امروز می‌خوایم پرچمدارترین پردازنده AMD یعنی Ryzen 9 7950X3D رو بررسی کنیم و با چندتا از رقباش مقایسه کنیم. این پردازنده هم ۱۶ هسته مورد نیاز کارهای پردازشی سنگین رو در اختیار داره، هم کش سه بعدی مناسب بازی. این ترکیب شاید خیلی خوب به نظر بیاد، اما نکات زیادی درباره اون وجود دارن. با بنچفا برای مقایسه و شرح برتری‌ها، مشکلات و بررسی پردازنده Ryzen 9 7950X3D همراه باشید.
مشخصات پردازنده Ryzen 9 7950X3D
همونطور که از نام این پردازنده پیداست، Ryzen 9 7950X3D مجهز به فناوری کش سه بعدی شرکت AMDه. در این تکنولوژی AMD روی پکیج پردازنده یه لایه کش قرار میده که میزان کش L3 رو افزایش میده. ما تو یه مطلب کامل درباره این صحبت کردیم.
اولین باری که شاهد این تکنولوژی بودیم روی پردازنده Ryzen 7 5800X3D بود. در سری Ryzen 7000، شرکت AMD این کش اضافه رو روی سه پردازنده ۷۸۰۰X3D، ۷۹۰۰X3D و ۷۹۵۰X3D قرار داد. Ryzen 9 7950X3D بالارده‌ترین پردازنده این سریه که قیمت بالاتری هم داره.
| AMD Ryzen 7 7800X3D | AMD Ryzen 9 7950X3D | AMD Ryzen 9 7950X | Intel Core i9 13900K | Intel Core i9 14900K | Intel Core i9 14900KS | Benchfa.com |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۸ | ۱۶ | ۱۶ | ۸ P-core ۱۶ E-core | ۸ P-core ۱۶ E-core | ۸ P-core ۱۶ E-core | تعداد هسته |
| ۱۶ | ۳۲ | ۳۲ | ۳۲ | ۳۲ | ۳۲ | تعداد ترد |
| طراحی چیپلت IOD: 6 nm CCD: 5 nm | طراحی چیپلت IOD: 6 nm CCD: 5 nm | طراحی چیپلت IOD: 6 nm CCD: 5 nm | ۱۰ nm | ۱۰ nm | ۱۰ nm | لیتوگرافی |
| ۴.۲ GHz | ۴.۲ GHz | ۴.۵ GHz | P cores: 3 GHz E cores: 2.2 GHz | P cores: 3.2 GHz E cores: 2.4 GHz | P cores: 3.2 GHz E cores: 2.4 GHz | سرعت پایه |
| ۵ GHz | ۵.۷ GHz | ۵.۷ GHz | P cores: 5.8 GHz E cores: 4.3 GHz | P-cores: 6 GHz E-cores: 4.4 GHz | P-cores: 6.2 GHz E-cores: 4.5 GHz | سرعت بوست |
| ۱۰۴ MB | ۱۴۴ MB | ۸۰ MB | ۳۶ MB | ۳۶ MB | ۳۶ MB | کش L2+L3 |
| DDR5-5200 MT/s | DDR5-5200 MT/s | DDR5-5200 MT/s | DDR5-5600 MT/s DDR4-3200 MT/s | DDR5-5600 MT/s DDR4-3200 MT/s | DDR5-5600 MT/s DDR4-3200 MT/s | ساپورت رم |
| ۴۵۰ دلار | ۷۰۰ دلار | ۷۰۰ دلار | ۵۹۰ دلار | ۵۹۰ دلار | ۶۹۰ دلار | قیمت پایه |
| ۳۸۵ دلار | ۴۷۲ دلار | ۵۲۰ دلار | ۴۴۰ دلار | ۵۴۸ دلار | ۶۴۸ دلار | قیمت Newegg ۲۰ تیر ۱۴۰۳ |
از نظر قیمتی، تفاوتی بین Ryzen 9 7950X و Ryzen 9 7950X3D وجود نداره، اما کش اون‌ها تفاوت زیادی داره که در برخی سناریوها تفاوتی زیادی ایجاد می‌کنه. جلوتر بنچمارک‌ها رو هم می‌بینیم.
