بررسی کارت گرافیک RTX 4090: با این قیمت نخرید!

امروز می‌خوایم قدرتمندترین کارت گرافیک دنیا، یعنی RTX 4090 رو بررسی و با باقی کارت گرافیک ها مقایسه‌اش کنیم. همچنین صحبت‌هایی درباره قیمت‌گذاری عجیب این کارت داریم که بحث جالبیه. برای بررسی و مقایسه کارت گرافیک RTX 4090، با بنچفا همراه باشید.

مشاوره اختصاصی بنچفا

اگر برای خرید قطعات کامپیوتر یا سیستمتون کمک لازم دارید، تیم بنچفا می‌تونه به‌صورت اختصاصی متناسب با کاربری و نیاز شما، یک کانفیگ حرفه‌ای آماده کنه که تک‌تک قطعاتش با توجه به سلیقه و نیاز شما انتخاب شدن. همچنین تو خرید قطعات هم می‌تونه کمکتون کنه تا بهترین قطعات رو با پایین‌ترین قیمت از بازار تهیه کنید. برای اطلاعات بیشتر، وارد صفحه «مشاوره حرفه‌ای خرید قطعات کامپیوتر با بنچفا» بشید. 👌😎❤️

انویدیا در GTC 2022 از سری کارت گرافیک‌های ADA LOVELACE رونمایی کرد. پرچمدار کارت گرافیک‌های این سری، یعنی RTX 4090، در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲ معرفی شد، و در ۱۲ اکتبر به بازار عرضه شد. این کارت گرافیک تونست عنوان قدرتمندترین کارت گرافیک دنیا رو ازآن خودش کنه، و با تنها ۱۰۰ دلار قیمت بالاتر از RTX 3090، عملکردی چند برابر قوی‌تر از اون به نمایش بذاره.

کارت گرافیک RTX 4090 از پردازنده گرافیکی AD102 بهره می‌بره، که ۶۰۹ میلی‌متر مربع مساحت داره! این پردازنده، با استفاده از لیتوگرافی ۴ نانومتری TSMC ساخته شده، که باعث میشه عملکرد این کارت به نسبت مصرف برقش بهینه باشه. البته این کارت گرافیک به شدت تشنه برقه، و ۴۵۰ وات TDP داره، که به بیش از ۵۰۰ وات هم می‌رسه.

RTX 4090 با قیمت ۱۰۰ دلار بالاتر از RTX 3090 عرضه شد، اما با افزایش دو برابری عملکرد. همونطور که می‌بینید، RTX 3090 قدرتی برابر با ۳۵ ترافلاپس داشته، در حالیکه RTX 4090 قدرتش به ۸۲ ترافلاپس رسیده. قدرت FP32 مستقیما به عملکرد گیمینگ تبدیل نمیشه، اما میشه یه حدسایی درباره‌ش زد. البته این موضوع نشون‌دهنده ارزش خرید این کارت نیست، به اون بعدا می‌رسیم.

انویدیا روی عملکرد ری‌تریسینگ و هوش مصنوعی مانور زیادی داد. هسته‌های ری‌تریسینگ کارت گرافیک‌های ADA از سه تکنولوژی ترتیب‌بندی مجدد اجرای سایه‌بان (SER)، ریزنقشه‌های تار (OMM) و میکرو مش‌های جابه‌جا شده (DMM) پشتیبانی می‌کنن. البته بازیسازها باید خودشون استفاده از این تکنولوژی‌ها رو به کارت‌ها اضافه کنن و چیزی نیست که خود به خود در بازی اعمال بشه.

هسته‌های تنسور که مسئول یادگیری ماشینی در کارت‌های انویدیا هستن هم پیشرفت بزرگی داشتن. ADA شامل موتور ترنسفورمر FP8 از Hopper H100 به همراه پشتیبانی از فرمت FP8‍ه. این یعنی در الگوریتم‌هایی که می‌تونن از FP8 به جای FP16 استفاده کنن، محاسبه هر هسته Tensor دوبرابر میشه، و تا چهار برابر قدرت پردازش عددی ۳۰۹۰Ti.

انویدیا همچنین از یک الگوریتم که می‌تونه از این هسته‌ها استفاده کنه رونمایی کرد. DLSS 3 یا فریم جنریشن با استفاده از این هسته‌های بهینه شده و Optical Flow Accelerator، با استفاده از فریم فعلی و فریم قبل اون، یک فریم مصنوعی تولید می‌کنه و در بین فریم فعلی و فریم بعدی قرار میده. در نتیجه این اتفاق، فریم‌ریت بازی می‌تونه تا دو برابر حالت عادی بشه.

