تنها چند ساعت پس از اخراج پت گلسینگر، اینتل از سری جدید کارت گرافیک‌های مجزاش رونمایی کرد. این کارت گرافیک‌ها که بر پایه معماری Battlemage اینتل هستن و دو مدلی که معرفی شدن هر دو زیر ۲۵۰ دلار قیمت دارن. با بنچفا برای آشنایی با کارت گرافیک‌های B570 و B580 همراه باشید.
کارت گرافیک‌های B570 و B580 با هدف اجرای بازی‌ها با کیفیت 1080p تا 1440p طراحی شدن، با ری تریسینگ فعال. اینتل ادعا کرده که تو عملکرد و بهره‌وری کارت‌هاش پیشرفتهای بزرگی داشته و گفته Arc B580 از نظر قدرت پردازش سه‌بعدی معمولی، عملکردی مشابه با RTX 4060 داره، اما وقتی پای ردیابی پرتو یا کارهای مرتبط با هوش مصنوعی مولد وسط باشه، عملکردش از کارت انویدیا بهتره. قطعا نمیشه فعلا و بر پایه بنچمارک‌های اینتل اینو تایید یا رد کرد، اما جالب میشه اگه این حرف‌ها به حقیقت بپیوندن. اینتل اشاره‌هایی هم به AMD داشت و عملا گفت که «AMD رو له کردیم».
اینتل شروع نامطلوبی با کارت‌های سری Alchemist داشت. این سری کارت‌ها قرار بود رقیب سری ۳۰ انویدیا و سری ۶۰۰۰ AMD باشن، منتها تاخیر خوردن و به ناچار رقیب سری ۴۰ انویدیا و سری ۷۰۰۰ AMD شدن که اون‌ها رو در تنگنا قرار داد. زمان عرضه هم این کارت‌ها مشکلات زیادی داشتن، از مشکلات نرم افزاری و vbios گرفته تا ساپورت ضعیف اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها. این باعث شد محبوبیت این کارت‌ها خیلی پایین باشه و حتی در قیمت‌های پایین هم کسی به سمت این کارت‌ها نره. خوشبختانه اینتل با جدیت تمام به ساپورت و ارتقا عملکرد این کارت‌ها ارائه داد و الان در موقعیت خیلی خوبی هستن، که با سری Battlemage قراره شاهد اوضاع بهتری هم باشیم.
بریم اول یه نگاهی به مشخصات B570 و B850 داشته باشیم.
مشخصات کارت گرافیک‌های B570 و B580
اینتل در حال حاضر تنها دو کارت گرافیک B570 و B580 رو معرفی کرد. کارت گرافیک A580 مدل پایین رده نسل قبل اینتل محسوب میشد، که اینجا هم احتمالا شاهد این هستیم که اینتل ابتدا مدل پایین‌رده‌ش رو به نمایش گذاشته.
کارت گرافیک Arc B580 به ۲۰ هسته Xe و ۲۰ هسته RT مجهزه. ۱۲ گیگابایت هم حافظه GDDR6 داره، با تنها ۲۵۰ دلار قیمت. هیچوقت فکر نمی‌کردیم در سال ۲۰۲۴ شاهد یه کارت گرافیک با ۱۲ گیگابایت حافظه با قیمت زیر ۳۰۰ دلار باشیم! با قیمت ۷۱ هزار تومان دلار، قیمت این کارت گرافیک چیزی حدود ۱۸ میلیون تومان میشه.
یه مدل پایین‌تر از اون Arc B570ئه که دو هسته Xe و RT کمتر داره، میزان حافظه اون هم از ۱۲ گیگابایت به ۱۰ گیگابایت کاهش پیدا کرده. قیمت این کارت گرافیک ۲۲۰ دلاره که با دلار ۷۱ هزار تومان، میشه حدود ۱۶ میلیون تومان.
میزان مصرف این دو کارت گرافیک به ترتیب ۱۹۰ وات و ۱۵۰ واته. برای تامین برق هم از یه درگاه ۸ پین PCIe استفاده می‌کنن. پروسه ساخت پردازنده گرافیکی این سری هم پروسه ۵ نانومتری TSMCئه و اینتل از پروسه‌های خودش برای ساخت این کارت‌ها استفاده نمی‌کنه.
معماری کارت گرافیک‌های Battlemage اینتل
سری Alchemist چند مدل کارت گرافیک داشت. کارت گرافیک A580 رقیب RTX 3050 انویدیا بود، کارت گرافیک A770 هم رقیب RTX 3060. حالا B580 قراره رقیب RTX 4060 و RX 7600 XT باشه، با قیمتی پایین‌تر و عملکرد بهتر در زمینه ری تریسینگ و هوش مصنوعی.