در پردازنده Ryzen 9 7950X3D دو واحد CCD با ۸ هسته پردازشی وجود داره. AMD تنها یکی از این CCDها رو به کش سه بعدی مجهز کرده، و CCD دوم بدون این کش می‌تونه به سرعت بالاتری برسه. این مزایا و معایب خاص خودش رو داره. در بازی‌ها، Windows game bar با تشخیص بازی ورک لود رو به CCD مجهز به کش سه بعدی می‌فرسته و CCD دوم عملا بی کار میشه. در کارهای دیگه، همه هسته‌ها با هم کار می‌کنن و CCD مجهز به کش سه بعدی، سرعت پایین‌تری داره اما مجهز به کش اضافه‌ست که گاهی کمک زیادی به عملیات می‌کنه.
نزدیک‌ترین رقیب اینتلی پردازنده Ryzen 9 7950X3D، پردازنده i9 14900K حساب میشه؛ البته در زمان عرضه این پردازنده نسل ۱۴ اینتل هنوز راهی بازار نشده بود. حالا توی مقایسه‌مون صرفا ۱۴۹۰۰K رو با این پردازنده AMD مقایسه کردیم. اگه بررسی پردازنده i9 14900K رو خونده باشید، می‌دونید که ۱۴۹۰۰K و ۱۳۹۰۰K هیچ تفاوتی در عملکرد با هم ندارن، چون عملا یه سیلیکون محسوب میشن.
یه سری نکات جالبی هم درباره پردازنده‌های Ryzen 9000 که قراره به زودی عرضه بشن وجود داره. دیگه بدون هدر دادن وقت بریم سراغ بنچمارک‌ها.
بنچمارک عملکرد کاری پردازنده Ryzen 9 7950X3D
اول از همه بریم ببینیم این پردازنده در ورک لودهای کاری، رندرینگ و همچنین AI چه عملکردی داره. دیتای اولیه این بررسی متعلق به وبسایت تامزهاردوره که ما اونو بررسی و تشریح کردیم.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در بنچمارک بلندر
بنچمارک بلندر شامل سه تست مختلفه، که میزان فشار و طرز استفاده‌شون از سخت افزار متفاوته و در کنار هم تصویر کلی از عملکرد پردازنده‌ها در این اپلیکیشن ارائه میده. در بلند سال‌هاست که AMD برتری خودشو حفظ کرده، از ۳۹۵۰X تا ۵۹۵۰X و حالا ۷۹۵۰X. پردازنده Ryzen 9 7950X3D عملکرد ضعیف‌تری در این اپلیکیشن نسبت به مدل معمولی خودش داره، به جز تست junkshop از ۱۴۹۰۰K هم ضعیف‌تر ظاهر شده. از همینجا مشخص میشه که اگه تمرکز شما روی کارهای سنگینه، پردازنده Ryzen 9 7950X انتخاب بهتری برای شماست، اما این تمام تصویر نیست و برای نتیجه گیری کلی باید کلی تست دیگه هم ببینیم.
گیمرز نکسوس تست مخصوص خودش رو برای Blender داره، که لوگوشون رو توسط این اپ رندر می‌گیرن و زمانش رو محاسبه می‌کنن. در این تست می‌بینیم که دو پردازنده Ryzen 9 7950X و Ryzen 9 7950X3D سریع‌ترین پردازنده‌ها بودن و زیر ۷ دقیقه تست رو به پایان رسوندن. ۱۴۹۰۰K هم از هر دوی اون‌ها سریع‌تر بوده و با ۱۳۹۰۰K سرعت یکسانی داشته.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در پریمیر
پریمیر رو هم گیمرز نکسوس با استفاده از Puget bench تست کرده. اینجا Ryzen 9 7950X3D حدود ۲% کندتر از مدل معمولی خودش بوده، پردازنده ۱۴۹۰۰K و ۱۳۹۰۰K هم هر دو در محدوده خطای تست قرار دارن.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در بنچمارک V-ray
این بنچمارک عملکرد رندرینگ پردازنده رو به نمایش می‌ذاره. پردازنده Ryzen 9 7950X3D اینجا ۳% از Ryzen 9 7950X ضعیف‌تر بوده، ۲% هم قوی‌تر از ۱۴۹۰۰K ظاهر شده.