بنچمارک کارت گرافیک RTX 4090

در بنچمارک‌ها از مدل FE انویدیا برای بررسی عملکرد RTX 4090 استفاده شده. کارت‌های مدل Founders Edition انویدیا در سری ۳۰ و ۴۰ عملکرد خوبی داشتن و برتری باقی مدل‌ها رو کاهش دادن. البته مدل بقیه شرکت‌ها همچنان عملکرد بهتری رو به نمایش می‌ذارن، چون از چیپ مرغوب‌تری استفاده می‌کنن، اما این برتری تنها حدود ۲-۳ ترافلاپسه، و نهایتا شاهد ۱ تا ۲ درصد فریم ریت بالاتری خواهیم بود.

ما برای این بررسی از بنچمارک‌های وبسایت Tom’s Hardware استفاده کردیم، که این کارت گرافیک رو به طور کامل بررسی کرده. سیستم تست این بنچمارک‌ها، i9 13900K (گاهی هم R9 7950X، که در نمودارها مشخص شده) به همراه ۳۲ گیگابایت رم DDR4 و ۲ ترابایت حافظه Crucial P5 Plus، تا شاهد باتلنک نباشیم و کارت گرافیک با نهایت قدرتش کار کنه. پیشنهاد می‌کنیم اگه می‌خواید سراغ کارت گرافیک RTX 4090 برید سراغ پردازنده‌ای برید که عملکرد کارت رو محدود نکنه. ما در «راهنمای جامع خرید کارت گرافیک نو و دست دوم» کامل راجع به این قضیه صحبت کردیم.

کارت گرافیک RTX 4090 برای بازی در رزولوشن ۴K طراحی شده، اما برای مقایسه عملکرد، سراغ رزولوشن‌های ۱۰۸۰p و ۱۴۴۰p هم می‌ریم. همچنین سراغ چندتا اپلیکیشن حرفه‌ای هم می‌ریم تا نگاهی به عملکرد این کارت در موقعیت‌های غیر گیمینگ داشته باشیم.

بنچمارک بازی A Plague Tale: Requiem

با بازی A Plague Tale: Requiem در رزولوشن ۴K بررسی رو شروع می‌کنیم. همونطور که می‌بینید، کارت گرافیک RTX 4090 تمام کارت‌های دیگه رو به راحتی شکست میده، و پرچمدار AMD رو با برتری ۲۹ درصدی پشت سر می‌ذاره. همچنین کارت گرافیک RTX 3090 Ti که با قیمت باورنکردنی ۲۰۰۰ دلار (بله ۴۰۰ دلار گرون‌تر از RTX 4090) عرضه شد، ۶۳% ضعیف‌تر از RTX 4090 ظاهر شده! فاصله RTX 4090 و RTX 4080 هم ۳۳% بوده، که انگار انویدیا در تلاشه کاربران رو از خرید RTX 4080 به سمت خرید RTX 4090 ببره، که بعدا توضیح می‌دیم چرا این کار منطقی نیست!

در رزولوشن ۱۴۴۰p کارت گرافیک RTX 4090 همچنان برتری ۲۹ درصدی خودش به نسبت رتبه دوم نمودار رو حفظ کرده. اینجا RTX 4080 و RX 7900 XTX عملکردی یکسان ارائه دادن. پیشرفت نسبت به نسل قبل همچنان بی‌نظیره، و اینجا برتری نسبت به RTX 3090 Ti به ۶۵% رسیده.

در رزولوشن ۱۰۸۰p هم همچنان توسط پردازنده محدود نشدیم و تفاوت‌ها مشخصه، هرچند RTX 4090 برای این رزولوشن کمی زیاده‌رویه! اینجا RTX 4080 کمی از RX 7900 XTX فاصله گرفته، اما ۲۱% ضعیف‌تر از RTX 4090 بوده. با پایین اومدن رزولوشن برتری RTX 4090 کم میشه، چون برای این رزولوشن طراحی نشده و به راحتی توسط هر پردازنده‌ای محدود میشه. با این وجود همچنان شاهد پیشرفت عظیم نسبت به نسل قبل هستیم، و همونطور که می‌بینید، RTX 3090 Ti حدود ۵۴% از RTX 4090 ضعیف‌تر بوده.

بنچمارک بازی Borderlands 3

در Borderlands 3 هم نتایجی شبیه به تست قبلی رو می‌بینیم. کارت گرافیک RTX 4090 تونسته ۱۳۰ فریم بر ثانیه ارائه بده، که برتری ۲۱% نسبت به RX 7900 XTX داشته. آمار RTX 4080 هم جالبه. در این تست این کارت ۸۹ فریم بر ثانیه به نمایش گذاشته، که ۴۴% ضعیف‌تر از RTX 4090 بوده، و همچنین ۲۰% ضعیف‌تر از RX 7900 XTX. برتری نسبت به نسل قبل در این عنوان هم نمایانه، و RTX 3090 Ti حدود ۶۰% ضعیف‌تر بوده.