هر دو کارت گرافیک Arc B580 و B570 بر پایه چیپست جدید “BMG-G21” ساخته شدن که از فناوری ۵ نانومتری EUV شرکت TSMC استفاده می‌کنه. این چیپ مونولوتیک مساحت ۲۷۲ میلی‌متر مربع داره و از ۱۹.۶ میلیارد ترانزیستور تشکیل شده. اینتل قبلاً تو سری “Alchemist” سخت‌افزار پیشرفتهای برای ری تریسینگ داشت و حالا با معماری Xe2 “Battlemage” این قابلیت‌ها رو ارتقا داده. معماری جدید گرافیکی روی استفاده بهینه‌تر از منابع سخت‌افزاری، توزیع بهتر کار بین اجزای مختلف GPU و کاهش سربار نرم‌افزاری (استفاده کمتر از CPU برای پردازش‌های جانبی) تمرکز داره.
هسته Xe2 تو این معماری، افزایش قابل‌توجهی تو کارایی نسبت به نسل قبل داره. هر “Render Slice” از چهار هسته Xe تشکیل شده و پنج “Render Slice” تو “BMG-G21” وجود داره. هر هسته Xe شامل هشت واحد برداری ۵۱۲ بیتی، هشت واحد ماتریسی ۲۰۴۸ بیتی XMX، پشتیبانی از عملیات اتمیک ۶۴ بیتی، و یه کش L1 بزرگ ۲۵۶ کیلوبایتیه.
واحدهای محاسباتی (ALU) حالا از عملیات SIMD16 و SIMD32 پشتیبانی می‌کنن و واحدهای XMX قابلیت کار با انواع داده مثل INT2، INT4، INT8، FP16، BF16 و TF32 رو دارن. تغییر به SIMD 16 تغییر خیلی مهمیه، چرا که اینطوری کارت‌های اینتل خیلی از بازی‌های روز رو در زمان اجرا می‌تونن اجرا کنن و کار بهینه سازی درایور ساده‌تره.
نسل دوم واحد ردیابی پرتو اینتل، با سه مسیر عبور (Traversal Pipelines)، ۱۸ تقاطع جعبه (Box Intersection)، دو تقاطع مثلث (Triangle Intersection) و یه کش BVH با اندازه ۱۶ کیلوبایت به ازای هر واحد RT، کارایی سخت‌افزاری رو بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش داده. اینتل ادعا کرده که با “Battlemage” کارایی هر هسته Xe تا ۷۰ درصد و کارایی بر وات تا ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده.
پنج “Render Slice” و بیست هسته Xe از طریق یک واحد Global dispatch unit نسل جدید و یه کش L2 با حجم ۱۸ مگابایت با هم در ارتباط هستن. این GPU از یک رابط حافظه GDDR6 با پهنای ۱۹۲ بیت استفاده می‌کنه. البته، وجود پنج “Render Slice” و باس حافظه ۱۹۲ بیتی نشون میده که احتمالاً “BMG-G21” یه ششمین “Render Slice” و رابط ۲۵۶ بیتی هم داره که ممکنه تو نسخه‌های بالاتر استفاده بشه.
در بخش XeSS (فناوری آپسکیل اینتل) هم پیشرفت‌هایی حاصل شده. به گفته اینتل، این فناوری به‌تنهایی می‌تونه نرخ فریم بازی‌ها رو بین ۲۲ تا ۸۰ درصد افزایش بده، بسته به نوع بازی. تو بازی‌هایی که ری تریسینگ دارن، XeSS کمک می‌کنه تاثیر منفی عملکرد ری تریسینگ کاهش پیدا کنه. این فناوری در حال حاضر تو بیش از ۱۵۰ بازی پشتیبانی میشه. نسخه جدیدی هم به نام XeSS 1 معرفی شده که شامل یه “Compute Dispatcher” جدید برای XeSS-SR SDK میشه و از DirectX 11، DirectX 12 و Vulkan پشتیبانی می‌کنه.
با این بروزرسانی، اینتل قابلیت‌های جدید XeSS 2 رو معرفی کرده که شامل XeSS-SR (سوپررزولوشن XeSS)، XeSS-FG (فریم جنریشن XeSS) و XeLL (کاهش تأخیر) میشه. XeSS 2 خودش به‌طور مستقیم بروزرسانی برای SR نیست، بلکه ترکیبی از قابلیت‌های SR، FG و LL هست. XeSS-FG فناوری فریم جنریشنه که می‌تونه نرخ فریم رو تقریباً دو برابر کنه، حتی در وضوح اصلی. این فناوری با استفاده از بازپروژه اپتیکال فلو و بازپروژه وکتور حرکتی، یه فریم جدید رو پیشبینی و ایجاد می‌کنه. به همین دلیل، فناوری XeSS-FG بیشتر به DLSS 3 Frame Generation انویدیا شباهت داره تا FSR 3 Frame Generation از AMD.