نسبت به ۷۸۰۰X3D که تنها ۸ هسته مجهز به کش سه بعدی با سرعت ۵ گیگاهرتز داره، پردازنده Ryzen 9 7950X3D برتری ۸۸ درصدی داشته. قطعا می‌پرسید که چرا این دو پردازنده رو با هم مقایسه کردیم، اصلا رقیب هم محسوب نمیشن. خب دلیلش واضحه. در سری ۵۰۰۰ که تنها ۵۸۰۰X3D مجهز به کش سه بعدی بود، اگه کسی بهترین عملکرد گیمینگ و بهترین عملکرد رندرینگ رو با هم می‌خواست نمی‌تونست سراغ این پردازنده بره. AMD در سری ۷۰۰۰ با ارائه ۳ انتخاب مختلف، این آپشن رو به خریداران داده که اگه نیاز به قدرت پردازشی بالا و بهترین عملکرد گیمینگ داشتن، بتونن سراغ Ryzen 9 7950X3D برن.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در Handbrake
اپلیکیشن هندبریک یک اپلیکیشن انکود و فشرده سازی ویدیوعه که توسط خیلی از تولیدکنندگان محتوا از جمله خود ما استفاده میشه. در این اپلیکیشن، دو تست x264 و x265 انجام شده و در هر دو یک ویدیو ۱.۵ گیگابایتی MKV به MP4 انکود شده. در x264 پردازنده ۱۴۹۰۰KS برترین پردازنده لیست بوده و با ۹۶ ثانیه عملیات رو به پایان رسونده. Ryzen 9 7950X و ۱۴۹۰۰K پا به پای هم در ۹۸ و ۹۹ ثانیه، پردازنده Ryzen 9 7950X3D هم با دو ثانیه تاخیر در ۱۰۱ ثانیه عملیات رو به پایان رسونده.
عملیات x265 سنگین‌تره و همونطور که می‌بینید، بیشتر هم زمان برده. اینجا Ryzen 9 7950X با ۲۰۷ ثانیه، از ۱۴۹۰۰K حدود ۳% سریع‌تر بوده، Ryzen 9 7950X3D هم ۴ ثانیه پس از اون عملیات رو به پایان رسونده.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در فشرده سازی و استخراج داده
برعکس عملیات‌های قبلی، در فشرده‌سازی داده می‌بینیم که Ryzen 9 7950X3D تونسته از Ryzen 9 7950X بهتر عمل کنه، منتها برتریش تنها یک درصد بوده. ۱۴۹۰۰K هم ۳% کندتر از ۷۹۵۰X3D عمل کرده.
در استخراج اوضاع متفاوته و دوباره Ryzen 9 7950X با برتری ۵ درصدی نسبت به Ryzen 9 7950X3D برترین پردازنده در این عملیات بوده. پلتفرم AMD چندین ساله که برتری واضحی نسبت به اینتل در استخراج داده داره و می‌بینیم که اینجا هم بهتر ظاهر شده، اونم با تفاوت فاحشی.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی
در زمینه هوش مصنوعی و AI که بازارش خیلی داغه، ما تخصص و تجربه زیادی نداریم. با این وجود، چندتا بنچمارک هوش مصنوعی هم براتون داریم که می‌تونه به شما یه تصویر کلی از عملکرد این پردازنده‌ها در عملیات‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی پردازنده محور بده.
این تست‌ها به وبسایت Anandtech تعلق داره و برای تست‌ها، از رم DDR5-5600 برای پردازنده‌های اینتل و از رم DDR5-5200 برای پردازنده‌های AMD استفاده کردن.
نکته جالب این نمودار، برتری قاطع پردازنده‌های Ryzen 9 7950X3D و Ryzen 7 7800X3D در این عملیات‌هاست. با وجود اینکه پردازنده‌های سری ۷۰۰۰ AMD از AVX-512 به طور کامل ساپورت نمی‌کنن و عملا از یه نسخه بهینه AVX-256 برای این کار استفاده می‌کنن، می‌بینیم که کش سه بعدی که AMD روی پردازنده‌هاش قرار داده برتری فاحشی در برابر اینتل به وجود میاره. این بر خلاف داده‌های قبلی بود که می‌گفتن کش سه بعدی تنها در بازی مناسبه؛ حالا می‌بینیم که پردازنده‌های مجهز به کش سه بعدی AMD انتخاب خیلی خوبی برای متخصصین هوش مصنوعیه.
Ryzen 7 7800X3D هم عجیبه. این پردازنده در همه عملیات‌های قبلی شکست خورد، از Ryzen 7 7700X هم خیلی جاها خارج از بازی ضعیف‌تر ظاهر میشه. حالا اینجا داره سایه به سایه Ryzen 9 7950X3D حرکت می‌کنه.