در رزولوشن ۱۴۴۰p برتری RTX 4090 نسبت به RX 7900 XTX به ۱۵% و نسبت به RTX 4080 به ۳۱% کاهش پیدا کرده. نکته‌ای عجیب هم در عملکرد RTX 4090 می‌بینیم، میزان حداقل فریم‌هاست. در این زمینه، RTX 4090 ضعیف‌تر از RX 7900 XTX بوده، که ممکنه به تفاوت پردازنده مربوط باشه. عملکرد کارت گرافیک RTX 3090 Ti هم کمی بهبود پیدا می‌کنه، و این بار با ۱۴۰ فریم بر ثانیه، ۵۶% ضعیف‌تر بوده.

در رزولوشن ۱۰۸۰p با این بازی به محدودیت پردازنده برخوردیم، و به جز این نکته که کارت گرافیک‌‎های AMD تونستن با استفاده از پردازنده R9 7950X حداقل فریم‌های بهتری ارائه بدن، نکته خاصی برای گفتن نیست.

بنچمارک بازی Far Cry 6

در بازی Far Cry 6 برتری کارت گرافیک RTX 4090 کمتر از همیشه میشه، با تنها ۱۰% برتری نسبت به RX 7900 XTX و ۲۵% نسبت به RTX 4080. این کاهش برتری نسبت به نسل قبل هم مشهوده، و فاصله با RTX 3090 Ti به ۴۰% رسیده.

در رزولوشن ۱۴۴۰p کارت گرافیک RTX 4090 مقام اول رو به کارت گرافیک‌های سری AMD RX 7900 میده، و ۹% کندتر از RX 7900 XT بوده. این مشکل احتمالا بخاطر رفتار موتور بازی Far Cry 6‍ه، چون دلیل دیگه‌ای برای این برتری وجود نداره. حتی در استفاده از Ryzen 9 7950X در کنار RX 7900 XTX هم شاهد عملکرد ضعیف‌تری بودیم، پس به پردازنده هم مربوط نیست.

در رزولوشن ۱۰۸۰p شاهد محدودیت پردازنده هستیم، اما انگار RTX 4090 از این محدودیت پردازنده بیشتر از باقی کارت‌ها زجر می‌کشه، چون همونطور که می‌بینید کارت‌های AMD همچنان برتری خودشون رو اثبات کردن، البته با تفاوتی کوچیک.

بنچمارک بازی Forza Horizon 5

در بازی Forza Horizon 5 هم شاهد نتایجی مشابه با Far Cry 6 هستیم؛ در رزولوشن ۴K کارت گرافیک RTX 4090 برتری ۱۵ درصدی نسبت به RX 7900 XTX داشته، اما در حداقل فریم‌ها باز هم شاهد نتیجه بدتر با کارت‌های انویدیا هستیم. هر دو کارت RTX 4090 و RX 7900 XTX حداقل فریم برابری رو به نمایش گذاشتن، ۹۱ فریم بر ثانیه، اما افت ۴۰ درصدی عملکرد بیشتر از افت ۲۱ درصدی مشهوده، و با اینکه RTX 4090 میانگین بهتری داشته، کارت RX 7900 XTX افت کوچک‌تری رو تجربه کرده.

در مقایسه با RTX 4080، شاهد تفاوت ۲۴ درصدی عملکرد این کارت و RTX 4090 هستیم. RTX 3090 Ti هم با ۷۹ فریم بر ثانیه، پشت سر RX 6950XT و ۶۲% ضعیف‌تر از RTX 4090 بوده.

هنوز به رزولوشن ۱۰۸۰p نرسیدیم با محدودیت پردازنده مواجه شدیم :)))). همونطور که می‌بینید، در رزولوشن ۱۴۴۰p کارت گرافیک RTX 4090 و RX 7900 XTX با فاصله یک فریم از همدیگه قرار گرفتن، عملا نویز فن می‌تونه اون‌ها رو برابر کنه، اما در حداقل فریم‌ها کارت گرافیک AMD چه در استفاده از ۱۳۹۰۰K و چه در استفاده از ۷۹۵۰X، عملکرد بهتری رو به نمایش گذاشته و ۲۰% از این نظر بهتر بوده.

به لطف محدودیت پردازنده، تونسته فاصله‌ش با RTX 4090 رو به ۱۴% کاهش بده، اما از تمام کارت‌های AMD، حتی از RX 6950 XT هم شکست خورده. RTX 3090 Ti هم که اوضاعش مشخصه و داره فقط با احساسات خریداران این کارت بازی می‌کنه:)).

دیگه برای این بازی سراغ رزولوشن ۱۰۸۰p نمیریم، چون همینطوری هم محدودیت پردازنده داریم.

بنچمارک بازی Horizon Zero Dawn

آخرین عنوان تست رندر بازی خام برای کارت گرافیک RTX 4090، بازی Horizon Zero Dawn‍ه. این بازی رو استودیو Nixxes پورت کرده، که مسئول پورت بازی‌های دیگه‌ای مثل Marvel’s Spiderman و Ratchet and Clank: Rift Apart هم بوده.

