فقط هزینه رو بالا می‌بره. یه نکته جالب دیگه اینه که پنل‌های LCD (مخصوصاً مدل‌های با رزولوشن بالا و رفرش‌ریت زیاد مثل ۲۱۶۰×۲۱۶۰ در 144Hz که استیم به کار برده) موقع کار در دمای کمی بالاتر پایداری بیشتری تو رنگ و پاسخ‌گویی کریستال مایع پیدا می‌کنن. یعنی تغییر حالت پیکسل‌ها سریع‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شه، کشیده شدن تصویر (motion smear) کمتر می‌شه و یکنواختی نور پس‌زمینه بهتره. در کل، گرمای کنترل‌شده باعث می‌شه LCD به بهترین حالت عملکردش نزدیک بشه و تصویر شفاف‌تر و روان‌تری ارائه بده. از اون طرف گرما برای پنل‌های OLED مناسب نیست و با توجه به اینکه این هدست سخت‌افزار قدرتمندی داره، استفاده از LCD برای تصویر هم بهتره.

Steam Frame از قابلیت Foveated Streaming هم بهره می‌بره؛ به طور خلاصه، این قابلیت دقت می‌کنه که چشم شما به کجای تصویر داره نگاه می‌کنه و اون بخش رو با رزولوشن بالاتری رندر می‌کنه، در حالیکه باقی بخش‌ها رزولوشن پایین‌تری دارن. اینطوری فشار روی سخت‌افزار پایین میاد در حالیکه کیفیت چیزی که دارید می‌بینید بالا می‌مونه.

برای اسپیکر هم ولو داره از یه ستاپ با ۴ اسپیکر استفاده می‌کنه، ۲ اسپیکر به ازای هر گوش. قطعا استفاده از یه هدست تجربه صدای بهتری به شما میده، اما همین اسپیکرها قطعا از نظر ارگونومیکی راحت‌تره، همچنین تجربه واقعیت مجازی بهتری به شما میده.

عرضه بازی‌های اندروید روی استیم!

جالب‌ترین بخش معرفی Steam Frame همین موضوع بود. حالا که استیم تصمیم به استفاده از یه پردازنده Arm گرفته، قراره این اجازه رو به توسعه‌دهندگان بازی‌های اندروید بده تا بازی‌هاشون رو روی استیم منتشر کنن تا روی استیم فریم قابل بازی باشه! این حرکت استیم می‌تونه زنگ خطری برای هدست‌هایی مثل Meta Quest باشه که تنها دلیل وجودشون بازی‌های واقعیت مجازی اندروید بود!

اتصال به Steam Machine

با اینکه Steam Frame قابلیت رندر لوکال بازی‌ها رو داره، همچنان شما می‌تونید اونو به پیسی دسکتاپ یا استیم ماشین‌تون متصل کنید تا بازی‌ها رو با کیفیت بالاتری اجرا کنید. Steam Frame یه مودم اختصاصی داره که از پهنای باند ۶ گیگاهرتز بهره می‌بره تا بازی‌ها رو با سرعت بالا و بدون افت کیفیت روی این دستگاه اجرا کنه. این هم یه مزیت دیگه نسبت به تمام هدست‌های دیگه محسوب میشه که باید با کابل به سیستم‌تون متصل می‌شدن.

استفاده از پهنای باند ۶ گیگاهرتز اینجا خیلی مهمه. هنوز دستگاه‌های زیادی نیستن که از Wi-Fi با پهنای باند ۶ گیگاهرتز استفاده کنن و عموما روی ۵ گیگاهرتز و ۲.۴ گیگاهرتز هستن. با استفاده استیم فریم از پهنای باند ۶ گیگاهرتز این دستگاه با هیچکدوم از دستگاه‌ها تداخل نخواهد داشت و بهترین سیگنال رو دریافت می‌کنه.

کنترلرهای هدست

شما می‌تونید از هر کنترلری که می‌خواید برای Steam Frame استفاده کنید، اما استیم کنترلر اختصاصی اون رو هم کنارش معرفی کرده. این کنترلر عملا همون استیم کنترلره، منتها باتری قابل شارژ نداره و چند المان ازش حذف شده.

آینده استیم دک؟

استیم توضیح داده که چرا کنار این همه سخت‌افزار هنوز به فکر ساخت نسخه جدیدی از استیم دک نیست. از عرضه استیم دک بیش از ۳ سال گذشته و هنوز این دستگاه داره از سخت‌افزار و معماری که باهاش معرفی شد بهره می‌بره. همه انتظار داشتن که امسال استیم نسخه جدید این دستگاه رو معرفی کنه.

IGN درباره این موضوع از ولو پرسیده، Pierre-Loup Griffais از ولو هم این پاسخ رو داده:

مشخصا استیم دک امروز تمرکز ما نیست، ولی همونطور که قبلا هم گفتیم علاقه‌مندیم که روی آینده استیم دک کار کنیم. چیزی که می‌خوایم ازش مطمئن بشیم اینه که اون نسخه به قدری ارتقا سخت‌افزاری داشته باشه که به عنوان یه محصول مستقل منطقی باشه.

ما نمی‌خوایم به یه نقطه‌ای برسیم که استیم دک جدید ۲۰-۳۰ یا حتی ۵۰٪‌ از نسخه قبلی با همون میزان مصرف برق سریع‌تر باشه. ما چیزی می‌خوایم که از اون حدود فراتر بره. ما داریم پیشرفت‌های سیلیکون و معماری رو بررسی می‌کنیم و ایده خیلی خوبی برای نسخه بعدی استیم دک داریم، اما در حال حاضر در این زمینه، در زمینه SoC، انتخابی نداریم که به نظرمون قدرت نسل بعدی استیم دک رو تامین کنه.

AMD هم پیش از این گفته بود که در حال حاضر تمرکز روی عملکرد خام نیست و بیشتر روی طول عمر باتریه. دلیل محبوبیت بالای آپسکیلینگ در حال حاضر هم همینه. احتمالا ولو هم منتظره تا AMD یک معماری بهینه از هر دو نظر رو عرضه کنه و اون موقع یک استیم دک کاملا متفاوت با چیزی که قبلا دیدیم رو عرضه کنه.

خانواده استیم کامل شد!

استیم از یه استور فروش آنلاین شروع کرد و حالا یه خانواده کامل از سخت‌افزار گیمینگ داره! خانواده‌ای که با استیم دک شروع شد و محبوبیت زیادی جذب کرد، SteamOS رو جا انداخت و گیمینگ روی لینوکس رو پیشرفت داد، حالا هم انتخاب‌های بیشتری برای بازی در اختیار گیمرها گذاشته.

خیلی جالب میشه ببینیم Steam Machine در بازار کنسول‌های گیمینگ خانگی چطور جا می‌افته. درسته که این دستگاه یه کنسول گیمینگ نیست و بیشتر یه مینی‌پیسی بر پایه لینوکسه که البته ویندوز هم اگه بخواید می‌تونید روش نصب کنید، اما برای خیلی از کاربران می‌تونه جای یه کنسول گیمینگ رو پر کنه. استیم فریم هم انتخاب خیلی جذابیه برای کسایی که همین الان یه سیستم گیمینگ قدرتمند دارن و می‌خوان به تازگی VR رو شروع کنن. در هر حال استیم خیلی قدرتمند وارد هر دو فضا شده.

این دستگاه‌ها قراره در نیمه اول ۲۰۲۶ عرضه بشن و بررسی اون‌ها هم همون موقع منتشر میشه. ما رو دنبال کنید تا از بررسی اون‌ها جا نمونید!