بنچمارک گیمینگ پردازنده Ryzen 9 7950X3D
حالا می‌رسیم به بنچمارک‌های گیمینگ پردازنده Ryzen 9 7950X3D. کش سه بعدی امید AMD برای شکست اینتل در بازی بود، جایی که همیشه پردازنده‌های اینتل بهترین بودن. با عرضه Ryzen 7 5800X3D دیدیم که ورق برگشت و این پردازنده تونست برتری فاحشی نسبت به پردازنده‌های گرون‌قیمت ایجاد کنه. علی رغم محبوبیت بالای اون پردازنده، به علت فرکانس پایین‌تر که عملکرد پردازنده در عملیات‌های غیر گیمینگ رو محدود می‌کرد، Ryzen 7 5800X3D باب میل خیلی از کاربران حرفه‌ای نبود. به خاطر همین در سری ۷۰۰۰ AMD اومد و سه نسخه از پردازده مجهز به این کش رو عرضه کرد، که Ryzen 9 7950X3D قوی‌ترین‌شونه.
نکته مهم اینجاست که تنها یکی از CCDهای این پردازنده به پکیج کش سه بعدی مجهزه، چرا که این کش به عنوان یه عایق گرما عمل می‌کنه و اگه هر دو مجهز به این کش باشن، علاوه بر تاخیری که به وجود میاد، پردازنده به شدت داغ میشه. به خاطر همین، در گیم تنها یکی از CCDها یعنی ۸ هسته مجهز به کش سه بعدی فعاله و دلیل اینکه فاصله خاصی بین Ryzen 9 7950X3D و Ryzen 7 7800X3D در بازی نمی‌بینیم هم همینه.
در تست‌های گیمینگ هم ما هم برای حفظ یکپارچگی تست‌ها، از نتایج Tom’s Hardware استفاده کردیم.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در Borderlands 3
در Borderlands 3 می‌بینیم ک پردازنده‌های مجهز به کش سه بعدی AMD بهترین عملکرد رو داشتن، Ryzen 7 7800X3D هم بهترین پردازنده نمودار بوده. در رزولوشن ۱۰۸۰p پردازنده Ryzen 9 7950X3D تونسته با ۲۳۰ فریم بر ثانیه، ۶% کندتر از Ryzen 7 780X3D و ۱۳% سریع‌تر از ۱۴۹۰۰K باشه. نسبت به Ryzen 9 7950X هم می‌بینیم که مدل مجهز به کش سه بعدی این پردازنده، ۴۴% سریع‌تر بوده، پس پیشرفت حاصل از کش سه بعدی واقعیه.
در رزولوشن ۱۴۴۰p هم نتایج خیلی فرقی نکردن. برتری ۷۸۰۰X3D نسبت به Ryzen 9 7950X3D به ۴% کاهش پیدا کرده. ۱۴۹۰۰K هم فاصله‌ش رو نسبت به پرچمدار AMD به ۱۱% کاهش داده.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در F1 23
در بازی F1 تفاوت‌ها خیلی نامحسوسن، که به خاطر اینه که حتی با وجود RTX 4090 این بازی توسط پردازنده محدود میشه. اینجا تنها پردازنده‌ای که عملکرد ضعیفی رو به نمایش گذاشته، Ryzen 9 7950X بوده که ۱۲% کندتر از Ryzen 9 7950X3D ظاهر شده.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در بازی Far Cry 6
در Far Cry 6 دوباره شاهد برتری Ryzen 7 7800X3D در نمودار هستیم. پردازنده Ryzen 9 7950X3D تونسته در رزولوشن ۱۰۸۰p برتری ۸ درصدی نسبت به ۱۴۹۰۰K و برتری ۳۰ درصدی نسبت به Ryzen 9 7950X داشته باشه.
در رزولوشن ۱۴۴۰p هم نتایج تغییری نداشتن؛ ۸% برتری نسبت به ۱۴۹۰۰K و ۳۰% برتری نسبت به Ryzen 9 7950X، پردازنده Ryzen 9 7950X3D رو در کنار Ryzen 7 7800X3D در صدر نمودار قرار داده.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در Hitman 3
در Hitman 3 هم برتری کش سه بعدی ادامه داره. در رزولوشن ۱۰۸۰p برتری Ryzen 9 7950X3D نسبت به مدل معمولیش ۷۰% بوده، نسبت به ۱۴۹۰۰K هم ۳۰%.
در رزولوشن ۱۴۴۰p هم شاهد نتایج یکسانی بودیم، صرفا برتری نسبت به ۱۴۹۰۰K به ۲۷% کاهش پیدا کرد.