در این بازی، به راحتی می‌تونید قدرت گرافیکی بالاتر RTX 4090 رو ببینید. درحالیکه RTX 4080 و RX 7900 XTX هر دو عملکرد یکسانی رو ارائه دادن، RTX 4090 تونسته با برتری ۳۲ درصدی هر دوی اون‌ها رو شکست بده. برتری نسبت به RTX 3090 Ti هم کاهش پیدا کرده، و به ۴۰% رسیده.

در رزولوشن ۱۴۴۰p، کارت گرافیک RTX 4090 برتریش رو از دست میده و RX 7900 XTX جاشو می‌گیره، البته در صورتی که برای این کارت گرافیک از پردازنده R9 7950X استفاده کنید. در صورتی که از این کانفیگ استفاده کنید، می‌تونید از SAM یا Smart Access Memory استفاده کنید که می‌تونه عملکرد کارت گرافیک رو مقداری بهتر کنه، که در اینجا این مقدار کم باعث پیشرفت ۶ درصدی عملکرد شده، و باعث شده این کارت گرافیک هم در میانگین فریم ریت و هم در حداقل فریم ریت RTX 4090 رو شکست بده. البته این شکست RTX 4090 همونطور که می‌بینید به خاطر محدودیت پردازنده‌ست، و این همکاری قطعات AMD با همه که باعث شده این برتری به وجود بیاد.

برای این عنوان هم به خاطر محدودیت پردازنده دیگه سراغ رزولوشن ۱۰۸۰p نمی‌ریم، چون همه کارت‌ها به محدودیت پردازنده بر خوردن.

عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 به طور میانگین

این بخشو با بررسی میانگین عملکرد کارت گرافیک‌ها به پایان می‌رسونیم. در رزولوشن ۴K کارت گرافیک RTX 4090 تونسته به راحتی و بدون هیچ رقیبی، رتبه اول نمودار رو به دست بیاره، و برتری ۲۵ درصدی نسبت به RX 7900 XTX در رده دوم ثبت کرده. برتری RTX 4090 نسبت به RTX 3090 Ti در مجموع ۹ بازی، ۵۳% بوده، اون هم با ۴۰۰ دلار قیمت پایین‌تر!

در رزولوشن ۱۴۴۰p کارت گرافیک RTX 4090 آروم آروم به محدودیت پردازنده برمی‌خوره، و به خاط همین کارت‌های دیگه می‌تونن فاصله‌شون رو باهاش کم کنن.

همین اتفاق در رزولوشن ۱۰۸۰p هم رخ میده، به همین دلیل دیگه کاری باهاش نداریم.

عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 در ری‌تریسینگ

عملکرد ری‌تریسینگ هم جالب توجهه. انویدیا در زمینه ری‌تریسینگ عملکرد بهتری داره، چون هسته‌های RT کارت‌های انویدیا به بلوغ رسیدن و به لطف ابزارهای توسعه‌دهندگان انویدیا، بازی‌سازها می‌تونن بهتر بازی‌ها رو برای استفاده از این هسته‌ها بهینه کنن. ما نمی‌خوایم عمیق و کامل وارد بحث ری‌تریسینگ بشیم، فقط قراره به عملکرد کارت‌ها در چند بازی نگاهی داشته باشیم.

بنچمارک عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 در بازی Control با ری‌تریسینگ

نمودار گویای همه چیز هست! با فعال کردن ری تریسینگ و بدون استفاده از تکنولوژی‌های آپسکیل، کارت گرافیک RTX 4090 تنها کارت گرافیکیه که قادر به ارائه یه تجربه خوب و روونه و فاصله ۵۱ درصدی رو با رتبه دوم لیست، یعنی RTX 4080 داره.

کارت گرافیک‌های AMD همونطور که می‌بینید قادر به انجام عملیات‌های ری تریسینگ نیستن، و حتی قدرتمندترین کارت گرافیک AMD در این زمینه، ۲۵% ضعیف‌تر از RTX 4080 بوده، و فک کنم لازم نباشه سراغ آمار RTX 4090 برای مقایسه عملکرد RX 7900 XTX بریم!

در رزولوشن ۱۴۴۰p هم هیچ چیز عوض نمیشه و همچنان شاهد همون رتبه‌ها هستیم، منتها این‌بار کارت‌ها بیشتری قدرت ارائه یه تجربه بازی خوبو دارن.

در رزولوشن ۱۰۸۰p آروم آروم به محدودیت پردازنده برمی‌خوریم و کارت‌های دیگه کمی فاصله‌شون رو با RTX 4090 کم کردن. RTX 4080 حالا تونسته فاصله‌ش رو به ۳۵% کاهش بده، RX 7900 XTX هم ۷۸% ضعیف‌تر بوده.