XeLL هم یه فناوری کاهش تأخیر سیستمیه که زمان ثبت ورودی بازی روی صفحه رو کاهش میده. XeSS-FG برای کارکردن نیاز داره که XeLL فعال باشه. علاوه بر این، یه حالت جدید کاهش تأخیر مبتنی بر درایور هم معرفی شده که صف رندرینگ رو جمع و جور می‌کنه تا تأخیر کاهش پیدا کنه. در آینده نزدیک، جزئیات بیشتری از این معماری ارائه می‌کنیم.
انتظارات از عملکرد کارت گرافیک‌های B570 و B580
اینتل کلی هم صحبت درباره انتظارات از عملکرد این دو کارت گرافیک داشت. نمیشه بنچمارک‌های خود شرکت‌ها رو ملاک قرار داد، اما این بنچمارک‌ها انتظارات ما رو تا حدی مشخص می‌کنن. بهتره که برای اطلاع بهتر از عملکرد این کارت‌ها، منتظر بنچمارک‌های سوم شخص باشید.
اول از همه در مقایسه B580 با A750 می‌بینیم که کارت گرافیک جدید اینتل به طور میانگین ۲۴٪ از A750 در بازی‌های مختلف سریع‌تره. این پیشرفت خیلی خوبیه، خصوصا اگه اینو در نظر بگیرید که قیمت عرضه A750 از B580 بالاتره.
بعد از اون مقایسه B580 با RTX 4060 رو داریم. اینجا شاهد پیشرفت ۱۰ درصدی عملکرد B580 نسبت به RTX 4060 هستیم، البته در برخی بازی‌ها هم می‌بینیم که کارت جدید اینتل عملکرد ضعیف‌تری به نمایش گذاشته. اگه این حقیقت داشته باشه، AMD شرکتیه که در خطره، چرا که انویدیا به این رده کارت گرافیک اهمیتی نمیده اما این رده‌ای بود که AMD فروش زیادی در اون داشت.
این نمودار هم خیلی جالبه. اینجا اینتل عملکرد RTX 4060 رو با Arc B580 در LLMها یا مدل‌های زبانی بزرگ هوش مصنوعی مقایسه کرده. در این نمودار، می‌بینیم که کارت گرافیک جدید اینتل تا ۵۰٪ از RTX 4060 سریع‌تر بوده، اونم در حالی که انویدیا قهرمان هوش مصنوعی حساب میشه! دلیل اصلی این اتفاق، میزان حافظه گرافیکی بیشتر B580 نسبت به RTX 4060ئه که برای مدل‌های هوش مصنوعی یه ضرورت بزرگه.
کلام آخر: زمان عرضه کارت گرافیک‌های B570 و B580، رقابت با انویدیا و AMD
کارت گرافیک Arc B580 زودتر عرضه میشه و در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴ برای خرید در دسترس خواهد بود. ایسر، ازراک و Gunnir از چندین شرکت‌های AIB این سری اینتل هستن. کارت گرافیک Arc B570 با بیش از یک ماه تاخیر، در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۵ راهی بازار میشه.
اینتل این سری کارت‌های این رده‌ش رو زودتر از رقباش عرضه کرد و این براش هم مزیت محسوب میشه و هم ضرر. این حرکت اینتل به انویدیا و خصوصا AMD زمان کافی برای چیدن استراتژی مقابله با اینتل رو میده. با این حال، تا جایی که می‌دونیم هیچکدوم از این شرکت‌ها در حال حاضر قصد عرضه کارت گرافیک رقیبی برای این کارت‌های Arc ندارن. با پیشرفتهای بزرگی که این سری داشت، بعید نیست که شاهد افزایش چشمگیر فروش اون باشیم.
ما می‌دونیم که انویدیا مدت‌هاست در این رده کارت گرافیک رقابت نمی‌کنه و اینو خودشون هم تایید کردن. اینتل هم اینو می‌دونه که نمی‌تونه جایگاه انویدیا رو ازش بگیره، پس در تلاشه که AMD رو کنار بزنه و سهم اون‌ها از بازار رو اشغال کنه. AMD گفته که فعلا تلاشی برای رقابت در بالارده نداره و می‌خواد فروش بخش اقتصادیش رو بالا ببره. احتمالا شاهد یه رقابت خیلی خوب و به نفع کاربران بین این دو شرکت در رده قیمتی ۲۰۰ تا ۴۰۰ دلاری خواهیم بود.
تنها اتفاق عجیب اینجا فاصله قیمتی کم بین کارت گرافیک‌های B570 و B580ئه. این رو قبلا هم دیدیم که AMD یا انویدیا دو کارت گرافیک با قیمت نزدیک به هم عرضه کردن و یکی از اون‌ها فروش بالایی داشته و اون یکی فروش خیلی کمی رو تجربه کرده. حدس ما اینه که این اتفاق برای این دو کارت گرافیک‌ها هم بیفته و توجه‌ها به یکی از این کارت‌ها به شدت پایین باشه. نمیشه پیشبینی داشت که کدوم یکی فروش بهتری رو تجربه می‌کنن و فعلا باید منتظر باشیم.