عملکرد پردازنده Ryzen 9 7950X3D در Cyberpunk 2077
و اما بازی آخر، Cyberpunk 2077. این بازی به خوبی بزرگ‌ترین مشکل پردازنده‌های Ryzen 9 7950X3D و Ryzen 9 7900X3D رو نشون میده، که در بخش بعدی مفصل راجع به اون صحبت می‌کنیم.
در رزولوشن ۱۰۸۰p می‌بینیم که پردازنده Ryzen 7 7800X3D تونسته با ۲۱۲ فریم بر ثانیه، از تمام پردازنده‌های دیگه اعم از AMD و اینتل بهتر باشه. با اینکه Ryzen 9 7950X3D باید در گیم عملکرد یکسانی رو به نمایش بذاره، اینجا می‌بینیم که ۱۴% ضعیف‌تر از ۷۸۰۰X3D به نمایش گذاشته و تنها ۵% از Ryzen 9 7950X بهتر بوده. این اصلا آمار خوبی نیست، اما یک دلیل مشخص داره: ویندوز.
میزان مصرف برق پردازنده Ryzne 9 7950X3D
مصرف برق پردازنده Ryzen 9 7950X3D از مدل معمولیش کمتره. Ryzen 9 7950X حدود ۲۵۰ وات برق مصرف می‌کنه، در حالیکه Ryzen 9 7950X3D تنها ۱۵۶ وات برق مصرف می‌کنه، که از i5 13600K هم کمتره. این میزان مصرف برق خیلی خوبی با در نظر گرفتن عملکرد این پردازنده‌ست؛ قوی‌تر از ۱۴۹۰۰K، کمی ضعیف‌تر از Ryzen 9 7950X، به شدت بهینه‌تر از هر دو. حواستون باشه که در اکثر بازی‌ها به این میزان مصرف برق نخواهید رسید و پردازنده برق کمتری رو مصرف می‌کنه، اما این برای تمام پردازنده‌هاست و هیچ پردازنده‌ای استثنا نیست.
در کنار مصرف برق، بهینگی مصرف برق هم خیلی مهمه، اینکه برای به پایان رسوندن یک کار مشخص و یکسان پردازنده چه میزان برق مصرف می‌کنه. اینجا Ryzen 9 7950X3D تونسته با مصرف تنها ۱۶.۵ وات ساعت یکی از بهترین پردازنده‌ها از نظر بهینگی مصرف برق باشه. پردازنده Ryzen 9 7950X عملکرد چندان خوبی نداشت، اما با ۲۶.۴ وات ساعت همچنان بهتر از ۱۳۹۰۰K ظاهر شده بود.
آیا پردازنده Ryzen 9 7950X3D ارزش خرید داره؟
بیاید اول از مشکلات این پردازنده بگیم. همونطور که گفتم، تنها یکی از CCDهای این پردازنده حین بازی کار می‌کنه که این رو Windows game bar تشخیص میده. برای همین، شما باید ویندوز و game bar رو آپدیت نگه دارید تا همیشه بهترین عملکرد رو دریافت کنید. اوقاتی هم هستن که game bar کارش رو درست انجام نمیده، مثل بازی cyberpunk 2077 و بازی عملکرد مورد انتظار رو به نمایش نمی‌داره. این چیزیه که جلوتر AMD و مایکروسافت با هم خیلی روش کار کردن تا بهتر بشه، اما همونطور که می‌بینید، حتی AMD هم از باگ‌های ویندوز به دور نیست!
ما Ryzen 9 7950X3D و صرفا به کسایی پیشنهاد می‌دیم که کار حرفه‌ای زیادی در کنار بازی انجام میدن. این پردازنده می‌تونه در بازی از ۱۳۹۰۰K و ۱۴۹۰۰K قوی‌تر باشه، در خیلی از اپلیکیشن‌های کاری و حرفه‌ای هم بهتر و یا برابر اون‌ها بوده. ترکیب این دو، باعث شده این پردازنده خیلی قدرتمندی باشه، اما با مشکلات ویندوز، خیلی از کاربرها ازش دوری می‌کنن.
مشکل اصلی ما، قیمت این پردازنده در ایرانه. به خاطر موجودی محدودش، در برخی فروشگاه‌ها قیمت خیلی بالاتری نسبت به Ryzen 9 7950X و Ryzen 7 7800X3D داره، که پیشنهاد و خرید اونو غیر منطقی می‌کنه.
خیلی ممنون که تا پایان این بررسی با ما همراه بودید. نظرتون درباره کش سه بعدی AMD چیه؟ به نظرتون روی سری ۹۰۰۰ باید شاهد چه چیزهایی باشیم؟