بنچمارک عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 در بازی Cyberpunk 2077 با ری‌تریسینگ

بازی سایبرپانک خیلی از کنترل سنگین‌تره، و هیچ کارت گرافیکی هنوز نمی‌تونه در این بازی با ری‌تریسینگ و در رزولوشن ۴K به شما ۶۰ فریم بر ثانیه نمایش بده. RTX 4090 اینجا تونسته ۴۴ فریم بر ثانیه ارائه بده، ۴۶% بیشتر از RTX 4080، و ۱۲۰% بیشتر از RX 7900 XTX. به نسبت نسل قبل، پیشرفت نسبت به RTX 3090 Ti حدود ۷۶% بوده، اونم در حالیکه چیپ کامل GA102 در RTX 3090 Ti رو با چیپ ناکامل AD102 کارت RTX 4090 مقایسه می‌کنید.

در رزولوشن ۱۴۴۰p کارت گرافیک‌ها یه نفس راحتی می‌کشن و فریم ریت‌شون تقریبا دو برابر میشه. RTX 4090 اینجا ۸۶ فریم بر ثانیه به طور میانگین ارائه داده، ۳۶% بیشتر از RTX 4080 و ۱۰۴% بیشتر از RX 7900 XTX، که در این رزولوشن هم عملکرد قابل قبولی ارائه نمیده. به نظر می‌رسه که عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 داره توسط پردازنده محدود میشه، با اینکه هنوز به رزولوشن ۱۰۸۰p نرسیدیم.

استفاده از کارت گرافیک RTX 4090 در رزولوشن ۱۰۸۰p تنها برای گرفتن FPS بالا حتی در سخت‌ترین شرایط قابل قبوله. اینجا کارت گرافیک RTX 4090 مشخصا به باتلنک پردازنده خورده، اما همچنان هیچ کارت گرافیک دیگه‌ای نمی‌تونه به اون برسه. کارت‌های AMD هم که تازه تونستن به ۶۰ فریم بر ثانیه برسن.

عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 با استفاده از ری‌تریسینگ به طور میانگین

در ری تریسینگ تمام چارت‌ها عملکردی مثل همین بازی‌ها دارن، به خاطر همین نیازی به توضیحات بیشتر نداره. AMD همچنان راه زیادی برای رسیدن به انویدیا در این زمینه در پیش داره، و باید ببینیم آیا در سری بعد می‌تونه لااقل خودشو نزدیک کنه یا نه.

بریم وقتمون رو بذاریم سر موضوعات جالب‌تر.

بررسی عملکرد DLSS 3 در کارت گرافیک RTX 4090

انویدیا در طول مراسم معرفی کارت‌های RTX 40 زمان زیادی رو صرف معرفی DLSS 3 یا فریم جنریشن کرد. ما هیچ راهی برای مقایسه این تکنولوژی با نسل دیگه و یا کارت‌گرافیک‌های دیگه نداریم، و فقط می‌تونیم تاثیر عملکرد این تکنولوژی رو روی همین کارت‌ها بررسی کنیم. دلیل این اتفاق اینه که کارت گرافیک‌های سری ۴۰ انویدیا از Optical Flow Accelerator قدرتمندتر و سریع‌تری بهره می‌برن که امکان پردازش‌های ماتریسی مورد نیاز برای استفاده از Frame Generation رو به این کارت‌ها میده. کارت‌های سری قبل هم به OFA مجهز بودن، و در واقع این تکنولوژی برمی‌گرده به سری GTX 10 که برای اولین بار با اون‌ها هسته تنسور معرفی شد، منتها به گفته انویدیا، در نسل‌های قبلی قدرت پردازشی کافی برای Frame Generation وجود نداشته، به همین دلیل هم این تکنولوژی فقط برای RTX 40 در دسترسه.

قبل‌تر طرز کار فریم جنریشن رو توضیح دادم؛ در DLSS 3، کارت گرافیک با استفاده از فریم فعلی و فریم قبل از اون، یک فریم مصنوعی ایجاد می‌کنه و بعد از فریم فعلی قرار میده. به این ترتیب، فریم ریت رو با اضافه کردن فریم بدون فشار آوردن به پردازنده و کارت گرافیک بالا می‌بره. البته چندتا نکته مهم وجود داره؛ اول اینکه به خاطر اینکه این فریم‌ها با استفاده از اطلاعات گیم پردازش نشدن و ساختگی هستن، مشکلات متعددی مثل آرتیفکت‌های مختلف و مشکلات UI دارن. دوم هم اینکه تاخیر تصویر بالا میره، و به درد تمام بازی‌ها نمی‌خوره. همچنین این تکنولوژی در تمام بازی‌ها موجود نیست، و بازی‌های محدودی از اون پشتیبانی می‌کنن.

ما نمی‌تونیم از نظر ظاهری و تصویری این تکنولوژی رو بررسی کنیم، اما می‌تونیم به قدرت پردازشی و فریم ریت اون بپردازیم. بریم ببینیم کارت گرافیک RTX 4090 با استفاده از DLSS 3 چه عملکردی رو به نمایش می‌ذاره. فریم جنریشن تنها یک حالت داره، روشن و یا خاموش. شما می‌تونید فریم جنریشن رو بدون هیچ تکنولوژی دیگه‌ای فعال کنید، اما می‌تونید از DLSS 2 هم در کنارش استفاده کنید تا فریم ریت بازی بالاتر هم بره. در استفاده از DLSS 2، کارت گرافیک بازی رو در یک رزولوشن پایین‌تر رندر می‌کنه، و با استفاده از هوش مصنوعی اونو آپسکیل می‌کنه و یک حالت Performance داره که فریم ریت بالا بره و یک حالت Quality که کیفیت تصاویر بالا بره. بحث DLSS خیلی پیچیده‌تره و فعلا نمی‌خوام خیلی واردش بشم و این‌ها رو فقط جهت آمادگی برای نمودارها توضیح دادم.

بررسی رو با تست ۳DMark شروع می‌کنیم. همونطور که می‌بینید، کارت گرافیک RTX 4090 بدون استفاده از هیچکدوم از تکنولوژی‌های آپسکیل تونسته ۵۸ فریم بر ثانیه به نمایش بذاره. با استفاده از فریم جنریشن در حالت DLSS 2 Quality، این عدد به ۱۳۴ فریم بر ثانیه افزایش پیدا می‌کنه، یعنی یه افزایش ۱۳۱ درصدی! اگه DLSS 2 رو روی حالت Performance بذاریم، این عدد به ۱۷۳ فریم بر ثانیه افزایش پیدا می‌کنه، چیزی حدود ۳ برابر قدرت خام RTX 4090!

یه نگاهی هم به بازی‌ها داشته باشیم. در بازی A Plague Tale: Requiem، کارت گرافیک RTX 4090 در حالت عادی تونسته ۷۰ فریم بر ثانیه به نمایش بذاره. با استفاده از تنها DLSS 2 Quality، این عدد به ۱۰۱ فریم بر ثانیه افزایش پیدا می‌کنه. اگه از فریم جنریشن هم به تنهایی استفاده کنیم، این عدد به ۱۱۳ فریم بر ثانیه می‌رسه، ۶۱% بیشتر از حالت عادی. اگه DLSS 2 Performance و فریم جنریشن رو در این بازی فعال کنیم، به عدد ۱۶۸ فریم بر ثانیه می‌رسیم، ۱۴۰% بیشتر از قدرت خام کارت گرافیک RTX 4090.

در بازی Cyberpunk 2077 کارت گرافیک RTX 4090 در حالت عادی موفق به ارائه تنها ۳۸ فریم بر ثانیه شده، و قطعا به تکنولوژی آپسکیل احتیاج داره. با استفاده از فریم جنریشن به تنها این عدد به ۶۷ فریم بر ثانیه می‌رسه، که برابر با DLSS 2 Quality بوده. در صورت ترکیب این دو با هم به ۱۰۶ فریم بر ثانیه می‌رسید، ۱۷۸% بیشتر از حالت عادی، و با استفاده از حالت Performance، به ۱۴۱ فریم بر ثانیه می‌رسیم، ۲۷۱% بیشتر از حالت عادی.

DLSS 3 همونطور که دیدیم می‌تونه فریم ریت رو بالا ببره، منتها DLSS 2 هم بخش زیادی از همین کار رو با مشکلات کمتر انجام میده. اگه انویدیا به جای معرفی یک تکنولوژی جدید که تنها تعداد انگشت‌شماری از کارت گرافیک‌هاش می‌تونن از اون استفاده کنن، روی بهتر کردن DLSS کار می‌کرد، الان قطعا شاهد همین پیشرفت‌ها بدون تاخیر و مشکلات دیگه فریم جنریشن بودیم. مشکلات تصویری این تکنولوژی رو همونطور که گفتم نمی‌تونیم بهتون نشون بدیم، اما می‌تونیم تست تاخیرش رو ببینیم.

تاخیر تصویر با استفاده از فریم جنریشن

اینجا می‌تونیم عملکرد بازی از نظر تاخیر رو ببینیم. سایبرپانک از تکنولوژی Reflex هم پشتیبانی می‌کنه، که باعث میشه صف رندر خلوت بشه و تاخیر پایین بیاد. در حالت عادی و بدون استفاده از هیچ تکنولوژی خاصی، کارت گرافیک RTX 4090 تاخیر ۵۱ میلی‌ثانیه‌ای در نمایش تصویر داشته، که با استفاده از فریم جنریشن به تنهایی، به ۶۶ میلی‌ثانیه افزایش پیدا کرده. در استفاده از DLSS 2 در حالت Quality، شاهد تاخیر ۳۴ میلی‌ثانیه‌ای هستیم، که با استفاده از فریم جنریشن به ۴۵ میلی‌ثانیه می‌رسه. بهترین نتایج رو در استفاده از DLSS 2 Performance می‌گیریم، که تاخیرش به تنها ۲۷ میلی‌ثانیه رسیده، و با استفاده از فریم جنریشن به ۳۷ میلی ثانیه می‌رسه.

این تاخیر بزرگی نیست، اما این‌ها قبل از وارد شدن فریم‌ها به صف نمایشه، یعنی فاصله ورودی اطلاعات توسط موس و کیبورد و اتمام رندر کارت گرافیک، که تصویر رو برای نمایش به مانیتور ارسال می‌کنه.

بررسی عملکرد رندرینگ و ورک‌استیشن کارت گرافیک RTX 4090

برای بررسی عملکرد حرفه‌ای کارت‌ها، از بنچمارک SPECviewperf استفاده شده که ۸ تست مختلف برای عملکرد کارت گرافیک داره. با یک نگاه به میانگین امتیازات، می‌بینیم که حتی ضعیف‌ترین کارت گرافیک AMD حاضر در این لیست هم می‌تونه به راحتی RTX 4090 رو شکست بده! قطعا می‌پرسید چرا؟ خب باید بگم که این دو دلیل داره. اولیش آپدیت درایوریه که AMD پارسال برای کارت‌هاش منتشر کرد و باعث شد عملکرد کارت گرافیک‌های سری ۶۰۰۰ و حالا ۷۰۰۰ در کارهای حرفه‌ای بهتر بشه. دومیش هم محدودیت‌های انویدیاست، یعنی انویدیا باعث شده که در این بنچمارک کارتش ضعیف باشه! انویدیا ابزارها و نرم‌افزارهای حرفه‌ای زیادی داره، که ترجیح میده برای اجبار کاربران حرفه‌ای مثل موسسات و سازمان‌ها به خرید اون‌ها، عملکرد کارت گرافیک رو در برخی کارها ضعیف کنه. مثلا محدودیت انکودهای همزمان کارت گرافیک. AMD از این کارها نمی‌کنه، و به کاربران اجازه میده بتونن شیره کارت رو بیرون بکشن.

ما فقط با میانگین نتایج این بنچمارک کار داشتیم، اما با این وجود باقی نتایج رو هم براتون قرار می‌دیم تا بتونید با توجه به نیازتون کارت گرافیک‌تون رو انتخاب کنید.

بررسی عملکرد در Blender

بنچمارک Blender یه تست سه بعدیه، و از هسته‌های ری‌تریسینگ برای رندر استفاده می‌کنه، منتها روی کارت گرافیک‌های AMD و اینتل انگار از هسته‌های ری‌تریسینگ استفاده نمی‌کنه و شیدرهای کارت گرافیک رو مجبور به رندر ری‌تریسینگ می‌کنه، برای همین هیچکدوم از کارت‌های AMD عملکرد خوبی رو ارائه ندادن، اما نتایج انویدیا درسته.

همونطور که انتظار می‌رفت، کارت گرافیک RTX 4090 بالاترین نتیجه رو در این تست ثبت کرده، و ۳۰% بهتر از RTX 4080 بوده. نسبت به نسل قبل هم شاهد بهبود عملکرد ۹۳ درصدی نسبت به RTX 3090 و ۲۳۰ درصدی نسبت به Titan RTX هستیم.

متاسفانه هیچکدوم از عملیات‌های هوش مصنوعی از معماری جدید کارت گرافیک‌های RTX 40 و RX 7000 پشتیبانی نمی‌کنن، و فعلا نمی‌تونیم عملکرد این کارت‌ها در این زمینه رو بررسی کنیم.

مصرف برق

کارت گرافیک RTX 4090 رسما ۴۵۰ وات TDP داره، اما می‌تونه بیشتر هم مصرف کنه. دونستن میزان مصرف برق به دو جهت ضروریه؛ اول اینکه می‌فهمیم کارت چه میزان گرمایی تولید می‌کنه و با چه غولی طرفیم، و همچنین می‌فهمیم به چه پاوری برای استفاده از کارتمون نیاز داریم.

کارت گرافیک RTX 4090 در تست فرمارک ۴۶۲ وات برق مصرف کرده، قبل از اورکلاک شدن کارت. همونطور که گفتم، در این بررسی از مدل FE کارت استفاده شده، و کارت‌هایی که در کارخونه اورکلاک میشن مصرف برق بالاتری در حالت عادی دارن.

با توجه به این میزان مصرف برق، پیشنهاد می‌کنم سراغ یه مدل خوب از این کارت برید، و همچنین پاوری کمتر از ۱۰۰۰ وات انتخاب نکنید، چون مصرف این کارت با اورکلاک می‌تونه تا ۵۵۰ وات هم بالا بره.

جمع‌بندی: آیا کارت گرافیک RTX 4090 ارزش خرید داره؟

خیر. به هیچ عنوان. کارت گرافیک RTX 4090 در ایران چنان قیمت عجیب و غریبی داره که حتی نگاه کردن بهش هم چشمتون رو درد میاره. این کارت با قیمت ۱۶۰۰ دلار عرضه شد، و نهایت قیمت مجاز برای مدل‌های مختلف این کارت ۲۰۰۰ دلاره. این قیمت رو انویدیا تعیین می‌کنه و هیچ تولیدکننده‌ای نمی‌تونه قیمتی بالاتر از این قیمت رو برای محصولاتش ثبت کنه. حالا قیمت این کارت در ایران از ۱۰۰ میلیون تومان یا همون ۲۰۰۰ دلار شروع میشه!

در تصویر بالا قیمت تعدادی از مدل‌های مختلف RTX 4090 رو می‌بینید، که در ایران موجودن. تمام اون‌ها قیمت کمتری از قیمت فروش‌شون در ایران دارن، با گل سرسبدشون یعنی ASUS ROG STRIX RTX 4090 که ۱۹۵۰ دلار قیمت داره، یعنی ۹۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، اما در ایران با قیمت ۱۴۰-۱۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسه، یعنی حداقل ۴۳% گرون‌تر! تازه این قیمت خرده فروشیه، و واردکننده‌ها با خرید عمده، تخفیف زیادی هم می‌گیرن، اینکه بعضیاشون ارز وارداتی هم دارن به کنار :)). اما جالب‌ترین نکته، تفاوت قیمت این کارت با RTX 4080‍ه.

کارت گرافیک RTX 4080 با قیمت ۱۲۰۰ دلار به بازار عرضه شد، و حالا مدل‌های مختلفی از ۱۱۰۰ دلار تا ۱۴۵۰ دلار در بازار داره. قضیه وقتی عجیب میشه که کارت گرافیک ۱۴۵۰ دلاری ASUS ROG STRIX RTX 4080، در ایران با قیمت کمتر از ۸۰ میلیون تومان به فروش می‌رسه، که تفاوت خیلی پایینی با قیمت دلاری اون داره. حالا شما قیمت این کارت رو با ASUS ROG STRIX RTX 4090 مقایسه کنید، می‌بینید بین این دوتا کارت در ایران ۶۰ میلیون تومان تفاوت هست، یعنی بین دو تا کارت که ۵۰۰ دلار با هم تفاوت قیمت دارن، فروشنده‌های ایرانی موفق شدن تفاوت ۱۱۰۰ دلاری ایجاد کنن! واقعا باید به این فروشنده‌ها مدال داد! خود انویدیا و حتی اپل هم نمی‌تونه چنین موفقیتی رو ثبت کنه!

با این اوضاع قیمت‌ها و با توجه به عملکردی که دیدیم، مگر اینکه پول توی جیبتون اضافه کرده، بهتره همون RTX 4080 بخرید، یا اصلا دوتا RTX 4080 بخرید:))). اینطوری بیشتر از خرید یه RTX 4090 سود کردید. با RTX 4080 به هر حال دارید چیزی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد عملکرد RTX 4090 رو دریافت می‌کنید، مگر اینکه اون چند درصد برتری در کار شما تفاوت خاصی ایجاد کنه که خرید این کارتو توجیح کنه. ولی بهتره با این اوضاع اصلا سمت ۴۰۹۰ نرید، چون رسما هدر دادن پول و پرداخت سود اضافی به این بازار آشفته‌اس!

آپدیت ۲۰ مهر ۱۴۰۲:

ما این بررسی رو ۲۳ تیرماه منتشر کردیم، اما حالا شاهد اتفاقات جالبی هستیم. در زمانی که این بررسی رو نوشتیم کارت گرافیک RTX 4090 با قیمت بالای ۱۴۰-۱۵۰ میلیون تومان هم معامله میشد، که باعث میشد انتخاب خیلی بدی محسوب بشه. اگه الان نگاهی به بازار داشته باشید، می‌بینید که قیمت اکثر مدل‌های RTX 4090 به زیر ۱۰۰ میلیون تومان رسیده، و تنها چند مدل گرون قیمت‌تر تا ۱۱۰ میلیون تومان پیدا میشن (که اوناهم همچنان گرونن و باید بیان پایین). این در شرایطیه که قیمت کارت‌ها تغییری نکرده، انویدیا هم کاهش قیمت اعلام نکرده! تنها تفاوتی که ایجاد شده، اینه که در چند وقت اخیر خیلی به موضوع بیش از حد گران بودن ۴۰۹۰ (خصوصا از سمت بنچفا) اشاره شده. خیلی خوبه که واردکننده‌ها واقعا به حرف کاربران گوش بدن. معامله باید برد برد باشه، نه اینکه یه طرف خیلی ببره، یه طرف ضرر کنه!